Aeropuerto
From Wikipedia, the free encyclopedia
Un aeropuerto[1] ye un aria definita de tierra u augua destinata totalment u parcial a la plegata, salita y movimiento en superficie d'aeronaus. Encara que os aeropuertos chicoz (comunment ditos aerodromos) tienen pistas curtas de grabilla u pasto, os grans aeropuertos disponibles ta vuelos internacionals tienen pistas d'aterrizache pavimentatas d'uns bels kilometros de largaria.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
- Iste articlo ye sobre una instalación destinada a los avions; ta atros usos, se veiga Aeropuerto (desambigación).
En un aeropuerto, dende o punto de gollata d'as operacions aeroportuarias, se i pueden distingir dos partis: o "costato aire" y o "costato tierra". A diferenciación entre as dos partis se deriva d'as diferents funcions que se i realizan.
En o "costato aire" as operacions s'aplican sobre as aeronaus y tot lo que se mueve arredol d'as suyas necesidaz.
En o "costato tierra", os edificios terminals tienen como función a connexión entre os medios de transporte terrestre (vehíclos, autobuses, tren, metro) y o medio de transporte aerio. O volumen de pasachers y o tipo de trafico condicionan a configuración d'a terminal pero en cheneral totas as terminals tienen as siguients dependencias: vestibulos de salita y plegata, control de pasaportes, salas d'embarque, zonas d'ocio, control de duanas.
O costato aire u tamién dito "aria de movimientos", ye formato por l'aria de maniobras (pistas y carrils de rodache) y a plataforma. A suya función ye o rodache d'as aeronaus dica/dende as pistas y o despegue y aterrizache d'as aeronaus.
Un aria important en tot aeropuerto ye o dito centro de control aerio, a on que se troban os ditos controladors de transito aerio u ATC (por as suyas inicials en anglés), encargatos de dirichir y controlar tot o movimiento d'aeronaus en l'aeropuerto y en a zona baixo a suya churisdicción.
A plataforma ye l'aria destinata a dar espacio a las aeronaus mientres se realizan as operacions d'embarque y desembarque de pasachers u mercaderías asinas como atras operacions d'atención a l'aeronau (repostache de combustible, chicot mantenimiento, limpieza).