Dr. Fritz Krause (1868–1959) was ’n Suid-Afrikaanse regsgeleerde.
Fritz Krause | |
|---|---|
| Gebore | Frederic Edward Traugott Krause 1868 |
| Sterf | 1959 |
| Nasionaliteit | Suid-Afrikaans |
| Beroep | Advokaat, regter |
| Politieke party | Het Volk |
| Eggenoot | Annette Wallis |
| Ouer(s) | Carl Johann Gottlieb Krause Anna Wilhelmina Kellner |
Krause se voorsate was afkomstig van Oos-Pruise. Sy pa, Carl Johan Gottlieb Krause, het in 1848 of 1849 in Bloemfontein kom bly en gewerk as ’n mediese sendeling. Later het hy begin praktiseer as ’n dokter en word toe die dorp se distriksgeneesheer. Hy het ook ’n Volksraadlid geword. Fritz Krause se ma was Anna Wilhelmina Kellner. Die Krause-egpaar het 11 kinders gehad. Fritz en sy vier broers het almal skool gegaan aan Grey-kollege.[1]
Krause het matriek in die eerste klas geslaag en toe letterkunde en filosofie studeer by Victoria Kollege, waar hy die graad B.A. (honneurs) verwerf het. In 1890 het hy sy regsgraad met lof aan die Universiteit van Amsterdam voltooi. Drie jaar later het hy sy doktoraal in die regte verwerf. Daarna het hy ook toelating verkry om as advokaat in Engeland te praktiseer. Hy was vlot in Duits, Engels, Nederlands en Frans.[2]
In 1893 het hy in Pretoria begin praktiseer as advokaat en gou ’n goeie praktyk in die strafreg opgebou. Na die Jameson-inval het hy die staatsadvokaat in die hoogverraadsaak teen die lede van die “Reform Committee” bygestaan. Daarna is hy as “Eerste Publieke Vervolger en Waarnemende Staatsprocureur voor de Witwatersrand” aangestel.[2][3] Sy bekendste saak was die vervolging van die man wat homself Baron von Veltheim genoem het. Hy is aangekla dat hy Wolf Joel, die neef van Barney Barnato, vermoor het.[4] Die jurie het hom onskuldig bevind en die gehoor het luid gejuig, maar die regter was baie ontevrede met hul besluit.[5] Daar is beweer dat Krause streng opgetree het teen onwettige drankverkope, maar nie teen prostitusie nie. Die gevolg was dat die nuwe staatsprokureur in Pretoria, Jan Smuts, in 1898 besluit het om Mostyn Cleaver aan te stel om prostitusie in Johannesburg hok te slaan.[5]
Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog het Krause aanvanklik in Johannesburg agtergebly om die goudmyne te beveilig, maar hy het later by die vegtende burgers aangesluit.[5]
Tydens lord Roberts se opmars van Bloemfontein na Pretoria, was daar op 24 April 1900 ’n groot ontploffing by die ammunisiefabriek van Thomas Begbie in Johannesburg. Die Spesiale Militêre Kommandant, ene Schutte, se nalatigheid is blameer en hy is vervang deur Krause.[6][7] Paul Kruger en Louis Botha het hom opdrag gegee om te verhoed dat die goudmyne deur die Boere self verwoes word. Op 29 Mei het regter Kock juis in Johannesburg opgedaag om dit te doen. Krause het daarin geslaag om Kock te arresteer en sy kommando’tjie weg te jaag.[8][7] Die volgende dag was Roberts in Germiston en hy stuur toe vir ene majoor Davis en ’n ou vyand van Krause, John Douglas Forster, om die onmiddellike en onvoorwaardelike oorgawe van Johannesburg te eis. Krause se antwoord was kort en kragtig: “No, sir, not immediately and not unconditionally.”[9] Om straatgevegte te vermy, het Krause eers probeer om van alle vegtende burgers in die stad ontslae te raak. Die volgende dag het Roberts aan die voorpunt van sy leerskare die stad binnemarsjeer. Voor die regeringsgeboue in Commissionerstraat is die Vierkleur gestryk en die Union Jack gehys.[10]
