爨底下村
北京市门头沟区斋堂镇下辖村 来自维基百科,自由的百科全书
北京市门头沟区斋堂镇下辖村 来自维基百科,自由的百科全书
此條目需要補充更多來源。 (2013年12月1日) |
爨底下村古建築群 | |
---|---|
全國重點文物保護單位 中華人民共和國國務院公布 | |
地址 | 北京市門頭溝區 |
坐標 | 39°59′43″N 115°38′46″E |
分類 | 古建築 |
時代 | 明至清 |
編號 | 6-312 |
認定時間 | 2006年 |
爨底下村地處齋堂鎮西北部,太行山脈、清水河流域的峽谷北側緩坡上,海拔約650米,面積5.33平方公里。
爨底下村背靠村北的高山,依山而建。一條南北方向的軸線貫穿村內,全部民居分列其兩邊,呈扇形向下方延展。村內一座弧形的大牆將爨底下村分為上、下兩個部分。爨底下村建於明朝,經清朝不斷建設,整體保留至今。爨底下村沒有一間新房,全村74套689間民居,全部是清代民居建築。[1]
該村村民說,爨底下村居民大部分姓韓,韓與「寒」同音。該村取名「爨底下」,意為躲避嚴寒。「爨」(拼音:cuàn,注音:ㄘㄨㄢˋ)字為象形字,有兩個含義,一為「燒火煮飯」,一為「爐灶」。該村村民認為,「爨」字下面是「大火」,「大火」燒雙木,可驅散寒氣,韓氏家族便興旺發達。該村村民還流傳一個字謎:「興字頭,林字腰,大字下面架火燒,打一個字。」謎底為「爨」字。[1]
上面只是該村流傳的傳說。實際上據資料記載,爨底下村是因位於明朝軍事隘口「爨里口」下方,故得名。明朝正德十年(1515年),在如今的爨底下村一帶興建了軍事隘口——爨里口,修正城一道,由天津關管轄。天津關在明朝被稱作「緊要」外口,位於京西古道和內長城的結合處,是北京防禦西北來犯之敵的第一道關口。自天津關後面的山谷向下,沿著京西古道便可分別來到爨底下村、燕家台,而後進北京城。經專家考證認為,如今爨底下村的村址就是明代爨里口正城的所在地,爨底下村的民居則是當年駐守爨里口的軍隊的衙署及營房。[1]
明朝萬曆六年(1578年)後,明朝政府為加強天津關、爨里口一帶隘口的防守工作,派軍隊在此駐防,爨底下村開始有軍隊及家屬居住。明朝軍隊實行「衛所制」,軍人列入軍籍,其子孫也世代為軍人。當時軍隊採取「耕戰結合」制度,平日屯耕訓練、戍守邊疆的防衛戍守,戰時作戰。爨底下村便是駐守爨里口的軍戶及隨軍家屬逐漸繁衍而成村。到清朝康熙年間,該村已有一定規模。[1]
爨底下村的興盛,得益於明朝正德十四年(1519年)興建的古驛道。該條古驛道是通往河北、山西、內蒙古的必經之道,明朝時為重要的軍事通道。到了清朝,由於北方安定,爨底下村的軍事作用不再重要,這條古驛道又成為來往北京與西北地區的商旅的通道。位於古驛道上的爨底下村成為商旅途中落腳之處。清朝康乾時期,爨底下村商業達到鼎盛時期,當時村中有八家買賣鋪子、三至四家騾馬店,如今留下名號的有瑞福堂、瑞慶堂等等。[1]
中華人民共和國成立後,因豐沙線鐵路及109國道開通,爨底下村失去古驛道商品集散中心及客棧的地位,變成以農業為主的小山村。20世紀末,隨著爨底下村旅遊事業的發展,爨底下村的民居又成為「店居一體」形式。[1]該村還吸引了不少影視劇攝製組前來拍攝,如電影《英雄》、《手機》、《投名狀》等等。[3][1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.