Petrus Wachtendorp

Ds. Petrus Wachtendorp (soms ook "Wagtendorp" gespel) (1629 - Kaap die Goeie Hoop, 15 Februarie 1667) was die derde predikant in Suid-Afrika en die derde leraar van die NG gemeente Kaapstad.

Petrus Wachtendorp
Naam	Petrus Wachtendorp
Geboorte	Gedoop 20 Februarie 1629 Amsterdam, Nederland
Sterfte	15 Februarie 1667 Kaapstad, Kaap die Goeie Hoop
Kerkverband	Nederduits Gereformeerd
Gemeente(s)	Kaapstad

Daar was in die 17de eeu verskillende predikante in Holland met die van Wachtendorp (Wagtendorp), maar dit is nie bekend in hoeverre hulle familie van hom was nie. Daar bestaan wel rede om te vermoed dat ds. Petrus Wachtendorp, wat in die jare 1623 tot 1650 predikant in Amsterdam was, sy vader was, maar dit kan nie met sekerheid gesê word nie.

Vroeë bediening

Dié opvolger van ds. Johannes de Vooght, wat van Februarie tot November 1666 aan die Kaap vertoef het onderweg na Oos-Indië en moes waarneem as Hollandse predikant ná die dood in 1665 van ds. Joan van Arckel, is as proponent in 1653 na die Ned. Hervormde gemeente Maasbommel beroep, waar hy tot 1659 as predikant werksaam was. Waar hy daarna was, is ook onbekend. In 'n brief van die Klassis van Amsterdam na Batavia op 29 Maart 1666 word vermeld dat hy vir die Indiese Kerk uitgestuur word, dat hy gewese predikant van Maasbommel is en iemand met besondere geleerdheid en predikgawe.

Na die Kaap

Ds. Wachtendorp het Holland met sy vrou, Maria Prignon, en sy kinders op 29 Mei 1666 met die skip De Beurs verlaat. Hy is nie vir 'n bepaalde gemeente aangestel nie, maar is net uitgestuur vir die Indiese Kerk, waaronder die Kaap ook geval het, om dan by sy aankoms te verneem waar hy werksaam sou wees, soos destyds die gebruik was.

Dit was 'n moeilike reis en talle mense is op die pad dood terwyl baie siek geword het en na die aankoms in Tafelbaai op 29 Oktober in die hospitaal opgeneem moes word. Ds. Wachtendorp was nie bepaald onder die swaar siekes nie, want op 31 Oktober kon hy in die namiddag die predikdiens waarneem. Hy het nietemin in 'n algemeen sieklike toestand verkeer. Ds. Johannes de Vooght, sy voorganger, het nie 'n bepaalde aanstelling vir die Kaap gehad nie en is maar by sy aankoms daar gehou omdat ds. Van Arckel oorlede was. Sy doel was egter om na Indië te gaan en daarom was hy bly dat ds. Wachtendorp die werk aan die Kaap kon oorneem, wat vir laasgenoemde baie welkom was omdat dit toe nie vir hom nodig was om in sieklike toestand verder te reis nie.

Sy formele ampsaanvaarding as predikant van Kaapstad het op Sondag 21 November plaasgevind. So kon ds. De Vooght sy vaart na Oos-indië op 4 Desember begin. Op 31 Desember van dieselfde jaar het ds. Jacobus Burenius aan die Kaap gekom. Hy is deur die Kamer van Zeeland as predikant na Indië uitgestuur en dit blyk asof die Klassis Walcheren wat ds. Van Arckel die jaar tevore vir die Kaap gestuur het, aan ds. Burenius gesê het dat hy nou die plek van Van Arckel kon beklee. Hy het dan ook op 2 Januarie 1667 voor die kerkraad verskyn en meegedeel dat hy vir die Kaap bestem was, waarvan egter niks in sy aanstellingsbrief vermeld was nie. Die kerkraad het op die saak ingegaan en aangesien ds. Wachtendorp te swak was om die seereis na Indië te onderneem en hy tot in daardie stadium bevredigende diens aan die Kaap gelewer het, was dit moeilik om hom nou maar te laat gaan.

Hier het nog bygekom dat die gemeente reeds drie maal gedurende die jaar 'n nuwe predikant gekry het, wat vir die kerk nadelig was. So is toe besluit om ds. Wachtendorp te behou en ds. Burenius vriendelik te bedank dat hy gewillig was om aan die Kaap te wou bly. Nadat ds. Burenius op 30 Januarie deur ds. Wachtendorp in die huwelik bevestig is met die suster van wyle ds. Van Arckel, het hy op 12 Februarie na Indië vertrek.

Ongelukkig vir die gemeente is ds. Wachtendorp drie dae later, op 15 Februarie 1667, plotseling dood, sodat die gemeente weer vakant was. Die volgende dag is hy in die nuwe kerkgebou in die Kasteel die Goeie Hoop begrawe waar die stoflike oorskot van ds. Van Arckel ook gerus het. Sy opvolger was, ds. Adriaan de Vooght, die tweelingbroer van sy voorganger.

Kaapse predikante tydens die 17de eeu

1. Joan van Arckel (ook Johannes), 1665 - 1666
2. Johannes de Vooght, 26 Februarie tot 23 November 1666
3. Petrus Wachtendorp, November 1666 - Februarie 1667
4. Adriaan de Vooght, 1667 - 1674
5. Rudolphus Meerlandt, 1674 - 1675
6. Petrus Hulsenaar, 1675 - 1677
7. Johan Frederick Stumphius, Mei 1678
8. Johannes Overney, 1678 - 1687
9. Johannes van Andel, 1687 - 1689
10. Pierre Simond, 1688 – 1702
11. Leonardus Terwoldt, 1689 - 1693
12. Hercules van Loon, 1695 - 1697
13. Petrus Kalden, 1697 - 1707

Bron

• Engelbrecht, prof. dr. S.P. 1952. Die Kaapse predikante van die sewentiende en agtiende eeu. Kaapstad en Pretoria: H.A.U.M.-De Bussy.