Krause was ’n krygsgevangene maar, nadat hy sy parool gegee het, is hy toegelaat om weer as advokaat te praktiseer. Toe hy egter weier om ’n eed van getrouheid af te lê, mog hy nie langer praktiseer nie. Daarna is hy toegelaat om na Engeland te gaan, waar hy weer as advokaat gepraktiseer het.[11]
Terwyl Krause op pad na Engeland was, het hy reeds die bepalings van sy parool-onderneming verbreek deur ’n verslag aan dr. Leyds op te stel waarin hy inligting verskaf het oor gebeure in Johannesburg na die Britse besetting.[12] In Engeland het hy ook betrokke geraak in die verspreiding van inligting oor die konsentrasiekampe.[11] Krause het ook ’n artikel, geskryf deur sy ou vyand Forster, gelees waarin die skrywer aangevoer het dat die Boere as rowers en bandiete behandel moes word en nie as oorlogvoerders nie. Krause was ontstoke en skryf aan sy vriend Broeksma in Johannesburg dat hy “ons mense” in kennis moes stel sodat hulle Forster of moes skiet of andersins skadeloos maak. Ongelukkig vir Krause het die Engelse sy brief aan Broeksma in die hande gekry en die gevolg was dat Krause in die Old Bailey aangekla was van aanstigting om moord te pleeg. Hy is skuldig bevind en tot twee jaar gevangenisstraf gevonnis. Hy is na nege maande losgelaat en het na Suid-Afrika teruggekeer.[11]
Krause se plan was om weer in die Transvaal as advokaat te praktiseer, maar lord Milner wou niks daarvan hoor nie. Hy het Krause ’n politieke vuurvreter genoem en hom verbied om dit te doen. Krause het sy praktyk in die Kaap hervat en die Transvaalse hooggeregshof genader om toegelaat te word om daar te praktiseer.[11] Die hof het Krause se aansoek toegestaan en hy is terug Transvaal toe.[13]
In 1907 is hy getroud met Annette Wallis, ’n geskeide vrou met twee dogters.[14]
Hy was skaars in die Transvaal toe hy verkies is as dorpsraadlid in Johannesburg. Toe verantwoordelike bestuur in die Transvaal ingestel word, het hy Vrededorp namens Het Volk in die Volksraad.[15] Hy is ook aangestel as lid van ’n hospitaalkommissie wat mynregulasies ondersoek het.[15]
In 1912 het hy 'n senior advokaat (“Kings Counsel”) geword.[16] Hy het generaal Christiaan de Wet verdedig toe hy aangekla is vir sy aandeel in die 1914-Rebellie.[17]
Een van die bekendste hofsake waarin hy verskyn het, was die moordverhoor van Taffy Long, die vakbondleier tydens die 1922-mynstaking. Long is ter dood veroordeel.[17]
In 1923 is Krause aangestel as regter van die Transvaal Provinsiale Afdeling van die Hooggeregshof van Suid-Afrika.[16] Hy was die eerste regter van Suid-Afrika wat voorheen tronkstraf uitgedien het. Krause het besluit dat ’n regter nie belasting hoef te betaal nie. Hy het aksie ingestel teen die Kommissaris van Binnelandse Inkomste, maar het verloor. Daarna het hy die saak verder gevoer in die Appèlafdeling, maar het daar ook verloor.[18]
Van 1933 tot 1938 was hy Regter-president van die Oranje-Vrystaat Afdeling van die Hooggeregshof van Suid-Afrika.[16]
- 1947. Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns ken erelidmaatskap aan Krause toe.
- Charles van Onselen, New Babylon New Nineveh, Jonathan Ball Publishers, Johannesburg & Cape Town.
- Mike Alfred, The Life of Judge F E T Krause, Johannesburg Heritage Journal, volume 1
- Jan Ploeger, Die Oorgawe van Johannesburg (31 Mei 1900), Scientia Militaria, volume 4 nr. 3, 1974.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
