Mosasaurus
tarih öncesi sürüngen cinsi / From Wikipedia, the free encyclopedia
Mosasaurus ("Maas Nehri kertenkelesi"), sucul pulluların soyu tükenmiş bir grubu olan mosasaurların tip cinsidir. Bundan yaklaşık 82 ila 66 milyon yıl öncesine tekabül eden Geç Kretase'nin Kampaniyen ve Maastrihtiyen dönemlerinde yaşamıştır.[8][9][10][11]
Mosasaurus | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Tip tür | |||||||||||||||||
†Mosasaurus hoffmannii Mantell, 1829 | |||||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||||
Sinonimlerin listesi
|
En eski fosilleri 1700 yıllarda Hollanda'nın Maastricht kenti yakınlarındaki bir tebeşir ocağında bulunmuştur. Bu fosillerin başlarda bir timsaha veya balinaya ait olduğu düşünülüyordu. 1780 yılında keşfedilen bir kafatası, Fransız Devrim Savaşları'nın yaşandığı sırada bilimsel değeri nedeniyle Paris'e götürülmüş ve "Maastricht'in dev hayvanı" olarak ünlenmiştir. 1808 yılında doğa bilimci Georges Cuvier, bu hayvanın monitör kertenkeleleri ile benzerlik taşıyan ancak bugün var olan hiçbir hayvana benzemeyen, dev bir sucul kertenkele olduğu sonucuna varmıştır. Vardığı bu sonuç o zamanlar devrim niteliğindeydi ve gelişmekte olan, canlıların soyunun tükenebileceği görüşünü destekliyordu. Ancak Cuiver bu yeni hayvana bilimsel bir ad vermemiştir. Latince Mosa (Saint Peter Dağı'ndan geçen Meuse Nehri'nin Latince çevirisi) ve Saurus ("kertenkele" anlamına gelen Antik Yunanca σαῦρος kelimesi) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuş Mosasaurus ismi, 1822 yılında William Daniel Conybeare tarafından, fosilin bulunduğu tortulların yakınından geçen Meuse Nehri'ne atfen verilmiştir. Mosasaurus ve modern kertenkeleler arasındaki ilişki tartışmalıdır; bilim adamları, genelde en yakın yaşayan akrabalarının Varanoidler olduğunu kabul ederler.[12]
17.6 metre uzunluğa sahip olduğu tahmin edilen Mosasaurus, Mosasaurların en büyük cinslerinden biridir. Türe bağlı olarak geniş veya incelen kafatası, ileri geri hareket edebilen, avı parçalamak için düzinelerce büyük dişlerle ve güçlü kaslarla donatılmış bir çeneye sahiptir. Dört uzvu da su altında hareket edebilmesini sağlamak için kürek şeklini almıştır. Ucu aşağıya doğru bükülen uzun bir kuyruğa sahipti. Mosasaurus, zayıf koku alma duyusunu telafi etmek için mükemmel bir görüşe ve endotermik ("sıcakkanlı") olduğunu düşündüren yüksek metabolizma hızına sahip bir avcıydı.