Majorzwahl

Mit Majorzwaal bezäichnet mä in dr Schwiz d Meerhäitswaal

• zum Ständeroot (die chliini Chammere) (Usnaame: d Kantöön Jura und Nöjeburg, wo im Proporz gweelt wird)
• vo de Mitgliider vom Nazionaalroot in de Kantöön, wo nume äi Verdräter häi (Appezäll Usserrhode, Appezäll Innerrhode, Glarus, Nidwalde, Obwalde und Uri.)
• vo de kantonaale Regierige (Usnaame: Kantöön Tessin und Zug)
• vo de kantonaale Parlamänt in Graubünde und de bäide Appezäller «Halbkantöön»
• von e baar Gmäindirööt.

Au dr Waalmodus bi de parlamentarische Waale zum Bundesroot cha mä as Majorz bezäichne, allerdings wird dört äi Sitz noch em andere bsetzt. Gweelt isch nume, wär en absoluts Meer (Zaal vo de gültige Stimme däilt durch zwäi plus äins) überchunnt.

Wie s funkzioniert

D Majorzwaal isch e wääsentlig äinfachers Süsteem as d Proporzwaal. Immer isch dä Kandidaat oder die Kandidaatin für es Amt gweelt, wo die mäiste Stimme überchoo het, im Geegesatz zur Proporzwaal, wo zerst noch Bardeie uszelt wird. Im tüpische Schwizer Majorz git s zwäi Waalgäng: Im erste zelt s absolute Meer, im zwäite s relative. Noch em ersten Waalgang chönne sich Kandidaate zruggzie; es isch aber au mööglig, ass e nöije Kandidaat ufgstellt wird (öbbe wil e Kandidaat im erste Waalgang so schlächt abgschnitte het, ass d Bardei iire Kandidaat uswäggslet).

Bi Nazionaalrootswaale in de Kantöön mit nume äim Sitz entschäidet scho im erste Waalgang s relative Meer.

Bi dr Bundesrootswaal brucht mä e Verfaare, wo liicht abgänderet isch: In de erste zwäi Waalgäng isch d Waal frei, jeede Schwiizer, wo s passive Waalrächt het, cha gweelt wärde. Vom dritte Waalgang aa zele nume no d Stimme für Kandidaate, wo in de erste zwäi Waalgäng scho Stimme überchoo häi; usserdäm wird in jeedere Runde dr Kandidaat mit de wenigste Stimme gstriche, bis äi Kandidaat mit absolutem Meer gweelt isch.

Dr Noochdäil isch, ass chliini Bardeie vilmol nume wenig Sitz überchömme ind si underrepresentatiert si.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Majorzwahl“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.