Kordiet

Kordiet is 'n plofbare rooklose aandrywingsmiddel wat vervaardig word deur twee hoogs plofbare stowwe te meng: nitrosellulose en nitrogliserien. Dit is algemeen in vuurwapens van die vroeë 20ste eeu gebruik. Dit is ook al in vuurpyle met vastestofdryfmiddels gebruik.

Kordiet filamente in 'n .303-geweerpatroon (vervaardig in 1964).

In 1886 het 'n Franse chemikus genaamd Paul Vieille die eerste rooklose kruit uitgevind en dit Poudre B (Poudre Blanche = witkruit) genoem. Dit was vervaardig van twee vorme van nitrosellulose (Kollodion en skietkatoen wat met etanol en eter saggemaak is en saam geknie is. Poudre B was 'n groot verbetering op buskruit (Poudre Noire = swartkruit) aangesien dit drie keer meer kragtig was, sonder om 'n groot hoeveelheid rook vry te stel. Die rede waarom dit rookloos was is omdat die verbrandingsprodukte hoofsaaklik in gasvorm was in vergelyking met die 60% vastestofprodukte (kaliumkarbonaat, kaliumsulfaat en dies meer) wat die gevolg van die verbranding van buskruit is. Dit is onmiddellik deur die Franse weermag aangeneem maar het geneig om mettertyd onstabiel te raak en het baie ongelukke tot gevolg gehad, die twee oorlogskepe, die Jenna en die Liberte het byvoorbeeld in die hawe van Toulon in 1907 en 1911 respektiewelik opgeblaas.

Alfred Nobel het 'n soortgelyke plofbare dryfmiddel in 1887 uitgevind, wat hy ballistiet genoem het, wat bestaan het uit 10% kamfer, 45% nitrogliserien en 45% kollodion. Sy patent het gespesifiseer dat die nitrosellulose van "die bekende oplosbare soort" moes wees. Mettertyd was die kamfer ook geneig om te verdamp wat dan 'n onstabiele plofstof agtergelaat het.

'n Regeringkomitee, genaamd die "Explosives Committee" onder voorsitterskap van Sir Frederick Abel in die Verenigde Koninkryk het die ontwikkeling van plofstowwe in ander lande gemonitor. Abel en Sir James Dewar, wat ook op die komitee gedien het, het in 1889 gesamentlik 'n nuwe mengsel gepatenteer op 'n massabasis uit 58% nitrogliserien, 37% kanonkatoen en 5% vaseline bestaan het. Hulle het asetoon as 'n oplosmiddel gebruik en dit dan in spaghetti-vormige stawe uitgedruk wat hulle aanvanklik "cord power" (koordkruit) genoem, maar die benaming is afgekort na "cordite". Daar is vinnig ontdek dat die verbrandingstempo gewysig kon word deur die oppervlakarea van kordiet aan te pas. Dun stafies is in handwapens gebruik en het 'n relatiewe vinnige verbrandingstempo tot gevolg gehad, terwyl dikker stawe stadiger gebrand het en gebruik is vir wapens met 'n langer loop soos wat tipies deur die artillerie gebruik word.

Nobel het 'n hofgeding teen Abel en Dewar aanhangig gemaak oor die skending van sy patent maar die hofsaak verloor vanweë gebreke in die bewoording van sy patent (veral die vereiste dat die kruit die "oplosbare soort nitrosellulose" moes bevat, wat dus die onoplosbare kanonkatoen uitgesluit het).

Kordiet, ballistiet en Poudre B is vir baie jare deur die gewapende magte van verskeie lande gebruik, maar die gebruik van kordiet het mettertyd al hoe meer algemeen begin word. 'n Probleem wat aanvanklik ervaar is was dat kordiet gelei het tot die vinnige korrosie van kanonlope. Om dit te bestry het die Britte hulle mengsel kort na die einde van die Tweede Vryheidsoorlog vanaf 65% skietkatoen, 30% nitrosellulose (en die 5% vaselien behou) verander en dit kordiet MD (=MoDified) genoem.

Tydens die Eerste Wêreldoorlog, was asetoonvoorrade in die Verenigde Koninkryk baie laag en is 'n nuwe vorm ontwikkel om die probleem te oorkom. Dit is genoem Kordiet RDB (Research Department formula B), wat uit 53% kollodion, 42% nitrogliserien en 6% vaselien bestaan het. Dit was geneig om onstabiel te raak wanneer dit te lank gestoor is en toe asetoonvervaardiging weer verhoog is, is dit weer met die ouer resep vervang. Navorsing na oplosmiddelvrye Kordiet RDB is voortgesit, en die byvoeging van stabiliseerders het gelei tot die soort wat vandag nog algemeen in gebruik is.

'n Belangrike ontwikkeling tydens die Tweede Wêreldoorlog was die byvoeging van 'n ander plofstof, nitroguanidien tot die mengsel om driedubbele basis kordiete te maak oftewel Kordiet N. Dit het twee besondere probleme in groot skeepskanonne van die dag opgelos. Nitroguanidien stel groot hoeveelhede stikstof vry wanneer dit verhit word en het as blitsbreker gedien, verder het die laer verbrandingstemperatuur daarvan ook die verwering van die kanonloop baie verminder.

Bronnelys

• Bowditch, M.R.; Hayward, L. (1996). A Pictorial Record of the Royal Naval Cordite Factory: Holton Heath. Wareham: Finial Publishing. ISBN 1-900467-01-1.
• Brown, David K.; McCallum, Iain (2001). "Ammunition Explosions in World War I". Warship International. International Naval Research Organization. XXXVIII (1): 58–69. ISSN 0043-0374.
• Brown, Donald (1999). Somerset v Hitler: Secret Operations in the Mendips 1939 – 1945. Newbury: Countryside Books. ISBN 1-85306-590-0.
• Carnegie, David (1925). The History of Munitions Supply in Canada 1914-1918. London: Longmans, Green and Co.
• Cocroft, Wayne D. (2000). Dangerous Energy: The archaeology of gunpowder and military explosives manufacture. Swindon: English Heritage. ISBN 1-85074-718-0.
• Davis, Tenney L. (1943). The Chemistry of Powder and Explosives. Vol. II. New York: John Wiley & Sons.
• Hartcup, Guy (1970). The Challenge of War: Scientific and Engineering Contributions to World War Two. Newton Abbot: David & Charles. ISBN 0-7153-4789-6.
• Hogg, O.F.G. (1970). Artillery: its origin, heyday and decline. London: C Hurst and Company.
• Ministry of Munitions (1922). The Official History of the Ministry of Munitions Volume X The Supply of Munitions Part IV Gun Ammunition: Explosives.