From Wikipedia, the free encyclopedia
Dr Victoriasee (au Viktoriasee, friejer Ukerewesee; Luo: Nam Lolwe; Luganda: Nalubaale; Kinyarwanda: Nyanza)[1] lyt z Oschtafrika un isch Dail vu dr Staate Tansania, Uganda un Kenia.
| Victoriasee | ||
|---|---|---|
 | ||
| Geographischi Lag | Tansania, Uganda un Kenia | |
| Zueflüss | Kagera-Nil | |
| Abflüss | Victoria-Nil | |
| Date | ||
| Koordinaten | 1° 0′ S, 33° 0′ O | |
| ||
| Höchi über em Meeresspiegel | 1.134 m | |
| Flechi | 68.870 km² | |
| Seebreiti | 250 km | |
| Volume | 2.760 km³ | |
| Maximali Diefi | 85 m | |
| Mittleri Diefi | 40 m | |
|
Bsundrigs |
greschte See z Afrika, Beckesee, umgwandelte Natursee | |
 | ||
Är isch dr drittgrescht See vu dr Wält noch em Kaspische Meer un em Obere See un dr zwaitgrescht Sießwassersee vu dr Wält. Dr Victoriasee isch dodermit dr grescht vu Afrika. Är het e Yyzugsbiet vu 193.000 km² un e Oberflechi vu 68.800 km², was uugfehr dr Flechi vu Bayern oder Irland entspricht. An syyne Stade hän anne 2007 rund 30 Millione Mänsche gläbt.
Dr See lyt in dr oschtafrikanische Hochebeni. D Flechi vum See daile sich d Staate Tansania (49 % vu dr Seeflechi), Uganda (45 %) un Kenia (6 %). Syy Stadelinie het e Lengi vu 450 km, 1750 km dervu z Tansania, 1150 km z Uganda un 550 km z Kenia.[2]
Derwylscht dr Victoriasee im Weschte vum Kagera-Nil gspyst wird, lyt syy Abfluss im Norde, dr Victoria-Nil. Di grescht Insle isch mit 560 km² Ukerewe vor em Sidstade. Wyti Streckine vu sym Stade wäre vu uusdehnte Papyrussimpf gsuumt.
D Region um dr Victoriasee isch relativ niderschlagsrych un wird mit durschnittli 1015 Millimeter pro Johr aagee. 85 % vum Seewasser chunnt dr Victoriasee vu Niderschleg iber, 15 % vu Zuefliss, u. a. dr Fliss Kagera, Nzoia, Sio un Yala. D Verdunschtig isch hoch un entspricht 85 % vum Wasser, wu us em See abfließt.
Dr Victoriasee isch ärdgschichtlig e ender junge See, syy Alter wird uf weniger wie ai Million Johr gschetzt. Vor 14.700 Johr isch er s erscht Mol ganz uusdrechnet. Zue syyne Zuefliss ghere au dr Pindibo un dr Adabo-Fluss vu Burundi.
S Stausee-Volume lyt bi 204,8 km³ un syy Gsamt-Volume bi 2760 km³. Syy ehmoligi natyrligi Greßi isch aber dur dr Böu vum Owen-Falls-Damm, wu anne 1954 bi Jinja am Victoria-Nil fertiggstellt woren isch, chinschtlig vergreßeret wore. Wäge däm isch dr natyrlig See un au di friejer e weng nerdlig vum Nordstade glägene Owen- un Ripon Falls vum Wasser vum Stausee – „Victoria Reservoir“ gnännt – iberfluetet wore. D Wasseroberflechi lyt bi Vollstau uf 1134 Meter Hechi, dr See isch no verschidene Aagabe maximal 81 Meter oder 85 Meter dief.
Nodäm anne 2002 Uganda e zwait Wasserchraftwärch in Bedrib gnuu het, isch dr Wasserstand vum See im Johr 2006 uf e Rekorddiefstand chuu, wien er s letscht Mol vor 80 Johr gmässe woren isch.[3]
Dr Victoriasee wyst e große Arterychtum uf. Näb em Flussbfärd git s im Victoriasee rund 550 verschideni Arte vu Fisch in zwelf Familie un in 28 Gattige. Dergege het s z ganz Europa nume e weng mee wie 200 Sießwasserfischarte. Vor allem git s e Huffe verschideni Buntbarsch (Cichlide), wu gmässe an dr relativ churze Zyt syt dr letschte Uusdricknig e arg hochi Artezahl ufwyse. Dää Arterychtum isch wäge däm e beliebt Forschigsobjäkt vu dr Evolutionsbiologi. Bis 1995 sin iber 400 Buntbarscharte im Victoriasee bschribe wore.
In dr 1960er isch dr Nilbarsch (Lates niloticus) as allochthoni Art im Victoriasee aagsidlet wore go ne kommerziäll guet verwärtbare Spysfisch z zichte. No syyre rasante Vermehrig isch dr erwartet Ufschwung vu dr exportorientierte Fischinduschtri chuu, si het aber uf dr andere Syte zuen ere nit erwartete Kataschtrof gfiert, wel dr Nilbarsch fir s Uusstärbe vun eme Großdail vu dr Buntbarscharte mitverantwortli gsii isch un di yyhaimisch Druckefischinduschtri ruiniert het. Hite git s dr Nilbarsch as „Viktoriabarsch“ im internationale Fischhandel. D Hintergrind vu däre Entwicklig thematisiert dr Film Darwin's Nightmare. Dur konsequänte Konsum isch dr Nilbarsch aber wider stark dezimiert wore, doderdur hän di andere Fischarte wider meh Läbesruum.
E ander Brobläm isch d Wasserhyazinthe, wu im Victoriasee au nit vu Natur uus vorchunnt. un hite großi Flechine vum See iberwuecheret. Anne 1995 sin 90 % vum ugandische Stade mit däre Bflanze deckt gsii. Au do chennt e konsequänti Nutzig zuen ere ökologische Entlaschtig byydrage.
Dur di dicht Bsidlig an syyne Stade het dr See hite mit massive Umwältbrobläm wie z. B. Verdräckig un Suurstoffmangel z kämpfe. Wäge däm het dr Global Nature Fund dr Victoriasee zum „bedrohte See vum Johr 2005“ ergchlert.
Dr Victoriasee isch anne 1858 vum britische Entdecker John Hanning Speke fir di weschtlig Wält entdeckt un no dr domolige Chenigi vu Großbritannie, Victoria, gnännt wore. 1875 isch dr Sir Henry Morton Stanley uf em See mit eme Schiff graist un jhet e aimol ganz umrundet.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
