Rudolf I. von Habsburg

De Rudolf I. vo Habsburg (* 1. Mai 1218 uf Burg Limburg in de Nöchi vo Saschbe; † 15. Juli 1291 z Speyer) isch de erscht Kaiser vom heilige römische Riich us em Gschlecht vo de Habsburger gsi. Mit em Name Rudolf IV. isch er Graf vo Habsburg, Kyburg un Löwestei un Landgraf vom Tuurgi gsi.

Em Rudolf vo Habsburg sini Grabplatte im Dom z Speyer

Sis Läbe

Em Rudolf sini Familie, d Habsburger, sin es Gschlächt gsi, wo im Elsass, im Badische un in de Nordweschtschwiiz Bsitzige gha het. D Schtammburg vom Gschlecht isch d Habsburg z Habsburg gsi.

De Rudolf isch als Sohn vom Albrecht IV. von Habsburg un de Hedwig von Kyburg uf d Wält cho. Wo de Albrecht bim Chrüzzug ums Läbe scho isch, het de Rudolf sis Erbe als Graf vo Habsburg aaträte.^[1]

Er isch Gfolgsmann vo de Schtaufer gsi un het – anderscht wi sini Brüeder – de Friedrich II. unterstützt. Wege dem isch er in Kirchebann gleit worde. Um 1254 umme het de Rudolf d Gertrud vo Hoheberg ghürote, wo sit 1273 Anna gnennt worde-n-isch.

Bim Usschterbe vo de Kyburger isch es im Rudolf als Konkuränt vom Peter II. vo Savoye glunge, s Erb vo dem Gschlächt z übercho. So het er sis Herrschaftsgebiet chöne erwitere un isch zum mächtigschte Fürscht im Gebiet vo de hütige Nordschwiiz worde.

D Wahl zum König

Wo s Königtum vo de Schtaufer im Johr 1245 es End gfunde het, hei sich im Riich König un Gegekönig abgwechslet. Au 1256/57 het me zwei König gwählt, beidne – em Richard vo Cornwall un em Alfons vo Kastilie – isch es nöd glunge iri Machtaasprüch dürezsetze. Wo de Richard gschtorben isch, het de Alfons uf d Anerkennig vom Papscht ghoffet, wo er aber nöd übercho het.

So hets e noii Wahl gäh, un nach vilne Verhandlige unter de Kurfürschte isch de Rudolf am 1. Oktober 1273 z Frankfurt am Main zum römische König gwählt worde.

Literatur

• Peter Niederhäuser: Rudolf I. (von Habsburg). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Johann Franzl: Rudolf I. Der erste Habsburger auf dem deutschen Königsthron, Wien 1986
• Karl-Friedrich Krieger: Rudolf von Habsburg, Darmstadt 2003.
• Oswald Redlich: Rudolf von Habsburg. Das deutsche Reich nach dem Untergang des alten Kaisertums, Innsbruck 1903 (und Nachdrucke).
• Brigitte Vacha (Hrsg.): Die Habsburger. Eine Europäische Familiengeschichte, Graz/Wien/Köln 1992, ISBN 3-222-12107-9.
• Johann Loserth: Rudolf I.. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 29, Duncker & Humblot, Leipzig 1889, S. 478–493.
• Wilhelm Baum: RUDOLF I. von Habsburg. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 24, Nordhausen 2005, ISBN 3-88309-247-9, Sp. 1242–1250.

Weblink

 Commons: Rudolf I. – Sammlig vo Multimediadateie

• Constantin von Wurzbach: Rudolph, deutscher Kaiser oder richtiger König. Nr. 275. In: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich.  Bd 7 (1861). Verlag L. C. Zamarski, Wien 1856–1891, S. 127–135 (uf Wikisource).
• www.genealogie-mittelalter.de: Rudolf I., deutscher König und Graf von Habsburg
• „Regesta Imperii“ vom Rudolf I.
• Urkund vom Rudolph von Habsburg für s Chloschter Engelberg, 25. Jänner 1274 als Fotografi in dr Bständ vom Lichtbildarchivs älterer Originalurkunden an dr Philipps-Universität Marburg mit Widergab vom Sigel.

Fuessnote

1. Heinz Bühler et al.: Die Grafen von Kyburg. Kyburger-Tagung 1980 in Winterthur. Basel 1981.