Փենսիլվանիա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Փենսիլվանիա (անգլերեն՝ Pennsylvania [ˌpɛnsɨlˈveɪnjə], նաև Commonwealth of Pennsylvania թարգմանաբար՝ Փենսիլվանիայի Համագործակցություն), ԱՄՆ նահանգ, որը գտնվում է ԱՄՆ-ի Միջատլանտյան, Հյուսիսարևելյան և Ապալաչիա տարածաշրջաններում։ Այն սահմանակցում է Դելավերին հարավ արևելքից, Մերիլենդին հարավից, Արևմտյան Վիրջինիային հարավ արևմուտքից, Օհայոյին արևմուտքից, Էրի լճին ու Կանադայի Օնտարիո նահանգին հյուսիս արևմուտքից, Նյու Յորքին հյուսիսից և Նյու Ջերսիին արևելքից։
Փենսիլվանիա անգլ.՝ Pennsylvania | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Երկիր | ԱՄՆ | |||||
Մասն է | Միացյալ Նահանգների միջատլանտյան հատված, Northeastern United States? և Մայրցամաքային նահանգներ | |||||
Հիմն | Pennsylvania? | |||||
Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ | |||||
Մտնում է | ԱՄՆ | |||||
Վարչկենտրոն | Հարիսբուրգ | |||||
Ամենաբարձր կետ | Mount Davis? | |||||
ԲԾՄ | 335 մետր | |||||
Օրենսդրական մարմին | Pennsylvania General Assembly? | |||||
Դատական մարմին | Supreme Court of Pennsylvania? | |||||
Միության մուտք | դեկտեմբերի 12 1787 (2-րդ) | |||||
Բնակչություն | ▲13 002 700 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] (6 տեղ) | |||||
Տարածք | 119 283 կմ² (33 տեղ) | |||||
Հիմնադրված է | դեկտեմբերի 12, 1787 թ. | |||||
Սահմանակցում է | Նյու Յորք, Նյու Ջերսի, Դելավեր, Մերիլենդ, Արևմտյան Վիրջինիա, Օհայո, Օնտարիո, Province of Quebec?, Upper Canada? և Province of Canada? | |||||
Ժամային գոտի | EDT?, UTC-5 և Ամերիկա/Նյու Յորք | |||||
Հապավում | PA, Pa., Penna. և Penn. | |||||
Նախորդ | Փենսիլվանիա նահանգ | |||||
Փոխարինեց | Փենսիլվանիա նահանգ | |||||
ISO 3166-2 կոդ | US-PA | |||||
Անվանված է | William Penn? | |||||
Մականուն | Keystone State և Quaker State | |||||
Միության մուտք | դեկտեմբերի 12 1787 (2-րդ) | |||||
pa.gov(անգլ.) | ||||||
50 նահանգից Փենսիլվանիան բնակչությամբ հինգերորդն է 13 մլն բնակչությամբ 2020 թվականի դրությամբ[2]։ Տարածքնով նահանգը 33-րդն է, իսկ բնակչության խտությամբ՝ իններորդը։ Բնակչության մոտ կեսը կենտրոնացված է հարավարևելյան Դելավեր հովտում, կենտրոնացած նահանգի խոշորագույն Ֆիլադելֆիա (6.25 միլիոն) քաղաքի շրջակայքում, մյուս մեկ երրորդ մասն ապրում է Մեծ Պիտսբուրգում (2.37 միլիոն)։ Նահանգի մայրաքաղաք Հարիսբուրգը մեծությամբ 15-րդն է նահանգում։ Մյուս խոշոր քաղաքներից են Ալլենթաունը, Ռեդինգը, Էրին և Սկրենտոնը։
Փենսիլվանիայի աշխարհագրությունը շատ բազմազան է։ Ապալաչները անցնում են կենտրոնով, իսկ Ալեգաններն ու Պոկոնո լեռները գտնվում են հյուսիս արևելքում։ Անտառները կազմում են նահանգի 60%-ը։
Փենսիլվանիան բրիտանական տասներեք գաղութներից մեկն էր, որոնք հիմնացին Միացյալ նահանգները։ Այն հիմնադրվել է 1681 թվականին Վիլյամ Փեն, ում պատվին կոչվել է նահանգը։ Տարածքի հարավ արևելյան մասը սկզբում եղել է Նոր Շվեդիա գաղութի մաս։ Ստեղծված որպես կրոնական և քաղաքական հանդուրժողականության հանգրվան՝ Փենսիլվանիա նահանգը հայտնի էր բնիկ ցեղերի հետ իր համեմատաբար խաղաղ հարաբերություններով, նորարար կառավարման համակարգով և կրոնական բազմակարծությամբ։