Ирска
From Wikipedia, the free encyclopedia
Република Ирска (ирски: Poblacht nah Éireann, англиски: Republic of Ireland) е официјалниот „опис“ (како што е дефинирано со ирскиот закон) на независната држава што покрива приближно пет шестини од островот Ирска кој се наоѓа релативно блиску до северозападниот брег на Европа. Република Ирска е најзападната држава на Европската Унија и има развиена економија и население од приближно четири милиони жители. Според ирскиот устав, официјалното име на земјата е едноставно Ирска (на ирски: Éire, на англиски: Ireland). Главен град на Ирска е Даблин.
Ирска Éire / Ireland
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Химна: Amhrán na bhFiann "Песната на војниците" |
||||||
Местоположбата на Ирска (темнозелено) – на Европскиот континент (светлозелено и сиво) |
||||||
Главен град (и најголем) | Даблин 53°20.65′N 6°16.05′W | |||||
Службен јазик | ||||||
Народности |
|
|||||
Демоним | Ирец | |||||
Уредување | унитарна парламентарна република | |||||
• | Претседател | Мајкл Хигинс | ||||
• | Премиер | Сајмон Харис | ||||
Законодавство | Оиреахтас | |||||
• | Горен дом | Сенад | ||||
• | Долен дом | Дајл | ||||
Независност од Обединетото Кралство | ||||||
• | Објавена | 24 април 1916 | ||||
• | Потврдена | 21 јануари 1919 | ||||
• | Призната | 6 декември 1922 | ||||
• | Тековен устав | 29 декември 1937 | ||||
пристапила во ЕУ | 1 јануари 1973 | |||||
Површина | ||||||
• | Вкупна | 70,273 км2 (118.) | ||||
• | Вода (%) | 2.0 | ||||
Население | ||||||
• | проценка за 2021 г. | 5.011.500[3] (122.) | ||||
• | Попис 2016 | 4.761.865 | ||||
• | Густина | 71.3 жит/км2 (113.) | ||||
БДП (ПКМ) | проценка за 2021 г. | |||||
• | Вкупен | $561 млд.[4] (44.) | ||||
• | По жител | $111.360[4] (3.) | ||||
БДП (номинален) | проценка за 2021 г. | |||||
• | Вкупно | $516 млд.[4] (29.) | ||||
• | По жител | $102.394[4] (3.) | ||||
Џиниев коеф. (2019) | 28.3 низок · 23. |
|||||
ИЧР (2019) | ▲ 0.955[5] многу висок · 2. |
|||||
Валута | Евроa (EUR ) |
|||||
Часовен појас | WET (UTC+0) | |||||
• | (ЛСВ) | IST (UTC+1) | ||||
Датумски формат | дд/мм/гггг | |||||
Се вози на | лево | |||||
НДД | .ieb | |||||
Повик. бр. | +353 | |||||
а. | пред 2002: Ирска фунта. | |||||
б. | Се користи заедно со .eu. |
Останата шестина од островот Ирска е позната како Северна Ирска и претставува дел на Обединетото Кралство на Велика Британија и Северна Ирска.
Ирска е парламентарна република која своја основа наоѓа во Уставот кој бил усвоен во 1937 година. Парламентот (Oireachtas) е формиран од Претседателот и од два Дома: Дом на пратеници (Dail Eireann) и Сенат (Seanad Eirann). Претседателот (Uachtaran na hEireann) управува со државата 7 години додека двата Дома можат да бидат избрани најдолго 5 години.
Ирскиот народ потекнува од келтските племиња кои се населиле на островот уште од древни времиња и успеале да дадат отпор против туѓите напади.