Moko-txirula
haize-instrumentua / From Wikipedia, the free encyclopedia
Moko-txirula edo txirula eztia ahokotzat moko izeneko atala duten haize-instrumentuen familiako bakoitza da. Mokoaren barneko hoditik airea alaka-moduko ertz baten kontra bideratzen da. Zuzenak dira, zurezkoak eta hainbat zulo izaten dituzte (eskuarki, zortzi, horietako bat azpialdean). Errenazimentukoek tutu zilindrikoa zuten, eta Barrokokoek, tutu konikoa (estutuz doana). Zenbait tamaina eta gozatzetakoak daude.[1]
Moko-txirula | |
---|---|
open flutes with internal duct with fingerholes (en) eta duct flute (en) | |
Identifikazioa | |
Hornbostel-Sachs sailkapena | 421.221.12 |
Instrumentu hau Erdi Arotik ezagutzen dugu, garai horretan Pizkunde eta Barrokoan zehar ospe handia lortu zuelarik. Lehen txirula Alemanian aurkitu zuten 43.000 urte zituela. Klasizismoan eta Erromantizismoan erabilerarik gabe geratu zen instrumentu entzungarriagoez beteta zegoen orkestra klasikoa garatu zenean. XX. mendetik aurrera, berpizkundeko eta barrokoko musikaren interpretazio historizistetan, hau da, garai hartako jatorrizko instrumentuekin jotzen ziren piezetan, interesaren zati gisa berreskuratu zuen indarra. Musikaren hastapenerako tresna gisa zituen aukera pedagogikoei esker zabaldu zen mundu osoan.[2]