Kalenderinscriptie van Priëne
inscriptie in steen van 9 v. Chr. over keizer Augustus / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De Kalenderinscriptie van Priëne is een inscriptie in steen van 9 v. Chr. uit Priëne (een oude Griekse stad in West-Turkije bij Milete) waarin het woord euangelion (evangelie, τό εὐαγγέλιον) voorkomt in een tekst over keizer Augustus. De inscriptie dankt zijn naam aan het gebruik van de geboortedatum van Augustus voor een nieuwe jaartelling, een tijdvak van vrede en voorspoed, en een Romeins besluit dat daarvoor werd uitgevaardigd, nadat een voorstel daartoe door proconsul Paulus Fabius Maximus door de Klein-Aziatische steden was aangenomen.[1][2][3][4][5]
De inscriptie is onder meer van belang omdat het toont dat het taalgebruik van het Nieuwe Testament geworteld is in de keizerlijke terminologie die toentertijd gangbaar was.[2] In de inscriptie wordt Augustus aangeduid als "redder" (σωτήρ, sōtēr) die "verschenen is" (ἐπιφαίνω, epiphainō, vgl. epifanie), waarbij de geboortedag van de god (τοῦ θεοῦ, tou theou) Augustus geldt als "goed nieuws" (εὐαγγέλιόν euangelion, evangelie) voor de mensheid. Het woord εὐαγγέλιόν betekent hier "goed nieuws" en deze inscriptie illustreert dat het in de Romeinse periode werd gebruikt om het goede nieuws van een nieuwe heerschappij of keizer aan te kondigen als politieke propaganda, bijvoorbeeld een heerser die een oorlog beëindigde.
De inscriptie is gevonden op de markt van Priëne en bevindt zich heden in de Staatliche Museen zu Berlin.[6]