रुधिर

參見：रोध्र

梵語

其他文字

其他文字

• ৰুধিৰ (阿薩姆文)
• ᬭᬸᬥᬶᬭ (峇里文字)
• রুধির (孟加拉文)
• 𑰨𑰲𑰠𑰰𑰨 (拜克舒基文)
• 𑀭𑀼𑀥𑀺𑀭 (婆羅米文)
• ရုဓိရ (緬甸文)
• રુધિર (古吉拉特文)
• ਰੁਧਿਰ (古木基文)
• 𑌰𑍁𑌧𑌿𑌰 (古蘭塔文)
• ꦫꦸꦣꦶꦫ (爪哇字母)
• ರುಧಿರ (卡納達文)
• រុធិរ (高棉文)
• ຣຸຘິຣ (寮文)
• രുധിര (馬拉雅拉姆文)
• ᡵᡠᢡᡳᡵᠠ (滿文)
• 𑘨𑘳𑘠𑘱𑘨 (莫迪文)
• ᠷᠤᢑᠾᢈᠷᠠ᠋ (蒙古文)
• 𑧈𑧔𑧀𑧒𑧈 (南迪城文)
• 𑐬𑐸𑐢𑐶𑐬 (尼瓦爾文)
• ରୁଧିର (奧里亞文)
• ꢬꢸꢤꢶꢬ (索拉什特拉文)
• 𑆫𑆶𑆣𑆴𑆫 (夏拉達文)
• 𑖨𑗜𑖠𑖰𑖨 (悉曇文字)
• රුධිර (僧伽羅文)
• 𑩼𑩒𑩮𑩑𑩼 (索永布文字)
• రుధిర (泰盧固文)
• รุธิร (泰文)
• རུ་དྷི་ར (藏文)
• 𑒩𑒳𑒡𑒱𑒩 (提爾胡塔文)
• 𑨫𑨃𑨜𑨁𑨫 (札那巴札爾方形字母)

詞源

源自原始印度-雅利安語 *Hrudʰrás，源自原始印度-伊朗語 *Hrudʰrás，源自原始印歐語 *h₁rudʰrós (「紅色」)，源自*h₁rewdʰ- (「紅色」)。與阿維斯陀語 𐬭𐬀𐬊𐬌𐬜𐬌𐬙𐬀- (raoⁱδita-)、古希臘語 ἐρυθρός (eruthrós)、拉丁語 ruber、吐火羅語A rtär、吐火羅語B ratre、教會斯拉夫語 рудъ (rudŭ)、立陶宛語 raúdas、古英語 rēad（英語 red）同源。

原本應作 *rudhrá，插入 -i- 是受रुधिक्रा (rudhikrā́)的影響。

發音

• (吠陀) 國際音標^(幫助): /ɾu.dʱi.ɾɐ́/
• (古典梵語) 國際音標^(幫助): /ˈɾu.d̪ʱi.ɾɐ/

形容詞

रुधिर (rudhirá)

1. 紅色的，血色的

變格

रुधिर (rudhirá)的陽性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	रुधिरः rudhiráḥ	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rudhirā́ḥ / rudhirā́saḥ¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरौ / रुधिरा¹ rúdhirau / rúdhirā¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rúdhirāḥ / rúdhirāsaḥ¹
賓格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिरान् rudhirā́n
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
與格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
奪格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
屬格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
備注	¹吠陀

रुधिरा (rudhirā́)的陰性ā-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	रुधिरा rudhirā́	रुधिरे rudhiré	रुधिराः rudhirā́ḥ
呼格	रुधिरे rúdhire	रुधिरे rúdhire	रुधिराः rúdhirāḥ
賓格	रुधिराम् rudhirā́m	रुधिरे rudhiré	रुधिराः rudhirā́ḥ
工具格	रुधिरया / रुधिरा¹ rudhiráyā / rudhirā́¹	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिराभिः rudhirā́bhiḥ
與格	रुधिरायै rudhirā́yai	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिराभ्यः rudhirā́bhyaḥ
奪格	रुधिरायाः / रुधिरायै² rudhirā́yāḥ / rudhirā́yai²	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिराभ्यः rudhirā́bhyaḥ
屬格	रुधिरायाः / रुधिरायै² rudhirā́yāḥ / rudhirā́yai²	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरायाम् rudhirā́yām	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरासु rudhirā́su
備注	¹吠陀 ²梵書

रुधिर (rudhirá)的中性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरे rúdhire	रुधिराणि / रुधिरा¹ rúdhirāṇi / rúdhirā¹
賓格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
與格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
奪格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
屬格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
備注	¹吠陀

衍生詞彙

• रुधिरोद्गारिन् (rudhirodgārin)

名詞

रुधिर (rudhirá) m

1. 火星
2. 一種寶石（對比रुधिराख्य (rudhirā*khya)）

變格

रुधिर (rudhirá)的陽性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	रुधिरः rudhiráḥ	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rudhirā́ḥ / rudhirā́saḥ¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरौ / रुधिरा¹ rúdhirau / rúdhirā¹	रुधिराः / रुधिरासः¹ rúdhirāḥ / rúdhirāsaḥ¹
賓格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरौ / रुधिरा¹ rudhiraú / rudhirā́¹	रुधिरान् rudhirā́n
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
與格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
奪格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
屬格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
備注	¹吠陀

名詞

रुधिर (rudhirá) n

1. 番紅花
2. 城市名

變格

रुधिर (rudhirá)的中性a-詞幹變格
	單數	雙數	複數
主格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
呼格	रुधिर rúdhira	रुधिरे rúdhire	रुधिराणि / रुधिरा¹ rúdhirāṇi / rúdhirā¹
賓格	रुधिरम् rudhirám	रुधिरे rudhiré	रुधिराणि / रुधिरा¹ rudhirā́ṇi / rudhirā́¹
工具格	रुधिरेण rudhiréṇa	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरैः / रुधिरेभिः¹ rudhiraíḥ / rudhirébhiḥ¹
與格	रुधिराय rudhirā́ya	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
奪格	रुधिरात् rudhirā́t	रुधिराभ्याम् rudhirā́bhyām	रुधिरेभ्यः rudhirébhyaḥ
屬格	रुधिरस्य rudhirásya	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिराणाम् rudhirā́ṇām
方位格	रुधिरे rudhiré	रुधिरयोः rudhiráyoḥ	रुधिरेषु rudhiréṣu
備注	¹吠陀

派生語彙

• → 泰盧固語: రుధిరము (rudhiramu) (學術化借詞)
• → 泰米爾語: உதிரம் (utiram) (學術化借詞)

參考資料

• Monier Williams (1899)，「रुधिर」，A Sanskrit–English Dictionary, […]，new版，Oxford：At the Clarendon Press，OCLC 458052227，第 0884 頁