From Wikipedia, the free encyclopedia
Vereênigd Konienkriek is 'n land in West-Europa. 't Grenst an Frankriek en Ierland en leit in 't westen en noorden an de Noordzeê. Oôdstad is Londen, aore belangriek steeën bin o.a. Manchester, Birmingham, Glasgow, Cardiff en Belfast. 't Land is geen lid van de EU. Populair oort 't land ok wè Iengeland genoemd, wat-a aors maer eên van de vier deêlen van 't land is.
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland | |||
| |||
Baosisgegevens | |||
Officiële landstaele: | Iengels | ||
Oôdstad: | Londen | ||
Regeriengsvurm: | Constitutionele monarchie | ||
Staetsoôd: | Charles III | ||
Regeriengsleider: | Keir Starmer | ||
Religie: | Anglicaonisme, roôms-katholicisme, methodisme | ||
Oppervlakte: | 242.495 km² (1,51% waeter) | ||
Inweuners: | 67.791.000 (2022) (280 inw. / km²) | ||
Aore gegevens | |||
Volkslied: | God Save the King | ||
Munte: | Pound sterling (£) (GBP ) | ||
UTC: | UTC+0 (zeumertied: jaet) | ||
Nationaole feêstdag: | gin | ||
Web | Code | Tel. | .uk | GBR | +44 |
Ut Vereênigd Konienkriek is een eiland wa groôtendeels glooiend is, mit in 't noorden (in Schotland) bergen tot circa 1.300 meter. De hoôgste berg in de Ben Nevis in Schotland. Gin ienkele plekke leit meer as 120 kilometer van zeê. Het meêst zuudwestelijk deel van Iengeland hiet Cornwall.
In de 17e eeuw was 't land mee de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden verwikkeld in een antel oorlogen, de leste was de Vierde Iengels-Nederlandse Oôrlog. Het Vereênigd Konienkriek was in de 18e in 19e eeuwe (vooral tiedens de regerienk van Koningin Victoria) 't machtigste land op aerde. The British Empire is 't groôste riek wa ooit op de weareld heit bestô. Hieran is mede te dankene dat Iengels zo'n belangrieke teale is eworre. Voormaelige kolonies van Iengeland binne onger meer de Vereênigde Staeten, Canada, Australië, India in Zuud-Afrika. Nea de Twidde Waereldoôrlog binne de meêste kolonies in rap tempo onafhankeluk eworren. Tehenwoordig binne d'r slechts wat verspreidde eilanden over de hele weareld van over. Wa-a aol die voormaelige kolonies nog wê gemeên 'ebben is dat de meêste nog wè de Britse koningin as staetsoôd 'ebben. De lan'n wêrken op beperkte schael saemen as Gemenebest van Naties.
't Vereênigd Konienkriek is 'n constitutionele monarchie. 't Staesoôd is konieng Charles III, vanof 8 september 2022. De regeringsleier is sins 5 juli 2024 premier Keir Starmer van de Labour Party.
Ut Vereênigd Konienkriek is een van de vuuf kernmachten op aerde. Op 3 oktober 1952 vong de eerste Britse atoomtest in pleas in Australië. Hiermee wier het Vereênigd Konienkriek de derde atoommacht, nae de Vereênigde Staeten (1945) en de Sovjet-Unie (1949). Het Vereênigd Konienkriek ao in het verleêden en noe ok nog wè, een vreêd sterke merîne. In de 19e eêuw wier ok wè gezeid: Britannia rules the Waves. D'r zat ok wè een kern van waereid in. In 1805 versloôg Horatio Nelson bie Trafalgar een Frans-Spaons leger en sins die tied was Iengeland onbetwist 'eerser op de weêreldzeêën. In 1907 wier de HMS Dreadnought in gebruuk genome, een slagschip da-a zoô geavanceerd was voô die tied, dat aolle aore schepen geliek verouwerd waere. 'Iermee ontstong een wedloôp tussen Iengeland en Duutsland, wa-a wee een van de oorzaeken was van de Eêrste Wereldoôrlog.
Verenigd Koninkriek is onder aore lid van de NAVO. Van eigens sto de Britten sceptisch tehenover Europa. De euro hao ze nie in'evoerd. Op 31 jannewari 2020 om 23.00 uur Britse tied is 't Verenigd Koninkriek uut de Europese Unie vertrokken.
't Vereênigd Konienkriek is verdeêld in vier istorische staeten: Iengeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland. De Kanaoleilanden in 't eiland Man in de Ierse Zeê hao een aparte staotus.
Britten hechte vee waerde an tradities. Misschien wè omdat die ze doewe 'erinnere an de tied dat ze nog 't belangriekste land op aerde wazze. As sport is voebal verschrikkelijk populair. Belangrieke clubs bin Arsenal, Manchester United, Liverpool FC en Chelsea.
De staeskerreke is de anglicaonse kerreke, mee an t oôd d'n Iengelse konieng. Aore bekende kerreken binne de Free Presbyterian Church of Scotland in de Strict Baptists. De meêste Britten binne anglicaons, mar d'r antal neemt de leste decennia wel of.
De meest gesproke taele is 't Iengels. 't Iengels is internasionoal eên va d'n belangriekste taele. Aore tael'n die vee hesproek'n wor'n zin 't Schots, 't Welsh en 't Schots-Gaëlisch.
Gemenebest van Naties (voorheên: Britse Gemenebest) |
---|
Antigua en Barbuda · Australië · Bahama's · Bangladesh · Barbados · Belize · Botswana · Brunei · Canada · Cyprus · Dominica · Eswatini · Fiji · Ghâna · Grenada · Huyana · India · Jamaica · Kammeroen · Kenia · Kiribati · Lesotho · Malawi · Mallediven · Maleisië · Malta · Mauritius · Mozambique · Namibië · Nauru · Nieuw-Zeêland · Niheria · Oehanda · Pakistan · Papoea Nieuw-Hunea · Rwanda · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Salomonseilan'n · Samoa · Seychell'n · Sierra Leone · Singapoor · Sri Lanka · Tanzânia · Tonga · Trinidad en Tobago · Tuvalu · Vanuatu · Vereênigd Konienkriek · Zambia · Zuud-Afrika |
Lan'n in Europa |
---|
Albanië | Andorra | Armenië | Aâzerbeidzjan | België | Bosnië-Hercegovina | Bulharije | Cyprus | Denemarken | Duutsland | Estland | Finland | Frankriek | Georhië | Griek'nland | Honharije | Ierland | Iesland | Itâlië | Kazachstan | Kosovo | Kroâtië | Letland | Liechenstein | Litouw'n | Luxemburg | Malta | Moldâvië | Monaco | Montenehro | Nederland | Noôrd-Macedonië | Noorwegen | Oekraïne | Oesteriek | Poôl'n | Portuhal | Roemenië | Rusland | San Marino | Servië | Slovenië | Slowakije | Spanje | Turkije | Tsjehhië | Vaticaânstad | Vereênigd Konienkriek | Wit-Rusland | Zweden | Zwitserland |
Afankelijke hebied'n: Adjara | Akrotiri en Dhekelia | Åland | Azoôr'n | Eiland Man | Faeroër | Gagaoezië | Guernsey | Hibraltar | Jan Mayen | Jersey | Krim | Nachitsjevan | Nagorno-Karabach | Spitsberhen |
Niet-erkende staeten: Abchazië | Kosovo | Noôrd-Cyprus | Sealand | Transnistrië | Zuud-Ossetië |
Afrika - Noord-Amerika - Zuud-Amerika - Azië - Oceanië |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.