From Wikipedia, the free encyclopedia
Der Karl Friedrich von Baden (* 22. Novämber 1728 z Karlsrueh; † 10. Juni 1811 au dört) isch e Markgraf, Grossherzog und Kurfürscht im alte dütsche Riich gsi.
Karl Friedrich von Baden | |
---|---|
Markgraf vo Bade-Durlach, Kurfürst, Grossherzog | |
Markgraf Karl Friedrich vo Bade | |
Regierigsziit | 1738-1811 |
Uf d Wält cho | 22. November 1728 |
Gstorbe | 10. Juni 1811 |
Dodesort | Karlsrueh |
Begrabe | Pforzheim |
Vorgänger | Karl III. Wilhelm vo Bade-Durlach |
Verhürotet mit | 1) Karoline Luise vo Hesse-Darmstadt 2) Luise Karoline Geyer vo Geyersberg |
Er isch 73 Johr im Amt gsi; das isch eini vo de lengschte Amtszyte vomene dütsche Fürscht.
Der Karl Friedrich isch der Sohn vom Friedrich von Baden-Durlach gsi, wo im Alter vo 29 Johr scho gstorben isch; der Karl Friedrich isch denn erscht vier Johr alt gsi.
Im Alter von 18 Johr hedd dr Karl Friedrich, wo sin Grossvater, der Markgraf Karl III. Wilhelm (Baden-Durlach), gstorben isch, offiziell d'Amtsgeschäft als Markgraf vo Baden-Durlach übernomme. Er hedd ä vo sim Grossvater guet verwaltete Staat übernomme, in dem's de Bevölkerung wäje Missernde und Chriegszyte nit immer guet gange isch.
Er isch zweimol ghürotet gsi, sid ane 1751 mit der Karoline Luise von Hessen-Darmstadt (1723–1783) und sid 1787 mit der Riichsgräfin Luise Karoline Geyer von Geyersberg (1767–1820).
Er war awa ä ziemlich liberaler Fürscht und het sis Land reformiert und d Verwaltig besser organisiert, 1809 het er s modärne «badische Landrecht» ygfüert, er het Ideeè vo der Aufklärung gförderet, un er hedd au versucht d'Masseuswanderunge nach Amerika zu seler Zitt z reduziere. Durch gudi Berater isch d Hauptstadt Karlsrueh glichziddig zume Anziehungspunkt fir vieli Denker wie Voltaire, Goethe oder Johann Peter Hebel worre. So het sis Land wytume als «badisches Musterländle» gulte.
1767 hed er noch'm preussische Vorbild d'Folter abgschafft un 1783 au d'Leibeigeschaft.
1771 isch'm noch s'Herrschaftsgebiet von de badisch Linie Baden-Baden zugfalle un er hedd die beide Länder zur Markgrafschaft Baden zsammegfiehrt. 1796 het Baden alles Land links vom Rhii an Frankriich verlore, 1803 sind verschideni chlini Gebiet zum Territorium derzuecho, 1805 au der früener vorderöschtriichisch Briisgau und anne 1806 en grosse Deil vom ehemolige Fürschtetum Fürstenberg. Bi der Verwaltig vo de neue Gebiet isch es nit eifach gsi, de verschidene chrischtleche Konfessioone im Land en guete Platz z gää: Baden-Durlach isch protestantisch gsi und Bade-Bade katholisch, under em Markgraf Karl Friedrich isch s tolerante Zämeläbe vo beide Glaubensrichtige möglech gsi.
Dr Napoleon hed dann defür gsorgt, dass de Regensburger Landtag 1803 d'Markgrafschaft zumme Kurfürstentum erhobe hedd. 1806 ischs dann sogar zumme Grossherzogtum erhobe worre. Des war widderum de Uslöser, dass Karl Friedrich sinni Residenzstat Karlsrueh ussbaue hedd lonn. Die Uffgab ischm Baumeischder Friedrich Weinbrenner zugfalle.
Darstellige vo dr Zitgnosse Karl Friedrich Nebenius und Karl Wilhelm Ludwig Friedrich Drais von Sauerbronn:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.