F-16 chiàn-sún chiàn-tiò-ki
From Wikipedia, the free encyclopedia
F-16 tsèn-sún tsèn-tiò ki (ing-gú: General Dynamics F-16 Fighting Falcon (fighter aircraft); kang-tshîng F-16) sī GD kong-si (tsit-má sī Lockheed kong-si) gén-tsè ê khin-hîng tsèn-tàu-ki. Tong-tshoo sī siet-kè tsò tsi̍t-khuán tsè-khong tsèn-tàu-ki, iōng-lâi póo-tsōo Bí-kok Khong-kun (USAF) tsú-li̍k tsèn-ki F-15 tsoo-sîng kuân-kē phuè-tì. Āu-låi sîng-kong én-huà pèn-sîng tsi̍t-khuán to-kong-lîng tsèn-ki (Multirole combat aircraft), teh tsèn-ki sè-tāi siōng kui-luī tsò tē-4-tài tsèn-tiò-ki (fourth-generation fighter).
F-16 tsèn-sún tsèn-tiò ki | |
---|---|
Tsi̍t-tsiah USAF F-16C teh 2008-nî pue-kuè Iraq ê sua-bo̍k. | |
Luī-hîng | To-iōng-tôo tsèn-ki, Tsè-khong tsèn-tàu-ki |
Kok-tsi̍k | Bíkok |
Tsè-tsō siong | GD kong-si (1974-1993) Lockheed kong-si (1993-bo̍k-tsên) |
Siú-pue | 1974 nî 1 goe̍h 20 ji̍t; 50 nî í-chêng (1974-01-20) (kè-uē-guā) 1974 nî 2 goe̍h 2 ji̍t; 50 nî í-chêng (1974-02-02) (kuan-hong-ê) |
Tsōng-thài | Ho̍k-i̍k tiong |
Khí-tshoo iōng-tsiá | Bíkok Khong-kun (USAF) 25 kî-thañ iōng-tsiá (tsham-ua̍t operators page) |
Sing-sán kî-kan | 1973–2017, 2019–bo̍ktsên[1] |
Sing-sán ki-sòo | 4,604 (2018-nî 6-gue̍h)[2][3] |
Ên-sin ki-tsióng | X-62 VISTA tsèn-tàu-ki [en] |
Huat-tén ki-tsióng |
|
F-16 ê iu-ī sìng-lîng kap siong-tuì tshin-bîn e kè-siàu sī teh guā-siau tshī-tiûñ sîng-kong ê guân-in (causality), ma-si tē-4-tāi tsèn-ki tiong sán-liōng siong kuân ê ki-tsióng, luí-kè í-king sing-sán tshiau-kuè 4,604-tsiah.[4][3][5] M̄-kuán bí-kun ê tīng-tuañ í-king sing-sán uân-sîng, m̄-kù guā-siau tshī-tiûñ iu-guân hōo i kè-sio̍k sing-sán kàu tsit-má. Kiông-kìng ê siau-liōng mā uì F-16 ê āu-sio̍k sing-kip tsah-lâi lī-to, tsìn-tsi̍t-pōo teh ho̍k-i̍k to-nî āu iu-guân huat-tén tshut tshiūñ F-16E/F, F-16V tíng-tíng ta̍t-kàu tē-4-tài tsèn-tiò-ki sìng-lîng ê ki-tsióng.[6]
F-16 ê guân-sí set-kè sī uì ua̍t-tsèn lâi-ê king-giām, kiông-tiāu sī-ki-lâi (within Visual Range) tîñ-tàu (dogfight) ê lîng-li̍k. Tshái-iōng pōo-hūn siú-tshù tâu-ji̍p liōng-sán-ki ê ki-su̍t: tsíng-ha̍p RSS kap siàn-thuân hui-khòng hē-thóng (Fly-by-wire (FBW)),[7] iā sī Bí-kok siú-khuán ū lîng-li̍k tsìn-hîng 9G (g-force) kuè-tsài ki-tōng ê tsèn-ki. F-16 ê kuan-hong bîng-tshing sī tsèn-sún, m̄-kū hui-hîng-guân tō-í 1978-nî tiān-sī-kio̍k (TV series) Battlestar Galactica (1978 tēn-sī-kio̍k) (Battlestar Galactica (1978 TV series)) tiong én-tshut (performance) ê Viper Starfighter, tō kah-i hō-bîng tsō Viper ê guā-hō (nickname).[8] Lî-tshiáñ bo̍k-tsên mā í-king pèn-sîng guân-tshiúñ tshái-iōng ê kuan-hong bîng-tshing (name).