საბერძნეთი
From Wikipedia, the free encyclopedia
საბერძნეთი (ბერძ. Ελλάδα - ელადა), ოფიციალურად საბერძნეთის რესპუბლიკა (ბერძ. Ελληνική Δημοκρατία) — სახელმწიფო სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპაში. 2018 წლის მონაცემებით, მოსახლეობა დაახლოებით 10.7 მილიონია. ათენი, ქვეყნის დედაქალაქი, არის უდიდესი ქალაქი, ხოლო მეორე უდიდესი ქალაქი თესალონიკია.
საბერძნეთის რესპუბლიკა Ελληνική Δημοκρατία საბერძნეთი |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
დევიზი: „Ελευθερία ή Θάνατος“ „თავისუფლება ან სიკვდილი“ |
||||||
ჰიმნი: Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν „თავისუფლების ჰიმნი“ |
||||||
საბერძნეთის მდებარეობა ევროპაში
|
||||||
დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი | ათენი 37°58′ ჩ. გ. 23°43′ ა. გ. | |||||
ოფიციალური ენა | ბერძნული | |||||
ეთნოქორონიმი | ბერძენი | |||||
მთავრობა | უნიტარული საპარლამენტო კონსტიტუციური რესპუბლიკა |
|||||
- | პრეზიდენტი | ეკატერინი საკელაროპულუ | ||||
- | პრემიერ-მინისტრი | კირიაკოს მიცოტაკისი | ||||
- | პარლამენტის თავმჯდომარე | კონსტანტინოს ტასულასი | ||||
საკანონმდებლო ორგანო | პარლამენტი | |||||
ფორმირება | ||||||
- | ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლობის გამოცხადება | 25 მარტი, 1821 (საბერძნეთის რევოლუციის დაწყების ტრადიციული თარიღი) 1 იანვარი, 1822 (ოფიციალური დეკლარაცია) |
||||
- | აღიარება | 3 თებერვალი, 1830 | ||||
- | ამჟამინდელი კონსტიტუცია | 11 ივნისი, 1975 | ||||
ფართობი | ||||||
- | სულ | 131 957 კმ2 [1](95-ე) | ||||
- | წყალი (%) | 0.8669 | ||||
მოსახლეობა | ||||||
- | 2011 აღწერა | 10 816 286[2] | ||||
- | სიმჭიდროვე | 82[3] კაცი/კმ2 (125-ე) | ||||
მშპ (მუპ) | 2020 შეფასება | |||||
- | სულ | $337.900 მილიარდი[4] (55-ე) | ||||
- | ერთ სულ მოსახლეზე | $31 616[4] (50-ე) | ||||
მშპ (ნომინალი) | 2020 შეფასება | |||||
- | სულ | $222.785 მილიარდი[4]> (50-ე) | ||||
- | ერთ სულ მოსახლეზე | $20 845[4] (39-ე) | ||||
ჯინი (2019) | 31.0[5] საშუალო · მე-60 |
|||||
აგი (2018) | 0.872[6] ძალიან მაღალი · 32-ე |
|||||
ვალუტა | ევრო (€) [ბ] (EUR ) |
|||||
სასაათო სარტყელი | UTC+02:00 (UTC+2) | |||||
- | ზაფხული (DST) | UTC+03:00 (UTC+3) | ||||
თარიღის ფორმატი | დდ/თთ/წწწწ | |||||
მოძრაობა | მარჯვენა | |||||
სატელეფონო კოდი | +30 | |||||
ინტერნეტ-დომენი | .gr [გ] | |||||
ა. | საბერძნეთის აღწერის შედეგები წარმოდგენილია მოქალაქეობის მიხედვით, რადგან ეთნიკური შემადგენლობის მონაცემებს საბერძნეთი არ აგროვებს. | |||||
ბ. | ^ 2002 წლამდე, ბერძნული დრახმა. | |||||
გ. | ^ ევროკავშირის სხვა წევრ სახელმწიფოებთან ერთად, აგრეთვე გამოიყენება დომენი .eu. |
ბალკანეთის ნახევვარკუნძულის სამრხეთ ნაწილში მდებარე საბერძნეთი, მოქცეულია ევროპის, აზიისა და აფრიკის გზაგასაყარზე. საბერძნეთს სახმელეთო საზღვარი ჩრდილო-დასავლეთით აქვს ალბანეთთან, ჩრდილოეთით – ბულგარეთთან და ჩრდილოეთ მაკედონიასთან, ჩრდილო-აღმოსავლეთით – თურქეთთან. საბერძნეთს აღმოსავლეთიდან აკრავს ეგეოსის ზღვა, იონიის ზღვა დასავლეთიდან, ხოლო სამხრეთიდან ხმელთაშუა ზღვა. საბერძნეთის სანაპირო ზოლი, რომელიც ხმელთაშუა ზღვის აუზში უდიდესია, 13 676 კილომეტრით მსოფლიოში მეოცეა, რომელიც ქმნის კუნძულების დიდი რაოდენობას (დაახლოებით 1400 საიდანაც 227 დასახლებულია). მთლიანი ტერიტორიის 80% მთიანი რელიეფისგან შედგება; ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალია 2918 მეტრი სიმაღლის ოლიმპის მთა. ქვეყანა მოიცავს ცხრა ტრადიციულ გეოგრაფიულ რეგიონს: მაკედონია, ცენტრალური საბერძნეთი, პელოპონესის ნახევარკუნძული, თესალია, ეპირი, აეგენის კუნძულები (შედის დოდეკანესის კუნძულები და კიკლადები), დასავლეთი თრაკია, კრეტა და იონიის კუნძულები.
საბერძნეთი არის უნიტარული საპარლამენტო რესპუბლიკა და განვითარებული ქვეყანა მოწინავე, მაღალშემოსავლიანი ეკონომიკით, სიცოცხლის მაღალი ხარისხითა და ცხოვრების ძალიან მაღალი დონით. მისი ეკონომიკა უდიდესია ბალკანეთში, სადაც ის მნიშვნელოვანი რეგიონალური ინვესტორია. გაეროს დამფუძნებელი ქვეყანა, საბერძნეთი, არის ევროპის საზოგადოებების (ევროკავშირის წინამორბედი) მეათე წევრი და 2001 წლიდან არის ევროზონის წევრი. აგრეთვე არის: ევროპის საბჭოს, ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციის (ნატო), ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD), მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO), ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის (OSCE) და ფრანკოფონიის (OIF) წევრი. საბერძნეთის უნიკალური კულტურული მემკვიდრეობა, დიდი ტურიზმის ინდუსტრია, ცნობილი გადაზიდვების სექტორი და გეოსტრატეგიული მნიშვნელობა მას საშუალო ძალად აქცევს.