Politica
From Wikipedia, the free encyclopedia
Il term politica designescha la regulaziun da las fatschentas publicas d’ina cuminanza tras decisiuns liantas.[1] Formulà a moda fitg generala sa lascha mintga furma privata e publica da prender influenza, sviluppar e far passar atgnas pretensiuns e finamiras caracterisar sco politica.[2] Per ordinari na vegn il term però betg applitgà sin il sectur privat, mabain be sin la publicitad e la cuminanza. Alura sa lascha la vita publica dals burgais, lur acziuns e stentas da manar las fatschentas publicas a l’intern e vers l’exteriur sco er il process da furmaziun da la voluntad e la procedura da decisiun areguard chaussas publicas descriver sco politica.[3] En in senn pli stretg designescha il term politica las structuras (polity), ils process (politics) ed ils cuntegns (policy) che servan a manar unitads politicas, per ordinar stadis, a l’intern ed en lur relaziun in cun l’auter.
Entaifer la politologia è sa messa tras la persvasiun che politica defineschia la summa da tut las interacziuns ch’han en mira la repartiziun autoritativa (vul dir generalmain lianta a basa d’ina pussanza renconuschida) da valurs materialas (sco daners) u immaterialas (sco democrazia).[4] L’agir politic sa lascha caracterisar sco suonda: In agir social ch’è orientà a decisiuns e mecanissems da regulaziun ch’èn generalmain liants e che servan a reglar la convivenza dals umans.[5]