زبان انگلیسی
زبانی از خانواده زبانهای هندواروپایی / From Wikipedia, the free encyclopedia
اِنگلیسی (به انگلیسی: English، تلفظ: /ˈɪŋɡlɪʃ/) یک زبان طبیعی از خانوادهٔ زبانی زبانهای هندواروپایی از شاخهٔ زبانهای ژرمنی غربی است که برای نخستین بار در انگلستان در عهد آنگلوساکسونها تکلم شد و انگلیسی باستان شکل گرفت. بعدها پس از تهاجم سزار و نورمنها، انگلیسی میانه شکل گرفت و مکاتب ادبی در ادبیات انگلیسی، انگلیسی نو نخستین را شکل داد. امپراتوری بریتانیا، با مستعمرهسازی در تمام قارهها و تشکیل بزرگترین امپراتوری جهان، سپس ابرقدرت شدن ایالات متحدهٔ آمریکا و سادگی دستور زبان انگلیسی و وامواژههای بسیار، موجب شد تا که سرانجام انگلیسی نو، یک زبان میانجی جهانی و پرگویشترین زبان جهان شود.[4][5][6][7][8]
انگلیسی در انگلستان و جنوب شرقی اسکاتلند تکامل یافت. از دیگر زبانهای ژرمنی میتوان به آلمانی، هلندی، دانمارکی، سوئدی و نروژی اشاره کرد. امروزه، به تقریب، نیمی از مجموعه واژگان و دستور زبان انگلیسی از زبانهای ژرمنی و نیمی دیگر را وامواژه تشکیل میدهد که بیشتر آنها از لاتین، فرانسوی، بخشی از یونانی و دیگر زبانها وارد انگلیسی شدهاند.[9][10] در اثر نقش و توان زیاد بریتانیا در گسترههای نظامی، اقتصاد، علم، سیاست و فرهنگ در جهان پس از قرن هجدهم، و بهویژه ایالات متحدهٔ آمریکا از سدهٔ بیستم میلادی، انگلیسی در جهان گسترش یافته و زبانی بینالمللی، زبان مادری، زبان دوم، زبان خارجه و زبان میانجی در بسیاری از کشورهای جهان شدهاست.[11]
انگلیسی به عنوان زبان مادری در کشورهای آنگلوسفر (انگلستان، آمریکا، کانادا، استرالیا و نیوزلند) و ایرلند، آفریقای جنوبی، غنا، نیجریه، زیمبابوه، بوتسوانا و بسیاری کشورهای دیگر کاربرد دارد. همچنین زبان دوم برخی کشورها مانند هند، پاکستان،[4] قطر، بحرین، سودان است. انگلیسی پرتکلم و شناختهترین زبان جهان است، اما برپایه کشورهای زبان مادری، امروزه از نظر تعداد گویشوَر، پس از چینی و اسپانیایی، سومین زبان جهان است.[12] شمار کسانی که زبان مادریشان انگلیسی است امروزه بیش از ۳۸۰ میلیون است. با این حال شمار انگلیسیزبانان غیربومی در جهان بیش از یک میلیارد است.[13] انگلیسی در بسیاری از کشورها زبان میانجی است و مهمترین زبان جهان در سیاست، اقتصاد، صنعت، فرهنگ و علم در روابط بینالملل بهشمار میآید.[13] این زبان از زبانهای رسمی سازمان ملل متحد است و نظام آموزشی بیشتر کشورها به تدریس آن میپردازد.[14][15] رایجترین زبان بینالمللی جهان، انگلیسی است. گفتنی است که ۸۰٪ از زبان انگلیسی را وامواژههای دیگر زبانها تشکیل میدهند.[16][17]