Gott
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
E Gott oder e Göttin oder algemeiner e Gottheit isch i de verschiidene Mythologie, Religione, Glaubensüberzügige und in dr Metaphysik en übernatürlichs Wäse oder e höcheri Macht. In dr Lehrmeinig und Praxis von e huffe Religione wärde ei Gott oder mehreri Götter bsundrigs verehrt, und wo s verschideni sind händ die bsundrigi Eigeschafte.
E wichtegi Funkzion vo iine isch es, ass si dr Ursprung oder dr Schöpfer oder Gstalter vo dr ganze Wirklichkeit sin.
Uralti Forme vom Glaube an öpis Göttlechs sin die, wo me i deil Sache i dr Natur wie öpe de Bärge, de Böim, de Gwässer und em Wätter göttlechi Eigeschafte zueschrybt, wie mes vo de Kelte kännt. Es Bischpiil isch dr Gott Rhenus, wo füre Fluss Rhy stoot.
In de monotheistische Religione (bsunders im Chrischtetum, im Islam und im Judetum) wird en einzige Gott sitt Johrtuusige verehrt als transzendental-übernatürlichi Figur. Er hett nach dene Vorschtellige d Wält erschaffe und isch au dr Länker vom Schicksal vo dere Wält und vo de Mensche.
D Leitlinie vo de Beziehige vo de Mensche zu Gott sind bi gwüssne Religione in zentrale überliferete Kwelle ufgschriibe, i de Bible fürs Chrischtetum, im Tanach für s Judetum und im Koran für de Islam.
Was s Chrischtetum aagoot, händ Theologe sid em im Mittelalter versuecht, d Exischtänz vo Gott nitt nur dur d Offebarig vo der Bible z bewiise, sondern au philosophisch dur e Verschtand. Der Thomas von Aquin zum Bischpiil hett ihn als "erschte Beweger vo allem, wo suscht unbewegt isch," im Universum bezeichnet.
S Chrischtetum verehrt näbscht Gottvatter au no siin Mensch wordne Sohn Jesus Christus und de Heiligi Geischt, im Sinn von ere Trinität, wo rund 400 Johr nach Christi Geburt am Konzil von Nicäa feschtglegt worde isch.
In de polytheistische Religione git s mee as äi Gott. D Götter si vilmol as Pantheon organisiert mit ere Hierarchii, wo vo de underschiidlige Funkzioone vo de äinzelne Götter stammt. Däilwiis het son e Pantheon e Herrscher, wie zum Bischbil e Vater vo allne Götter (wie öbbe dr El bi de Kanaanäer) oder e Göttin mit ere Vormachtstellig (wie d Amaterasu im früeje Shintō).
Ere Religioone mit eme Hauptgott seit men au «henotheistisch».[1] Filosoofe wie dr Plato und d Stoiker häi vo „Gott“ und „de Götter“ im gliiche Absatz greedet ooni en Underschiid z mache.[2]
D Abgränzig zwüschen em Monotheismus und em Polytheismus isch nit immer objektiv äidütig, wil in mänge Religioone e Gott in meerere Forme existiert, bezieigswiis Hypostase (Trimurti im Hinduismus, Dreifaltikäit im Christedum, „Gott obe/unde“ bi de Bari, „Vater, Mueter, Soon“ bi de Ndebele[3]). Drüber uuse chönne übernatürligi Persoone wie d Maria (d Mueter vom Jesus) oder dr Siddhartha Gautama mindestens im Raame vo dr vergliichende Religioonswüsseschaft oder us em Blickwinkel vo andere Religioone as zuesätzligi Götter betrachtet wärde.[4] Au chönne in ere Religioon insofärn mono- und polytheistischi Aspekt veräint si, wil mä je noch ere Konfession und mänggisch sogar je noch em Aahänger unterschiidligi Gottesvorstellige cha aadräffe.[5] Früeji Christe häi zum Bischbil je noch iirer Grubbierig an äine, zwäi, 30 oder 365 verschidnigi Götter glaubt, und d Dreifaltigkäitsleere gönge vom Glaube an drei Götter (Tritheismus) bis zur Vorstellig, ass die drei nume verschidnigi Aspäkt vo äim Gottes si (Modalismus).[6] Alli drei abrahamitische Religioone si hüte usdrücklig monotheistisch.
Im Joor 2000 häi sich 53 Prozänt vo de Lüt uf dr Wält mit äinere vo de drei abrahamitische Religioone identifiziert (33 Prozänt drvo Christe und 20 Prozänt Muslim, weniger as 1 Prozänt Juude), 6 Prozänt mit em Buddhismus, 13 Prozänt mit em Hinduismus, 6 Prozänt mit ere draditionelle Chinesische Religioon, 7 Propzänt mit verschidnige andere Religioone, und weniger as 15 Prozänt häi sich as nid-religiöös bezäichnet. In de mäiste vo dene Religioone glaube die Glöibige an äi Gott oder an meereri Götter.[7]
D Vorstellig vom ene Gott ond d mid Gott verknüpfte Oigaschafda sin vrschieda:
Nochschlagwerk und Überblicksdarstellige zur Mythologi:
Verglichendi Religionsphilosophi:
Verglichendi Religionswisseschaft:
Populäri Darstellige
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
