Պինտուրիկիո

Պինտուրիկիո կամ Պինտուրիքիո (իտալ.՝ Pinturicchio, փաստացի՝ Բերնարդինո դի Բետո (կամ դի Բենեդետո) դի Բյաջո, Bernardino di Betto di Biagio, 1454^{[1][2][3][…]}, Պերուջա, Իտալիա^[2][1][3] - դեկտեմբերի 11, 1513(1513-12-11)^{[4][5][6][…]}, Սիենա, Տոսկանա, Իտալիա^[2][1]), Վերածննդի շրջանի իտալացի գեղանկարիչ։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պինտուրիկիո (այլ կիրառումներ)

Պինտուրիկիո
ինքնադիմանկար
Ի ծնե	Bernardino di Betto di Biagio
Ծնվել է	1454[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Պերուջա, Իտալիա[2][1][3]
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 11, 1513(1513-12-11)[4][5][6][…]
Մահվան վայր	Սիենա, Տոսկանա, Իտալիա[2][1]
Քաղաքացիություն	Q25934646?
Դավանանք	կաթոլիկություն
Մասնագիտություն	նկարիչ, մանրանկարիչ և գծանկարիչ
Ոճ	Վերածնունդ
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Q3612411?, Chapel of the Bishop Eroli?, Crucifixion between Sts. Jerome and Christopher? և Piccolomini Library?
Ակտիվ շրջան	1937 - 1513
Ուսուցիչ	Պերուջինո
Ներշնչվել է	Պերուջինո
Pinturicchio Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

«Տղայի դիմանակար», Դրեզդենի պատկերասրահ, մոտ 1500 թվական

Կվատրեչենտոյի ումրայի դպրոցի ներկայացուցիչ է։ Սովորել է Ֆիորենցո դի Լորենցոյի մոտ, հետո Ռաֆայելի, որին հետագայում օգնել է Սիքստինյան կապելլայի նկարազարդման գործում, հետ Պիետրո Պերուջինոյի մոտ։ Որոշ տեղեկություններ կան, որ սովորել է նաև Բենեդետտո Կապորալիի մոտ։ Կրել է Պերուջինոյի ուսուցիչ Բենեդետտո Բոֆիլիի ազդեցությունը։ Հասուն վարպետ դառնալով Պինտուրիկիոն հրաժարվեց Պերուջինոյի որոշ սկզբունքներից, հիմնականում՝ ֆիգուրների միակերպությունից, որով ավելի մոտեցավ Բոտիչելլիի արվեստին^[7]։

Աշխատել է Իտալիայի մի շարք քաղաքներում՝ Պերուջա, Հռոմ, Օրվիետո, Սպոլետո, Սիենա։ Հիմնական գործերից են՝ Սանտա մարիա դել Պոպոլո եկեղեցու, Բորջիաների տան և Սիենայի տաճարի Պիկոլոմինիի գրադարանի ֆրեսկոները։ Նրա գործերում հաճախ հանդիպում են բուսական և ճարտարապետական նախշեր։ Հաստոցային գործերից առավել հայտնին Դրեզդենի պատկերասրահում ցուցադրվող «Տղայի դիմանկար» աշխատանքն է։

Գնահատականը

Ջորջո Վազարին բացասական է գնահատում Պինտուրիկիոյի արվեստը, համարելով նրա փառքը ոչ արժանի։ Բացի այդ կենսագիրը մեղադրում է նկարչին՝ պատվիրատուների ցանկությունները անպայման կատարելուն ձգտելու համար։

Ալեքսանդր Բենուան նշում է նկարչի գործերի առավել դեկորատիվությունը։ Գտնում է, որ ֆրեսկոները դատարկ ու միամիտ և պայմանական գործեր են։ Հիմնական ազդեցությունը և հմայքը առաջանում է վառ գույներից, ոսկու և զարդանախշերի առատությունից, որոնցով նկարիչը սիրում է իր սյուժեները լրացնել^[8]։

Հետաքրքիր

Ֆուտբոլային մագնատ և երկրպագու Անելիի թեթև ձեռքով, Պինտուրիկիո մականունը ստացել է իտալական ֆուտբոլի աստղ Ալեսանդրո Դել Պիեռոն։ Անելիին Դել Պիերոյին և նրա ավագ ընկեր Ռոբերտո Բաջոյի հարաբերությունները նմանեցրել է Պինտուրիկիոյի և Պերուջինոյի՝ աշակերտի և ուսուցչի հարաբերություններին։

