Yaponiya
Shıǵıs Aziyadaǵı mámleket / From Wikipedia, the free encyclopedia
Yaponiya (yaponsha 日本 Nippon, Jasırın) — Shıǵıs Aziyanıń Tınısh okean jaǵasınan shıǵısta, kúnshıǵıs táreptegi atawlarda jaylasqan mámleket. Yaponiya aymaǵında 6,8 mıńǵa jaqın ataw bolıp, arqa-shıǵıstan qubla-batısqa derlik 9,13 mıń km² ge sozılǵan; Yaponiyanıń eń iri 4 atawları: Xokkaydo, Xonsyu, Sikoku hám Kyusyu. Yaponiyanıń tábiyiy baylıqları mámlekettiń derlik az maydanın iyeleydi. Tınısh okean qorshap turǵanlıǵı sebepli mámlekettiń topıraǵında yod elementi jeterlishe esaplanadı. Arqasınan Oxota teńizi, shıǵıs hám qubla-shıǵıstan Tınısh okeanı, batıstan Yapon hám Arqa Qıtay teńizleri menen qorshalǵan. Maydanı 377,8 mıń km². Xalqı 126 mln. adam (2021). Paytaxtı — Tokio qalası. Yaponiya basqarıw jaǵınan 47 prefekturaǵa bólinedi.
Quick Facts yaponsha: 日本国Nippon-koku yamasa Nihon-koku, Paytaxtı ...
Yaponiya Mámleketi | |
---|---|
Gimni: «君が代 (Kimigayo)» (yaponsha) («Ullı Imperatordıń húkimdarlıǵı») | |
Mámleketlik mór: yaponsha: 大日本國璽 (Dai Nihon Kokuji) «Ullı Yaponiya derjavası móri» | |
Paytaxtı | Tokio 35°41′N 139°46′E G O |
Iri qalaları | Tokio, Iokogama, Osaka, Nagoya, Sapporo, Kobe, Fukuoka, Kioto, Kavasaki, Saytama |
Rásmiy tili | yapon (de-fakto) |
Basqarıw forması | parlamentlik monarxiya |
• Imperator | Naruxito |
• Premyer-ministr | Fumio Kisida |
Nızam shıǵarıwshı organ | Parlament |
• Joqarǵı palata | Másláhátshiler palatası |
• Tómengi palata | Wákiller palatası |
Dúziliw tariyxı | |
• Imperatorlıq dinastiya dúzilgen | b. e. sh. 539-jıllar[1][2][3] |
• Yaponiya Imperiyası konstituciyası | 29-noyabr 1890-jıl |
• Házirgi konstituciyası | 3-may 1947-jıl |
Maydanı | |
• Ulıwma | 377,975[4] km2 (62-orın) |
• Suw (%) | 1.4[5] |
Xalıq sanı | |
• 1-yanvar 2023-jıl (shama) | 125,416,877[6] (11-orın) |
• 2020-jıl (sanaq) | 126,226,568[7] |
330 adam/km2 (44-orın) | |
JIÓ (SAUP) | 2023-jıl (esap) |
• Jámi | ▲ $6.495 trillion[8] (4-orın) |
• Jan basına | ▲ $52,120[8] (34-orın) |
JIÓ (nominal) | 2023-jıl (esap) |
• Jámi | ▼ $4.231 trillion[8] (4-orın) |
• Jan basına | ▲ $33,950[8] (30-orın) |
Djini (2018) | ▼ 33.4[9] ortasha |
IRI (2021) | ▲ 0.925[10] kútá joqarı · 19-orın |
Pul birligi | iena (¥) |
Waqıt zonası | UTC+09:00 |
Avtomobil háreketi | shep |
Telefon prefiksi | +81 |
ISO kodı | JPN |
XOK kodı | JPN |
Internet domeni | .jp |
Close