Jacobus Hercules "Koos" van der Merwe (4 Augustus 1937 – 22 September 2024) was 'n Suid-Afrikaanse politikus. Hy was 'n lid van die Suid-Afrikaanse Parlement, wat die Nasionale Party, Konserwatiewe Party en die Inkatha Freedom Party (IVP) verteenwoordig het.[1] Hy was 'n lid van die Parlement van Suid-Afrika tussen 1977 en 2014, en was die langsdienende lid van die Parlement ten tyde van sy aftrede.[2]
Van der Merwe is op 4 Augustus 1937 in die Oranje-Vrystaat gebore. Hy het aan die Universiteit van Pretoria gestudeer voordat hy as versekeraar gewerk het. Daarna het hy 'n diploma in die regte aan die Universiteit van Suid-Afrika verwerf en later as 'n prokureur gekwalifiseer.[3]
Van der Merwe het eers as kind by die politiek betrokke geraak deur te help plakkate vir die Nasionale Party opsit voor die 1948 Suid-Afrikaanse algemene verkiesing.[2] Hy is verkies as 'n parlementslid vir Jeppe waar hy die Nasionale Party in 1977 verteenwoordig het.[4] Hy het 'n reputasie verwerf as 'n politieke eksentrieke persoon, wat glo eenkeer tot by 'n tolhek gery en daar skote afgevuur in protes teen hul oprigting.[5] In 1982 was hy deel van die skeuring van die Nasionale Party deur die Konserwatiewe Party te stig nadat hy uit 'n vergadering gestorm het en gesê het: "Ek is klaar met daardie verdomde progressiewe P. W. Botha".[5] Hy het toe kiesafdeling verskuif en is as 'n konserwatiewe in Overvaal verkies. [3]
Toe die Staatspresident F. W. de Klerk in 1990 die einde van apartheid aankondig, het Van der Merwe gedreig dat die Konserwatiewe Party sou werk om Afrikaners teen die regering te mobiliseer en 'n staking in Pretoria gelei.[6][7] Hy het Nelson Mandela ook direk aangespreek en 'n beroep op hom gedoen om die African National Congress-geweld te verloën en die regte van Afrikaner-selfbeskikking te erken. Mandela sou in Afrikaans reageer dat hy daarna uitsien om dit met van der Merwe te bespreek.[8] Van der Merwe is egter in 1992 uit die Konserwatiewe Party geskors omdat hy “partydissipline geïgnoreer het” deur 'n beroep te doen op onderhandelinge met die African National Congress vir 'n kleiner Volkstaat.[9]
Hy het die volgende 18 maande as 'n onafhanklike politikus deurgebring en ironies genoeg gesê hy verteenwoordig die "Woestynparty" en beoog om by die volgende verkiesing uit te tree. In 1993 het hy by die IVP aangesluit op grond daarvan dat hy hul federalistiese standpunte deel.[3] Hy is oorgehaal om by die 1994 Suid-Afrikaanse algemene verkiesing te staan en is herkies en het die IVP se Hoofsweep geword, 'n pos wat hy tot aftrede beklee het.[2][10] In 2006 is hy uit die parlement verwyder omdat hy 'n koek na 'n regeringsminister geswaai het terwyl hy 'n ontmoeting met president Thabo Mbeki geëis het en gesê het: "Hier is jou koek, kom eet dit! Ek wag al 'n jaar."[11] Die koek is in die kamer gelos waar dit deur lede van die Demokratiese Alliansie geëet is.[12] Hy het in die Nasionale Vergadering gedien totdat hy voor die 2014 Suid-Afrikaanse algemene verkiesing uitgetree het, waar hy die langsdienende LP was. [2] Ten spyte van sy aftrede het hy steeds politieke menings aan koerante gegee.[13]
In die vroeë 1990's het van der Merwe in Johannesburg gewoon.[14] Hy is op 22 September 2024 in die ouderdom van 87 in die Die Wilgers-hospitaal in Pretoria oorlede.[15][16]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
