Hendrik III (1 Oktober 1207 – 16 November 1272) was die seun en opvolger van koning Jan en het 56 jaar lank regeer, van 1216 tot met sy dood. Hy was in sy tyd bekend as Hendrik van Winchester. Hy was die eerste kind wat koning van Engeland geword het sedert Ethelred II.
| Hendrik III | |
|---|---|
| Koning van Engeland | |
 | |
| Huis | Angevyne |
| Regeer | 18 Oktober 1216 – 16 November 1272 |
| Voorganger | Jan |
| Opvolger | Richard I |
| Eggenote | Eleonora van Provence |
| Kinders | Eduard I Margaret, koningin van Skotland Beatrice Edmund Katherine |
| Gebore | 1 Oktober 1207; Hampshire |
| Oorlede | 16 November 1272; Westminster, Londen |
| Vader | Jan |
| Moeder | Isabella van Angoulême |
Engeland het floreer tydens sy bewind en sy grootste oomblik was Westminster, wat hy die setel van sy regering gemaak het. Hy was die eerste van net vyf Britse monarge wat langer as 50 jaar regeer het. Die ander is Eduard III (1327–1377), George III (1760–1820), Victoria (1837–1901) en Elizabeth II (1952-tans).
Hy het die kroon bestyg onder voogdyskap van die gewilde William Marshal, 1ste Graaf van Pembroke, maar die Engeland wat hy geërf het, het verskeie veranderings ondergaan tydens die bewind van sy vader. Hy het ’n groot deel van sy tyd bestee aan ’n stryd met die baronne oor die Magna Carta[1][2][3][4] en koninklike mag, en hy is eindelik gedwing om die eerste parlement van Engeland in 1264 byeen te roep. Hy het ook misluk op die Europese vasteland, waar hy prbeer het om Engelse gesag te hervestig oor Normandië, Anjou en Akwitanië.
Vroeë lewe
Hendrik is in 1207 in die Winchester-kasteel gebore as die seun van koning Jan en Isabella van Angoulême. Hy is ná sy pa se dood op nege jaar as koning gekroon. Onder Jan se bewind het die baronne ’n inval deur die Franse kroonprins Lodewyk (die latere koning Lodewyk VIII) gesteun omdat hulle nie gehou het van die manier waarop Jan regeer het nie. Hulle het egter gesien verandering is moontlik onder die nuwe koning en Hendrik se regente het dadelik verklaar hulle sal volgens die Magna Carta regeer, wat hulle ook gedoen het terwyl Hendrik minderjarig was.
Eleanora van Bretagne
Die behandeling van sy ouer niggie Eleonora van Bretagne, wat 23 jaar ouer as hy was en selfs ouer as sy eie ma, was ’n groot probleem vir Hendrik. Eleonora was die dogter van koning Jan se ouer broer, hertog Godfried II van Bretagne, en sy het dus ’n groter aanspraak op die Engelse troon gehad as Jan of Hendrik.
Jan het haar egter in 1202 gevange laat neem en haar verbied om te trou. Ná Jan se dood was Eleonora die regmatige troonopvolger, maar die baronne het haar oor die hoof gesien en vir Hendrik gekroon. Eleonora het ’n gevangene gebly.[5][6] Hendrik het Eleanor, wat ook haar titel kwyt was, ’n "koninklike familielid" en "ons niggie" genoem. Hy het haar toegelaat om die gerieflike lewe van ’n prinses te lei, met talle geskenke van die koninklike familie af.[5][7]
Eleonora se jonger broer, Arthur, is saam met haar gevange geneem, maar het die volgende jaar onder geheimsinnige omstandighede verdwyn. Daar word wyd geglo dat koning Jan hom laat vermoor het.[8]
Dit was eers ná Eleonora se dood op 10 Augustus 1241 dat Hendrik die onbetwiste koning was, hoewel hy nooit erken het dat sy ’n groter aanspraak op die troon as hy gehad het nie.
Bewind
Hendrik se bewind word gekenmerk deur burgerlike onmin nadat die Engelse baronne aangedring het op ’n groter sê in die regering van die land. Hendrik het ook betrokke geraak in die befondsing van ’n oorlog in Sisilië namens pous Innocentius IV in ruil vir ’n titel vir sy tweede oudste seun, Edmund. Baie baronne het gevrees dat Hendrik in sy pa se voetspore volg. Hulle wou hê hy moes meer mag aan die Baronneraad afstaan. In 1258 het sewe vooraanstaande baronne Hendrik gedwing om die Bepalings van Oxford te aanvaar wat in effek die afskaffing van die monarg se absolute mag was.
In die daaropvolgende jare het die verskille tussen die koning en die baronne se ondersteuners al hoe groter geword. In 1262 het Hendrik ’n pouslike bul gekry wat hom van sy eed vryskeld en albei kante het leërs begin byeenbring. Die monargiste is gelei deur Hendrik se oudste seun, prins Eduard. ’n Oorlog, bekend as die Tweede Baronne-oorlog, het gevolg.
Teen 1263 het die baronne die grootste deel van Suidoos-Engeland oorgeneem en op 14 Mei 1264 is Hendrik verslaan en gevange geneem. Hy was daarna nie veel meer as ’n seremoniële hoof nie en die baronne het hul mag uitgebrei. Die tydjie daarna was die naaste wat Engeland aan die afskaffing van die monargie gekom het tot met die Gemenebes van 1649–'60.
Vyftien maande later het prins Eduard ontsnap en het hy en die monargiste opgeruk teen die baronne. In 1265 het hulle die oorhand gekry met die Slag van Evesham.
Dood en kritiek
Hendrik is in 1272 oorlede en is deur prins Eduard opgevolg as Eduard I.
Toe Hendrik meerjarig raak, was hy gretig om die koninklike mag te herstel en daarvoor het hy die model van die Franse monargie gebruik. Hy het met Eleonora van Provence getrou en het baie van haar familielede verryk en in hoë posisies aangestel. Hy was ook uitspattig en gierig; toe prins Eduard gebore is, het hy gelas dat Londenaars vir hom duur geskenke bring om dit te vier. Hy het selfs van die geskenke waarvan hy nie gehou het nie, teruggestuur.
Volgens die monnik en kroniekskrywer Matthew Paris het baie mense gesê: "God het vir ons sy Seun gegee, maar die koning verkoop syne aan ons."
Huwelik en kinders
Hendrik is op 14 Januarie 1236 getroud met Eleonora van Provence. Hulle het minstens vyf kinders gehad:
- Eduard I
- Margaret, koningin van Skotland
- Beatrice
- Edmund
- Katherine
Daar word getwyfel of die volgende kinders wel sy en Eleonora s’n was.
- Richard
- Jan
- Hendrik
- Willem
- Matilda
Verwysings
Eksterne skakels
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
