Լիսաբոնի երկրաշարժ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Լիսաբոնի մեծ երկրաշարժ, ավերիչ երկրաշարժ, որ տեղի է ունեցել 1755 թվականի նոյեմբերի 1-ին` առավոտյան 9:20-ին: Այն ավերակների է վերածել Պորտուգալիայի մայրաքաղաք Լիսաբոնը։ Երկրաշարժը մարդկության պատմության ամենաավերիչ ու մահաբեր բնական աղետներից է եղել. նրա հետևանքով 6 րոպեների ընթացքում մահացել է ավելի քան 80.000 մարդ։ Սեյսմիկ ցնցումներին հաջորդել են հրդեհն ու ցունամին` հատկապես վնասելով Լիսաբոնի ափամերձ հատվածները։ Երկրաշարժը սրել է գոյություն ունեցող քաղաքական հակասությունները. Պորտուգալիայում միանգամից հրաժարվել են գաղութատիրական հավակնություններից, որ երկրում կային 18-րդ դարում։ Իրադարձությունը լայնորեն քննարկվել է Լուսավորության դարաշրջանի եվրոպական փիլիսոփաների կողմից` նպաստելով թեոդիցիայի գաղափարների ամրապնդմանը։ Սա գիտության կողմից ուսումնասիրված առաջին երկրաշարժն էր, որ ժամանակակից երկրաշարժագիտության ձևավորման հիմք է դարձել։ Ներկայումս երկրաբանները Լիսաբոնի երկրաշարժի ուժգնությունը գնահատում են 8.7 բալ[1][2]։ Երկրաշարժի էպիկենտրոնը գտնվել է Ատլանտյան օվկիանոսում` Սան Վիսենտի հրվանդանից 200 կմ հարավ-արևմուտք[3]։ Երկրաշարժից հետո քաղաքի վերականգնման աշխատանքները գլխավորել է մարքիզ դե Պոմբալը։
Լիսաբոնի երկրաշարժ | |
---|---|
Երկրաշարժի ընդգրկման տարածքը | |
Տեսակ | երկրաշարժ |
Երկիր | Պորտուգալիա |
Տեղանք | Լիսաբոն |
Տարեթիվ | նոյեմբերի 1, 1755 |
Մագնիտուդ ռիխտերի սանդղակով | 8.7 |
Տուժած երկրներ (տարածաշրջաններ) | Պորտուգալիա, Իսպանիայի թագավորություն, Մարոկկո |
Ցունամի | Անգլիայի հարավ, Իռլանդիա |
Զոհվածներ | 10.000-100.000 |
Lisbon earthquake of 1755 Վիքիպահեստում |