Tertullianus

Quintus Septimius Florens Tertullianus, (ca. 160 – ca. 220 n.C.),^[1] was 'n prolifieke vroeë Christenskrywer van Kartage in die Romeinse provinsie Africa.^[2] Hy was die eerste Christenouteur om 'n ekstensiewe korpus Latynse Christenliteratuur te lewer. Hy was ook 'n vername vroeë Christenapologeet en 'n polemikus teen kettery. Tertullianus is al "die vader van die Latynse Christendom" genoem.^[3] Alhoewel konserwatief, het hy wel nuwe teologie voortgebring en ontwikkel in die vroeë kerk. Hy is miskien mees beroemd as die vroegste behoue Latynse skrywer om die term Drie-eenheid (Latyn: trinitas) te vermeld,^[4] benewens vir die oudste ekstante formele uitleg van 'n Trinitêre teologie.^[5] Ander Latynse formulerings wat in sy werk vir die eerste keer na vore tree is "drie Persone, een Substansie" as die Latynse "tres Personae, una Substantia" (opsigself uit die Koine-Grieks "treis Hypostases, Homoousios").^[6] Sekere van Tertullianus se idees was nie aanvaarbaar vir die ortodokse kerk nie; in sy latere lewe het hy 'n Montanis geword.

Tertullianus
Denkbeeldige voorstelling van Tertullianus
Gebore	Quintus Septimius Florens Tertullianus ca. 160 Kartage, Romeinse Ryk
Sterf	ca. 220 Kartage, Romeinse Ryk
Nasionaliteit	Romeinse Ryk

Roeping en toestand van die mens

Opera omnia, 1598

Tertullianus het die industrie, ondernemerskap en vooruitgang van die mensdom geprys. Die mens se roeping en aard was trouens om die wêreld aan homself te onderwerp. Hierin sien hy egter ook 'n reaksie in die skepping. Die mens se ongebreidelde welvaart lei tot tekorte en wanbalanse, en word eindelaas deur rampe getemper. Rondom 210 n.C. skryf hy:

Dit blyk vanselfsprekend as jy die hele wêreld betrag, dat dit daagliks beter verbou en ten volle bevolk word. Alle plekke is nou toeganklik, en alle oorde welbekend: beskaafde plase het enige spoor van die voorheen verlate en gevaarlike wildernisse uitgewis, woude het voor bewerkte velde gewyk, klein- en grootvee het wilde diere verdryf; op sandvlaktes word gesaai, klipperige areas beplant, vleie drooggelê; en waar eens kwalik eensame gehuggies was, is daar nou groot stede. Nie meer word eilande gevrees of hul rotsagtige kuslyne vermy nie, maar oraloor staan huise met hulle bewoners.

Ons gedyende bevolking is oortuigende bewys: ons getalle plaas 'n las op die aarde wat ons nouliks uit haar natuurlike hulpbronne kan voorsien; ons behoeftes is toenemend akuut, en ons klagtes toenemend bitter uit alle monde, terwyl die Natuur misluk om ons haar gewone onderhoud te verskaf. In elke gebeurlikheid, hetsy pestilensie, hongersnood, oorloë of aardbewings, moet gesien word, 'n raad vir bevolkings, 'n uitweg om die oorvrugbare menseras hok te slaan. - Verhandeling rakende die Siel

Verwysings

1. T.D.Barnes, Tertullian: a literary and historical study' Oxford, 1971
2. T. D. Barnes, Tertullian: a Historical and Literary Study (Oxford: Clarendon Press, 1985), 58.
3. Ekonomou
4. "Trinitas" opsigself is 'n Latinisering van die Grieks "he trias" (die Triade), 'n term wat reeds voor Tertullianus deur Theophilus van Antiochië gebruik is in Ad Autolycum 2.15 om te verwys na God, God se Logos (Jesus), en God se Sophia (Heilige Gees)
5. In Adversus Praxean; sien Barnes vir 'n opsomming van die werk.
6. "EarlyChurch" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2016.