Brits-Betsjoeanaland

Brits-Betsjoeanaland (Engels: British Bechuanaland) was 'n kortstondige kroonkolonie van die Verenigde Koninkryk wat in Suider-Afrika bestaan het vanaf sy stigting op 1 September 1885 tot en met die anneksasie na die naburige Kaapkolonie op 16 November 1895.^[1] Brits-Betsjoeanaland het 'n oppervlakte van 51 424 myl² (133 190 km²) en 'n bevolking van 84 210 gehad.^[2] Vandag vorm die streek deel van Suid-Afrika.

Hierdie artikel handel oor die Britse kroonkolonie in die huidige Suid-Afrika. Vir die protektoraat in die huidige Botswana, sien Betsjoeanaland.

British Bechuanaland
Brits-Betsjoeanaland

← 1885–1895 →
Vlag
Volkslied: God Save the King/Queen
Ligging of Bechuanaland Brits-Betsjoeanaland in 1887
Hoofstad	Vryburg 26°57′S 24°45′O
Taal/Tale	Engels
Regering	Monargie
Monarg
- 1885–1895	Victoria
Historiese tydperk	Wedloop om Afrika
- Kroonkolonie gestig	1 Maart 1885
- Ingelyf by die Kaapkolonie	16 November 1895
Oppervlakte
- 1885–1895	133 190 km2 51 425 sq mi
Bevolking
- 1885–1895 skatting	84 210
Digtheid	0,6 /km²  1,6 /sq mi

Geskiedenis

'n Kaart van 1885 wat die protektoraat voor die skepping van die Kroonkolonie Brits-Betsjoeanaland en die Helgoland-Zanzibar-Verdrag vertoon

Betsjoeanaland verwys ná die land van die Tswanas en vir administratiewe doeleindes is dit verdeel in twee politieke entiteite. Die noordelike deel is geadministreer as die Betsjoeanaland-Protektoraat en die suidelike deel, suid van die Moloporivier, is geadministreer as kroonkolonie van Brits-Betsjoeanaland.

In 1882 het die twee Boererepublieke Goosen en Stellaland van Brits-Betsjoeanaland afgeskei. Vir baie maande, beginnende in 1883, is druk geplaas op die Britse regering om iets te doen in Betsjoeanaland weens die onrus in die gebied. Op 29 Oktober 1884 het die Britse regering sir Charles Warren aangestel as spesiale kommissaris van Betsjoeanaland. Op 13 November 1884 het die parlement 'n bedrag van £675 000 (dit is gelykstaande aan meer as £32 000 000 vandag) vir militêre operasies in Betsjoeanaland toegestem.^[3] Sir Charles Warren is bevoeg om 'n onreëlmatige krag van 1 500 mans in Suid-Afrika te werf, bykomend tot die gereelde troepe wat voorsien sal word.^[3]

'n Krag van 4 000 troepe, gelei deur sir Charles Warren, is vertrek om Stellaland en Goosen te herwin. Op 7 Februarie 1885 het die krag Vryburg, die hoofstad van Stellaland, bereik en aansluitend voortgegaan tot Mahikeng, die hoofstad van Goosen. Op 8 April 1885 het sir Charles Warren in 'n versending die Britse Regering in kennis gestel dat hy Betsjoeanaland beset en die orde heeltemal herstel het. Die twee Boererepublieke het ineengestort sonder enige bloedvergieting.

Op 30 September 1885 is Stellaland, Goosen en ander gebiede in die suide van die Moloporivier saamgesmelt tot die kroonkolonie van Brits-Betsjoeanaland. In 1891 is die Suider-Afrikaanse Doeane-unie uitgebrei na Brits-Betsjoeanaland en in 1895 is die kolonie by die Kaapkolonie ingelyf, en vorm nou deel van Suid-Afrika, die gebied rondom Mahikeng.

Sien ook

• Geskiedenis van Suid-Afrika

Verwysings

1. Ben Cahoon. "South Africa" (in Engels). Worldstatesmen.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 November 2019. Besoek op 2 Julie 2015.
2. (en) Geargiveer 17 Mei 2012 op Wayback Machine
3. "ARMY SUPPLEMENTARY ESTIMATES' 1884–5—MILITARY OPERATION'S IN EGYPT AND BECHUANALAND. (Hansard, 13 November 1884)" (in Engels). Hansard.millbanksystems.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2017. Besoek op 7 Julie 2015.

• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia