From Wikipedia, the free encyclopedia
Heilige[1] is 'n titel wat in die Christendom toegeken word aan oorlede persone wat besonder regskape en gelowig gelewe het. In die geloofsbelydenis van Nicea word die hele Christendom as die "gemeenskap van die heiliges" aangedui.[2] Die belang wat aan heiliges geheg word verskil baie tussen die verskillende kerkgenootskappe. In die kuns word heiliges dikwels afgebeeld met 'n stralekrans om hulle kop.
In die eerste eeue van die Christendom is slegs martelare as heiliges vereer. Later in die vroeë Middeleeue is ook Kerkvaders, hermiete en belangrike biskoppe heiliges genoem.
Die gelowiges het aangeneem dat aangesien hulle in die hemel is hulle God dus kan beïnvloed. Sodanige beïnvloeding word onmoontlik geag in die moderne teologie omdat God "volmaak" is. Die volk het egter behoefte gehad aan 'n meer tasbare heiligheid en sodoende het lokale heiliges ontstaan. Aangesien die kerk nie die devosies van heiliges vasgestel het nie was die verering van 'n heilige veral 'n lokale fenomeen. In die laat Middeleeue het die Rooms-Katolieke Kerk heiligverklaring[3] sentraal vasgestel met streng reëls. Die soort reëling was nodig omdat fiktiewe persone en self diere as heiliges vereer is. Een voorbeeld is die windhond Guinefort van Boergondië [4] wat in Frankryk tot in die 20ste eeu as heilige vereer is.
'n Heilige in die Roomse en Ortodokse Kerk is iemand wat besonder regskape en gelowig gelewe het en waarvan aangeneem word dat hulle die lewe op Aarde kan beïnvloed. Die beïnvloeding geskied volgens die Roomse Kerk deur voorspraak by God en nie deur direkte ingreep.
Heiligheid word nie voorbehou vir persone wat heilige verklaar is nie, almal wat in die hemel is, is heilig. Slegs persone wat offisieel deur die Vatikaan heilig verklaar is mag vereer word. Heiligverklaring word slegs postuum gedoen en slegs deur die pous.
Vir heiligverklaring word vereis dat twee erkende wonderwerke aan die oorledene toegeskryf word. Soms word 'n spontaan gegroeide kultus ook erken (Confirmatio Cultis). As voorbeeld hiervan is die heilige Liduina van Schiedam in die 19de eeu heilig verklaar hoewel haar kultus reeds in 1422 kort na haar dood begin het.
In die "Martyrologium Romanum" is al die erkende heiliges en saliges van die Roomse Kerk opgeteken met 'n kort lewensbeskrywing. Vaak word vaak groot handel gedryf in aandenkings van heiliges, veral in die bedevaart sentra soos Santiago de Compostella, Fatima en Lourdes.
Daar was in die geskiedenis vaak politieke druk op die Vatikaan om persone heilig te verklaar. Veral adellikes wil graag hulle voorvaders heilig laat verklaar. Die Franse koning Lodewyk die Heilige word nog steeds as heilige vereer. Karel die Grote is deur Teenpous Paschalis III heilig verklaar maar word slegs in Aken vereer. Ook Tsaar Nicolaas II van Rusland is deur die Ortodokse Kerk heilig verklaar. In die Oosters Ortodokse kerke word persone deur die Koptiese pous van Alexandrië heilig verklaar na goedkeuring van 'n Heilige Sinode. Die kandidaat moet minstens 50 jaar oorlede wees.
Luther en Calvyn verwerp die gedagte dat oorlede Christene vereer mag word. Dit strook nie met die "volmaaktheid" van God en neem die aandag af van die verering van die Opperwese. Volgens die protestantisme is die verering van relieke en heiligbeelde afgodediens. Aan die begin van die Reformasie het Protestante Roomse Kerke geplunder en relieke en heiligebeelde verwoes. Dit word dikwels die "Beeldestorm" genoem. Ongelukkig is heelwat kunswerke hierdeur vernietig. Die moderne wetenskap se kennis van die onveranderlikheid van die natuurwette het die geloof in wonders (wat dikwels met heiliges geassosieer word) ondermyn. Die protestante kerke erken wel die "gemeenskap van die heiliges" soos dit in die geloofsbelydenis van Nicea genoem word.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
