ردهبندی زیستشناختی
From Wikipedia, the free encyclopedia
ردهبندی زیستشناختی[1] (به انگلیسی: Biological classification) یا ردهبندی علمی جانداران برای اینکه کار بررسی جانداران، اعم از جانوران و گیاهان، سادهتر شود، آنها را ردهبندی یا طبقهبندی میکنند. در ردهبندی زیستشناختی، هر جانداری در جایگاه ویژهای از نظر دستهبندی قرار میگیرد. به هر سطح از دستهبندی، یک آرایه (Taxon) یا زیرمجموعه گفته میشود. ردهبندی علمی جانداران در واقع زیرمجموعهای از دانش آرایهشناسی زیستی یا آرایهشناسی (آرایهشناسی) آلفا (Alpha Taxonomy) است.
«ردهبندی علمی جانداران» شکلی از آرایهشناسی علمی است که باید آن را از طبقهبندی جانداران از سوی مردم عادی، که بنیان علمی ندارند، بازشناخت. گرچه گاه اصطلاحات سامانهشناسی، آرایهشناسی و ردهبندی علمی را بهطور مترادف با هم بهکار برده میشوند و ممکن است برخی آنها را با هم اشتباه بگیرند، ولی هریک تعریف و مرز و محدودهٔ کاریِ مربوط به خود را دارند. آرایهشناسی به توصیف، شناخت، ردهبندی و نامگذاری جانداران (ارگانیسمها)، چه موجود و چه منقرض، گفته میشود در حالی که ردهبندی علمی تنها بر بخشی از این دامنه یعنی همان گذاشتن جانداران در گروههایی که ارتباط بین آنها را بنمایاند، میپردازد.
با توجه به اینکه ارتباط میان یک جاندار با دیگر جانداران زنده را میتوان بدون آنکه اول چنانکه باید و شاید مورد مطالعه و بررسی دقیق و ریزبینانه قرار داده شود، فهمید، ردهبندی علمی یاری بزرگی در ثبت و گزارش اطلاعات، هم به دیگر دانشمندان و هم به مردم عادی میرساند و در واقع گام آغازینی برای ادامهٔ بررسیهای آرایهشناختی بهشمار میرود. تبارشناسی تبارزایش نیز هرچند در عمل کل حوزهٔ کاری «آرایهشناسی» را دربرمیگیرد ولی هدف اصلیش پی بردن به چگونگی خویشیها و نسبتهای جانداران در طول زمان است.
«ردهبندی علمی» نوین ریشه در کارهای کارل لینه، که جانداران را بر اساس مشخصههای همسان جسمی گروهبندی میکرد، دارد. البته پس از وی، این گروهبندیها برای سازگاری هر چه بیشتر با «اصل نسب مشترک» داروینی مورد بازبینی قرار گرفتهاند. در واقع چالرز داروین کاملاً طبق دیدهها و تحقیقات خودش تمامی علوم زیستی را دگرگون ساختهاست.