在交换代数中,Tor 函子是张量积的导函子。此函子起初是为了表述代数拓扑中的 Künneth 定理与普遍系数定理而定义。 定义 设 R {\displaystyle R} 为环。令 R − M o d {\displaystyle R-\mathbf {Mod} } 为左 R {\displaystyle R} -模范畴、 M o d − R {\displaystyle \mathbf {Mod} -R} 为右 R {\displaystyle R} -模范畴(若 R {\displaystyle R} 为交换环,则两者等价)。固定一对象 B ∈ R − M o d {\displaystyle B\in R-\mathbf {Mod} } ,考虑函子 T B ( − ) := − ⊗ R B {\displaystyle T_{B}(-):=-\otimes _{R}B} 这是从 M o d − R {\displaystyle \mathbf {Mod} -R} 至阿贝尔群范畴 A b {\displaystyle \mathbf {Ab} } 的右正合函子(若 R {\displaystyle R} 为交换环,则它是映至 R − M o d {\displaystyle R-\mathbf {Mod} } 的右正合函子),因此能考虑其左导函子 L ∙ T B {\displaystyle L_{\bullet }T_{B}} ,记为 T o r ∙ R ( − , B ) {\displaystyle \mathrm {Tor} _{\bullet }^{R}(-,B)} 。 换言之,对任一左 R {\displaystyle R} -模 A {\displaystyle A} 取射影分解 ⋯ → P 3 → P 2 → P 1 → A → 0 {\displaystyle \cdots \rightarrow P_{3}\rightarrow P_{2}\rightarrow P_{1}\rightarrow A\rightarrow 0} 去掉尾项 A {\displaystyle A} ,并对 B {\displaystyle B} 取张量积,得到链复形 ⋯ → P 3 ⊗ B → P 2 ⊗ B → P 1 ⊗ B → 0 {\displaystyle \cdots \rightarrow P_{3}\otimes B\rightarrow P_{2}\otimes B\rightarrow P_{1}\otimes B\rightarrow 0} 并取其同调群,则得到 T o r ∙ R ( − , B ) {\displaystyle \mathrm {Tor} _{\bullet }^{R}(-,B)} 此外,Tor 函子也能以 A ⊗ R − {\displaystyle A\otimes _{R}-} 的左导函子定义,两种定义给出自然同构的函子。 性质 Tor 函子与直和交换: T o r n R ( ⨁ i A i , ⨁ j B j ) ≃ ⨁ i ⨁ j T o r n R ( A i , B j ) {\displaystyle \mathrm {Tor} _{n}^{R}(\bigoplus _{i}A_{i},\bigoplus _{j}B_{j})\simeq \bigoplus _{i}\bigoplus _{j}\mathrm {Tor} _{n}^{R}(A_{i},B_{j})} 对任何 n ≥ 1 {\displaystyle n\geq 1} , T o r n R {\displaystyle \mathrm {Tor} _{n}^{R}} 是从 ( M o d − R ) × ( R − M o d ) {\displaystyle (\mathbf {Mod} -R)\times (R-\mathbf {Mod} )} 到 A b {\displaystyle \mathbf {Ab} } 的加法函子。若 R {\displaystyle R} 是交换环,则它是从 ( R − M o d ) × ( R − M o d ) {\displaystyle (R-\mathbf {Mod} )\times (R-\mathbf {Mod} )} 到 R − M o d {\displaystyle R-\mathbf {Mod} } 的加法函子。 依据导函子性质,每个短正合序列 0 → K → L → M → 0 {\displaystyle 0\rightarrow K\rightarrow L\rightarrow M\rightarrow 0} 导出长正合序列: ⋯ → T o r n + 1 R ( M , B ) → T o r n R ( K , B ) → T o r n R ( L , B ) → T o r n R ( M , B ) → T o r n − 1 R ( K , B ) → ⋯ {\displaystyle \cdots \rightarrow \mathrm {Tor} _{n+1}^{R}(M,B)\rightarrow \mathrm {Tor} _{n}^{R}(K,B)\rightarrow \mathrm {Tor} _{n}^{R}(L,B)\rightarrow \mathrm {Tor} _{n}^{R}(M,B)\rightarrow \mathrm {Tor} _{n-1}^{R}(K,B)\rightarrow \cdots } 对第二个变数亦同。 若 R {\displaystyle R} 为交换环, r ∈ R {\displaystyle r\in R} 非零因子,则 T o r 1 R ( R / ( r ) , B ) = { b ∈ B : r b = 0 } {\displaystyle \mathrm {Tor} _{1}^{R}(R/(r),B)=\{b\in B:rb=0\}} 这是 Tor 函子的词源。 由于阿贝尔群皆有长度不超过二的自由分解(因为自由阿贝尔群的子群皆为自由的),此时对所有 n ≥ 2 {\displaystyle n\geq 2} ,有 T o r n Z ( − , − ) = 0 {\displaystyle \mathrm {Tor} _{n}^{\mathbb {Z} }(-,-)=0} 。 谱序列 设 A , B {\displaystyle A,B} 为交换环, M {\displaystyle M} 为 B {\displaystyle B} -模,并固定一个环同态 A → B {\displaystyle A\to B} 。我们有双函子的自然同构: ( − ⊗ A B ) ⊗ B M = − ⊗ A M {\displaystyle (-\otimes _{A}B)\otimes _{B}M=-\otimes _{A}M} 由此导出格罗滕迪克谱序列:对任何 A {\displaystyle A} -模 N {\displaystyle N} ,有谱序列 E p q 2 = T o r p B ( T o r q A ( N , B ) , M ) ⇒ T o r p + q A ( N , M ) {\displaystyle E_{pq}^{2}=\mathrm {Tor} _{p}^{B}(\mathrm {Tor} _{q}^{A}(N,B),M)\Rightarrow \mathrm {Tor} _{p+q}^{A}(N,M)} 与平坦模的关系 更多信息:平坦模 一个右 R {\displaystyle R} -模是平坦模的充要条件是 T o r 1 R ( M , − ) = 0 {\displaystyle \mathrm {Tor} _{1}^{R}(M,-)=0} 。此时可推出 ∀ n ≥ 1 , T o r n R ( M , − ) = 0 {\displaystyle \forall n\geq 1,\;\mathrm {Tor} _{n}^{R}(M,-)=0} 。左 R {\displaystyle R} -模的情况准此可知。事实上,计算 Tor 函子时可以用平坦分解代替射影分解;凡射影分解必为平坦分解,反之则不然;平坦分解在技术上较富弹性。 文献 Charles A. Weibel, An introduction to homological algebra, Cambridge University Press. ISBN 0-521-55987-1 Wikiwand - on Seamless Wikipedia browsing. On steroids.