牛蒡屬
植物的一属 / 維基百科,自由的 encyclopedia
牛蒡屬(學名:Arctium),是菊科下的一個屬,全球約有10種,分佈歐亞溫帶地區[1],中國國內約有2種,均供藥用[2]。本屬的模式種為牛蒡(Arctium lappa)[3]。
形態特徵
牛蒡屬 | |
---|---|
牛蒡 Arctium lappa | |
科學分類 | |
界: | 植物界 Plantae |
演化支: | 維管束植物 Tracheophyta |
演化支: | 被子植物 Angiosperms |
演化支: | 真雙子葉植物 Eudicots |
演化支: | 菊類植物 Asterids |
目: | 菊目 Asterales |
科: | 菊科 Asteraceae |
亞科: | 管狀花亞科 Carduoideae |
族: | 菜薊族 Cynareae |
亞族: | 飛廉亞族 Carduinae |
屬: | 牛蒡屬 Arctium L., 1753 |
模式種 | |
牛蒡 Arctium lappa L., 1753
| |
種 | |
約10種,詳見內文 |
牛蒡屬中包含多年生[4]或二年生草本植物[1][5];根粗壯[6];莖粗壯,直立,有棱槽[7],多分枝;全株近無刺[7][8]。
葉
基部葉常為心形,叢生,具葉柄;莖部葉互生,葉片基部心形[5]或卵形[4],常為大型,不分裂,表面無毛[4],背面披白色綿毛[4],具長柄[4][8]。
花
花為頭狀花序,較大或中等大小[3][9],單生或叢生[1]於莖枝先端或排列成傘房狀花序式圓錐狀花序[3][5][10],無毛綠色[5],盤狀[11];花序托平坦,近肉質[5],密生剛毛狀托毛[5],托毛初為平展,後為螺旋狀扭曲[10];總苞球形[8]、半球形[10]、卵形、卵球形[3]或壺形[12]或寬鐘形[7],披蛛絲毛或無毛[3][9];總苞片披針形、線形[13]、線鉆形[3]、條形[12],覆瓦狀排列[4],多層,內層總苞片常為膜質[10],中外層的總苞片逐漸向上收窄成芒刺狀[10],先端延長成針齒內彎[5]呈鉤刺狀[3][8];小花為兩性花,全部結實[9][12];花冠管狀[12],紫色、紫紅色[7]或白色[5],5淺裂,裂片狹窄[4]呈線形[5];花絲無毛,分離[11];花柱分枝條形[4],細長[12],外彎,基部有簇生成一圈的毛環[4][11]或分枝下面披柔毛[12];花藥基部箭形[9],多數絲狀[10],附屬物向上收縮或漸尖[10],相近的合生成耳狀[4],光滑的單細胞、雙細胞或多細胞毛[10]形成剛毛狀的尾部[4][8][12]。
果
果為瘦果,長橢圓形、倒卵形[3],扁平[3][11],先端截形[3],無毛光亮[4],略呈三棱[12],具有多條肋棱或細脈紋[3],基部著生而平[12];冠毛糙毛狀[12]、剛毛狀[4]、短刺狀[5],短而硬,多層[11],多不等長[3][11],基部不聯合成環[7],極易分離而脫落[1][12],有細鋸齒[4][8]。
物種
牛蒡屬約包含10種物種[14]:
- Arctium atlanticum (Pomel) H.Lindb.
- Arctium debrayi Senay
- Arctium lappa L.
- Arctium lappa subsp. platylepis (Boiss. & Balansa) Arènes
- Arctium leiobardanum Juz. & c.serg. ex Stepanov
- Arctium leiospermum Juz. & Ye.V.Serg.
- Arctium minus (Hill) Bernh.
- Arctium minus (Hill) Bernh. subsp. minus
- Arctium minus subsp. pubens (Bab.) Aren.
- Arctium nemorosum Lej.
- Arctium neumani (Rouy) Rouy
- Arctium nothum (Ruhmer)
- Arctium palladini (Marcow.)
- Arctium palladinii Grossh.
- Arctium platylepis (Boiss. & Bal.) Sosn. ex Grossh.
- Arctium pseudarctium (Bornm.) Duist.
- Arctium sardaimionense Rassulova & B.A.Sharipova
- Arctium scanicum (Rouy) Rouy
- Arctium tomentosum Mill.
雜種
- Arctium × ambiguum (Čelak.) Nyman
- Arctium × batavum Arènes
- Arctium × bretonii Rouy
- Arctium × mixtum (Simonk.) Nyman
參考文獻
- 《當代藥用植物典 1》. 趙中振、蕭培根. 香港賽馬會中藥研究院. 2006年8月: 第71頁. ISBN 978-988-99226-0-3.[永久失效連結]