Palenque

Palenque (Mayathan: Bàak) is 'n argeologiese terrein in die Meksikaanse deelstaat Chiapas, wat in die noordweste van die grens tot Guatemala geleë is. Die historiese naam van die stad was vermoedelik „Lakamha’“, wat "groot water" beteken, terwyl die gebied B’aakal ("been") genoem was.

Majahiëroglief van Palenque

Voor-Spaanse stad en nasionale park van Palenque*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Palenque Ligging van Palenque in Meksiko
Koördinate: 17°29′02″N 92°02′46″W
Lande	Meksiko
Tipe	Kultuur
Kriteria	i, ii, iii, iv
Verwysings	411
Streek†	Noord-Amerika
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1987  (11de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Palenque is 'n middelgrote terrein, baie kleiner as Tikal en Copán, maar is veral bekend vir sy hoë-kwaliteit argitektuur, skulpture, dakkamme en reliefgravure. Die meeste van die geskiedenis van Palenque is vanaf die Majahiërogliewe gerekonstrueer, veral die 5de eeu en die wedywering met ander Majastede soos Calakmul en Toniná.

Die stadsgebied het in 1981 'n nasionale park geword en Palenque is in 1987 deur Unesco as wêrelderfenisgebied gelys.

Leiers van Palenque

Leiers van Palenque.^[1][2][3][4]

• 987–? v.C. Uk'ix-Chan, waarskynlik fiktief
• omstreeks 252 v.C. Casper I, waarskynlik fiktief

[…]

• 431–435 K'uk' Bahlam I.
• 435–487 Casper II, regte naam nie bekend nie
• 487–501 Butz'aj Sak Chiik
• 501–524 Ahkal Mo' Nahb I
• 529–565 K'an Joy Chitam I
• 565–570 Ahkal Mo' Nahb II
• 572–583 Kan Bahlam I
• 583–604 Yohl Ik 'nal, eerste meesteres
• 605–612 Ajen Yohl Mat
• 612–615 Muwaan Mat, identiteit onduidelik
• 615–683 K'inich Janaab Pakal I, „Pakal die Groote“ genoem
• 684–702 K'inich Kan Bahlam II
• 702–naas 720 K'inich K'an Joy Chitam II, broer van K'inich Kan Bahlam II
• 721–naas 736 K'inich Ahkal Mo' Nahb III
• omstreeks 742 K'inich Janaab Pakal II
• omstreeks 751 K'inich Kan Bahlam III
• 764–naas 783 K'inich K'uk' Bahlam II
• 799–? Janaab Pakal III

Verwysings

1. (en) Simon Martin und Nikolai Grube: Chronicle of the Maya kings and queens, Londen 2000, bl. 176-189
2. (es) Guillermo Barnal Romero: La historia de Palenque, principales acontecimientos y genealogía de sus gobernantes. In: Arqueología Mexicana 113, bl. 63
3. (en) Martin Grube: Chronicle of the Maya Kings and Queens. 2de uitgawe., bl. 154–175; Skidmore: The Rulers of Palenque. 5de uitgawe
4. (en) Mesoweb Encyclopedia Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine

Verdere leerstof

• (en) Skidmore, Joel (2010). The Rulers of Palenque (PDF) (Fifth uitg.). Mesoweb Publications. Besoek op 12 Oktober 2015.
• (en) Ringle, William M.; Thomas C. Smith-Stark (1996). A Concordance to the Inscriptions of Palenque, Chiapas, Mexico. MARI Publications, no. 62. New Orleans, Louisiana: Middle American Research Institute, Tulane-universiteit. ISBN 0-939238-93-4. OCLC 25630088.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Palenque.
• (en) Toerisme-inligting oor Palenque op Wikivoyage
• (en) "Palenque". Encyclopædia Britannica. Besoek op 13 Oktober 2018.