Natel

Natel isch en iidraiti Marke vo dr Schwiizer Telekommunikationsgsellschaft Swisscom, under welere hüte d Handy-Aagebot vo dr Swisscom vermärtet wärde. Umgangssproochlig isch dr Begriff aber zum Gattigsname für «Mobildelifon» in dr Schwiiz worde, näben em neuere Begriff «Handy».

Historisch stammt er vom Begriff «Nationales AutoTELefon» ab, und mä het en früehner mit ere Bezeichnig für d Netztechnologii brucht, bi dr Iifüehrig vom Natel D het sich dr Begriff zu «NAtionales TELefon» gänderet.

Wil die hütigi Swisscom – früehner PTT – für langi Zit e rächtligs Monopol in dr Telekommunikation gha het und dorum dr einzigi Mobilfunk-Aabieter uf em Schwiizer Mobilfunkmärt gsi isch, isch dr Begriff «Natel» in dr Schwiiz zum Gattigsname für «Mobildelifon» worde und wird umgangssproochlig hüfig näbe «Handy» brucht. S Wort «Natel» isch innerhalb vo dr dütsche Standardsprooch wie au im Französische und Italiänische e Helvetismus. Z Dütschland und Östriich brucht mä dr Begriff «Natel» nit.

1975 hai d PTT-Bedriib mit em Projekt «mobils Delifonnetz für Fahrzüüg» (denn: Natel = «Nationals AutTELefonnetz») understützt vom ene bundesröötlige Konjunktur-Förderprogramm.

Analogi Netz:

Natel A (erste Deilnetz 1978)^[1]
Natel B (1983)^[2]
Natel C (1987), NMT-System, analogi Sproochübermiddlig, Vermiddligs- und Stüürinformatione digital

Digitals Netz:

Natel D (1992), noch em GSM-Überdrägigsstandard
- ab Middi de 90er Johr au «textbasierti Noochrichte» (SMS)
- sit 2001 GPRS-Standard
- sit 2004 UMTS-Standard

Hüte, sit dr Liberalisierig vom Märt in dr Schwiiz im Johr 1997, git s mehreri Aabieter.