Մեթամֆետամին
քիմիական միացություն / From Wikipedia, the free encyclopedia
Մեթամֆետամին (N-մեթիլ-ալֆա-մեթիլֆենիլէտիլամինի՝ N-methyl-alpha-methylphenethylamine կրճատված տարբերակ), ամֆետամինի ածանցյալ, սպիտակ բյուրեղային նյութ։ Մեթամֆետամինը հանդիսանում է կախվածության առաջացման չափազանց բարձր ներուժով հոգեխթանիչ, ինչի հետևանքով էլ դասվում է հոգեմետ նյութերի շարքին։
Մեթամֆետամին | |
---|---|
Քիմիական բանաձև | C₁₀H₁₅N |
Մոլային զանգված | 2,5E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
Քիմիական հատկություններ | |
Դասակարգում | |
CAS համար | 537-46-2 |
PubChem | 10836 |
EINECS համար | 208-668-7 |
SMILES | CC(CC1=CC=CC=C1)NC |
ЕС | 208-668-7 |
ChEBI | 10379 |
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Ցածր դեղաչափերով մեթամֆետամինը առաջ է բերում տրամադրության և զգոնության բարձրացում, կենտրոնացում և էներգիա հոգնածություն ունեցող անձանց մոտ։ Բարձր դեղաչափերի դեպքում այն կարող է առաջացնել փսիխոզ (հոգեգարություն), ռաբդոմիոլիս (կմախքի մկանների սուր նեկրոզ) և գլխուղեղային արյունազեղում։ Հաճույքի նպատակով մեթամֆետամինի գործածումը կարող է առաջացնել փսիխոզ կամ հանգեցնել զրկանքի համախտանիշի առաջացման, որը կարող է պահպանվել ամիսներ շարունակ։
Ի տարբերություն ամֆետամինի՝ մեթամֆետամինը մարդու վրա ունի նեյրոտոքսիկ ազդեցություն՝ վնասում է կենտրոնական նյարդային համակարգի ինչպես դոպամինի, այնպես էլ սերոտոնինի նեյրոնները։ Ի հակադրումն ամֆետամինի երկարատև գործածման՝ ապացուցված է, որ մեթամֆետամինի երկարատև գործածումը վնասում է գլխուղեղը. այդ վնասն արտահայտվում է գլխուղեղի կառուցվածքի և ֆունկցիայի այնպիսի խանգարումներով, ինչպիսիք են գլխուղեղի որոշ բաժիններում գորշ նյութի զանգվածի նվազումը կամ մեթաբոլիկ ամբողջականության մարկերների տարբեր փոփոխություններ։