Accipiter nisus
From Wikipedia, the free encyclopedia
O gabilán[1] u esparveret[1] (Accipiter nisus (L., 1758)) ye un ave rapinyadera de dimensions chicas d'a familia d'as accipitridas, cazadera en as selvas especializata en a captura de muixons mes chicoz que ella.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Accipiter nisus | ||||||||||||||||
Accipiter nisus | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Accipiter nisus | ||||||||||||||||
Linnaeus, 1758 |
As suyas colors son fuscas per alto, per l'usual grisas, y blancas con rayetas negras per a tripa en as fembras, estando sobstituita la tonalidat blanca choven per una de mes royenca en os masclos de mes edat, que se concentra en as galtas y o peto. As fembras gosan arribar t'as midas mes grans, como en a mes gran parte d'as rapinyaderas, estando las midas caracteristicas d'a especie d'entre os 27 y 37 cm de lonchitut. Ye asinas a segunda rapinyadera mes chicota d'Eurasia dezaga d'os ciquilins y os esmerellons.
Se tracta d'una especie autoctona d'Eurasia y d'o norte d'Africa. Sen gosa trobar, per regular, en selvas viellas, d'as cuals ne tría as de coniferas ta fer-be o niedo. Os niedos son d'arquitectura bella cosa millor treballada que no en a resta de aves de presa, de forma arronchadeta, siempre alto en os árbols. Tapizan os niedos, que son feitos de brancas y palez, con plumas, e i meten una cobada d'entre 4 y 5 uevos que i van ficando con intervalos d'entre 3 y 4 días d'entre éls. A fembra se cluca a partir que b'haiga ficato lo tercer uevo, y se fa alimentar per o masclo mientres que dura a covata, que ye alto u baixo de 35 días.
Os pollez completan o plomache d'aligón arredol d'o día 28 de vita, y aunque s'esvolutan dende bien chicoz, prencipian a revolar-se a partir d'o día 32. A partir d'ixe punto, os aligons s'exparden per arredol de l'árbol en o que i heban feito niedo, y romanen a expensas d'os suyos prochenitors ta alimentar-se anque éls haigan de buscar en a redolada.