عصر جدید اولیه
From Wikipedia, the free encyclopedia
عصر جدید اولیه بخشی از تاریخ نوین، و در دورهٔ زمانی اواخر قرون وسطی و تاریخ پساکلاسیک واقع است. گرچه بازهٔ زمانی این عصر بهطور کامل مشخص نیست، اما دوران آن در فواصل عصر پسا کلاسیک (۱۵۰۰ میلادی)، سقوط قسطنطنیه (۱۴۵۳ میلادی)، رنسانس، عصر کاوش (بهخصوص سفرهای کریستف کلمب در ابتدای ۱۴۹۲)، و کشف مسیر دریایی به شرق (۱۴۹۸) قرار داشته و در نهایت به عصر انقلابها (۱۸۰۰ میلادی) و بهخصوص انقلاب فرانسه (۱۷۸۹) ختم میشود. مهمترین ویژگی این دوره نوعی جهانی شدن بازرگانی است که همراه با اکتشاف و استعمار سرزمینهای جدید توسط اروپاییان میباشد.
در این عصر امپراتوریهایی در سرتاسر جهان پدیدار میشود نظیر امپراتوری مینگ و امپراتوری چینگ در چین، امپراتوری مغول هندوستان، امپراتوری عثمانی و امپراتوریهایی مستعمراتی نظیر امپراتوری اسپانیا، امپراتوری پرتغال، امپراتوری بریتانیا و امپراتوری فرانسه. همچنین اروپاییان از طریق سفرهای دریایی راههای دریایی جدیدی را میگشایند که شرق و جنوب آسیا و آمریکا را مستقیماً به اروپا وصل میکنند و جوامع مستعمراتی را بهخصوص در آمریکا بنا میکنند. دولتهای اروپایی به صورت کشورهایی با حکومت سلطنتی مطلقه با رویکردهای عُرفیگرایانه در میآید و رقابتهای تجاری و سرزمینی بین امپراتوریها و اختلافات مذهبی بین شیعه و سنی و نیز کاتولیک و پروتستان عامل اغلب جنگهای این دوره است، که در آن بهطور گسترده از سلاح گرم استفاده میشود.
در اروپا علاقه به علوم طبیعی تجربی رونق مییابد و دانشگاهها در کنار فلسفه و الهیات به مطالعه ریاضیات، پزشکی، فیزیک، مکانیک و ستارهشناسی میپردازند. انقلابهای علمی نظیر انقلاب کوپرنیکی در نجوم و انقلاب نیوتنی در فیزیک تصور از جهان طبیعت را که مسبت به دوره باستان و سدههای میانه تغییر میدهد. در آغاز این دوره نهضتهای مذهبی ناشی از اصلاح کاتولیک و اصلاح پروتستان اروپا را درمینوردد و از اواسط آن عصر روشنگری فرا میرسد که نگاه دنیوی و دهری را جایگزین نگاه مذهبی به جهان میکند. در عصر روشنگری کلیسا مرجعیت علمی و فکریاش را از دست میدهد و فبلسوفان طبیعیدانان جایگزین آن میشوند.
صنعت چاپ موجب رونق نشر کتاب میشود که هم بر رشد علمی و هم آثار ادبی و مذهبی تأثیر میگذارد. ادبیات ملی به جای ادبیات دینی دوره قرون وسطی رواج مییابد و جنبشهای هنری نظیر رنسانس و کلاسیسیسم میکوشد تا هنر باستان را احیا کند. شور مذهبی ناشی از اصلاح کاتولیک و اصلاح پروتستان در کنار میل به صنعت و بازرگانی عامل محرک حیات جوامع شهری و روستایی است. با رشد شهرنشینی طبقه بورژوا در کنار اشراف و رعایا ظهور میکند، که حیات اقتصادی آن برپایه مرکانتیلیسم است و بر صنعت و تجارت متمرکز است و در مقابل فئودالیسم افول میکند.