Աշխատանքներ

• Սուրբ Բեռնարդինոի պատմություն (1473 թվական)։ Իտալիայի Ումբրիա քաղաքի պատկերասրահ
• Դելա Ռովեր եկեղեցի (1470-1482 թվականներ)^[9]։ Սանտա Մարիա դել Պոպոլո, Հռոմ
• Մարիամ Աստվածածինը երեխային գրել սովորեցնելիս և Սուրբ Ջերոմի հետ (1481 թվական)^[10]։ Բեռլին, Գերմանիա
• Բուֆալոնի եկեղեցի (1484–1486 թվականներ)^[11]։ Հռոմի Արակոելի քաղաք
• Բասսո Դելլա Ռովեր եկեղեցի (1484–1492 թվականներ)^[12]։ Սանտա Մարիա դել Պոպոլո, Հռոմ
• Կուբո եկեղեցի (1489-1503 թվականներ)^[13]։ Սանտա Մարիա դել Պոպոլո, Հռոմ
• Կոստա եկեղեցի (1488-1490 թվականներ)։ Որմնանկարներ, Սանտա Մարիա դել Պոպոլո, Հռոմ
• Առաստաղի աստվածներ (1490 թվական)^[14]։ Պալազզո Դելլա Ռովեր, Հռոմ
• Բորգիայի բնակարաններ (1492–1494 թվականներ)^[15]
• Մարիամ Աստվածածինը գրող երեխայի հետ (1494–1498 թվականներ)։ Ֆիլադելֆիայի արվեստի թանգարան, Ֆիլադելֆիա, ԱՄՆ
• Մարիամ Աստվածածինը գրող երեխայի հետ և Բիսշոփը (1495 թվական)։ Վալենսի արվեստի թանգարան, Վալենսիա, Իտալիա^[16]
• Էրոլի եկեղեցի (1497 թվական)^[17]։ Որմնանկար
• Տղայի դիմանկար (մոտ 1500 թվական)։ Դրեզդենի պատկերասրահ, Դրեզդեն, Գերմանիա^[18]։
• Բագլիոնի եկեղեցի (1500–1501 թվականներ)։ Սանտա Մարիա Մագիոր, Սպելլո, Իտալիա^[19]
• Պիկոլոմինի գրադարան (1502–1507 թվականներ)^[20]։ Որմնանկարներ, Սիենայի տաճար, Իտալիա
• Պիուս երկրորդի թագադրում (1503–1508 թվականներ)^[21]։ Որմնանկար, Սիենայի տաճար, Իտալիա
• Սուրբ Ջոհնը Բապտիստ եկեղեցում (1504 թվական)։ Սիենայի տաճար, Իտալիա
• Վիրգին և երեխան։ Լուքսեմբուրգ

Պատկերասրահ

• 
  Որմնանկար Սիենա Մայր տաճարի տեսքով
• 
• 
  Ուոլթերսը արվեստի թանգարանում^[22]
• 

Ծանոթագրություններ

1. OPAC SBN (իտալ.)
2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
3. Grassi L. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1967. — Vol. 9.
4. RKDartists (նիդերլ.)
5. Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
6. KulturNav — 2015.
7. Арган Д. История итальянского искусства. М., 1990. — Т. 1. — էջ. 112 (ռուս.)
8. Бенуа А. Н. История живописи. СПб., 1912. — Հատոր 2. — էջ. 76. (ռուս.)
9. Basso Della Rovere Chapel
10. Madonna with Writing Child and St. Jerome
11. Bufalini chapel
12. Basso Della Rovere Chapel - Santa Maria del Popolo
13. Cybo Chapel at Santa Maria del Popolo
14. Semi-Gods Ceiling
15. Vatican Borgia Apartments
16. Madonna with Writing Child and Bishop - Pinturicchio
17. Eroli chapel
18. portrait of a boy - pinturicchio
19. baglioni chapel pinturicchio
20. «Piccolomini Library». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
21. Coronation of Pius II
22. «Saint Jerome in the Wilderness». The Walters Art Museum.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պինտուրիկիո» հոդվածին։