Nangklao

Hi Nangklao (o Rama III) o Hadi Jessadabodindra (bug-os nga panhadi nga ngaran niya Prabath Somdej Pra Paramadhiwarasetha Maha Jessadabodindra Siammintarawirodom Borommadhammikkarajadhirat Boromanathbopitra Phra Nangklao Chaoyuhua o kon ha Thai nga kasurat: พระบาทสมเด็จพระปรมาธิวรเสรฐ มหาเจษฎาบดินทร์ สยามินทรวิโรดม บรมธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนารถบพิตร พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว); Marso 31, 1788 - Abril 2, 1851) ikatulo han Chakri nga Dinastiya, amo an hadi han Siam tikang 1824 tubtob 1851.

Nangklao พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
Hadì Rama III
Hadi han Siam
Paghadì	21 Hulyo 1824 – 2 Abril 1851
Pagkoronar	21 Hulyo 1824
Nag-uná	Buddha Loetla Nabhalai (Rama II)
Nagsunod	Mongkut (Rama IV)
Sugbong-Hadi	Maha Sakdi Polsep
Natawo	31 Marso 1788(1788-03-31) Grand Palace, Phra Nakhon, Bangkok, Ginhadi-an han Siam
Namatay	2 Abril 1851 (edad 63) Grand Palace, Phra Nakhon, Bangkok, Ginhadi-an han Siam
Anak	51 nga mga anak ha dirudilain nga mga konsorte
Panimalay	Chakri nga Dinastiya
Amay	Buddha Loetla Nabhalai (Rama II)
Iroy	Sri Sulalai
Relihiyon	Buddhismo

Hi Rama III amo an kataposan nga tradisyonal nga monarka han Siam. Bisan kon an mga nagsunod ha iya mga tradisyonalista, ira ginmodernisar an ginhadi-an hin mayda katubtoban.

Ugsa han pagin-hadi

Hi Hadi Nangklao natawao dida han paghadi ni Hadi Buddha Yodfa Chulalok o Rama I. Komo suhag nga apó, ginngaranan hiya nga Tub ("buhi"). Hiya an suhag nga anak ni Prinsipe Issarasundhorn (nga amo an nagin Hadi Buddha Loetla Nabhalai o Rama II) ngan Chao Chom Manda Riam (nga nagin KromSomdej Phra Srisulalai).

Hi Prinsipe Tub inmapi han army han paggyera han iya amay ngan apoy han Burma. Samtang dida hiya ha militar gintutdoan hiya han mga paagi han Hadi. Katapos han pagin-hadi han iya amay, an nahabilin nga anak nga lalaki ni Hadi Taksin, hi Prinsipe Kasutranuchit nagrebelde. Hi Prinsipe Tub namuno han Royal nga Polisiya patok kan Prinsipe Kasutranuchit. Katapos han pagbitay kan Prinsipe Kasutranuchit hi Prinsipe Tub nagkaada han ngaran nga Krommhean Jessadabodindra.

Pagin-Hadi

Estatwa ni Rama III ha Bangkok

Han 37 an iya edad, hi Hadi Rama II nasakit ngan namatay, nga waray magpili kon hin-o an masunod ha iya nga hadi. Sumala han balaod han pagsunod, hi Prinsipe Mongkut (nga amo an nagin Hadi Mongkut ha urhe nga panahon) amo unta an angay mahimo nga hadi. Pero an magurang nga Prinsipe Jessadabodindra ginkitâ nga mas naangay nga hadi, kay hiya an namuno han Departamento han Royal nga Panimalay, Departamento han Treasury, Departamento hin mga Buruhaton ha Langyaw, Supremo nga Judicature, ngan amo an namuno han nasod dida han panahon nga hapit na mamatay hi Hadi Rama II. Katapos hin pagtitirok an katig-uban han nobilidad nagpili kan Prinsipe Jessadabodindra nga amo an magigin ika-tulo nga Hadi. Hi Mongkut ginpili nga kumuha hin pag-aram komo mongha agod maiwas hiya ha politika.

Pagngaran han iya takna hin paghadi

Hi Hadi Rama I amo an syahan nga hadi han Bangkok nga takna han kaagi han Thailand, ngan amo gintawag hiya nga "an syahan nga hadi". An nagsunod ha iya nga hi Hadi Rama II gintawag nga "an namumutnga nga hadi". Hini nga paagi nga pagngaran hi Rama III amo daw an tatawagon nga "an kataposan nga hadi", nga sinisiring nga usa nga de malas amo nga waray ini gamita. Lugod, hi Rama III nagngaran han mga nanguna ha iya nga Buddha Yodfa Chulalok ngan Buddha Loetla Nabhalai. An ngaran nga Nangklao ginhatag kan Rama III katapos han iya kamatay. An nagngaran ha iya nga Nangklao amo an nagsunod ha iya nga hadi nga hi Mongkut.

An Manggaranon o Riko nga Hadi

Dida han 27-ka-tuig nga paghadi ni Hadi Nangklao, an negosyo han Siam ngadto ha Tsina nagin malinamposon hin duro. An iya mga sakayan napakadto ha Tsina hin pirme ngan nagkaada hin dako nga ganansya. Hi Hadi Nangklao naghihipos han mga iya ganansya dida hin mga pula nga supot sapit han iya higdaan amo nga ini nga salapi tinawag nga Pula nga Supot nga Salapi. Hi Hadi Nangklao nagsiring nga an Pula nga Supot nga Kwarta dida agod nga an Siam puyde makapalit han tuna kon magkaaway hira hin langyawanon nga nasod.

An Gamhanan nga Hadi

Dida han paghadi ni Rama III, nagin makusug nga nasod ha militar an Siam. Nakapirde ini hin mga Vietnamese nga mga pagsalakay, ngan dida han panahon han iya paghadi nga diin an Burma ginpirde han British hin makapira ka beses. Nakakuha gihapon hiya hin teritoryo ha Camboya - ngan ini nga nasod ginbahinbahin han Vietnam ngan Siam. Ginsalakay gihapon ni Rama III an Laos ngan iya ginpabungkag an Vientiane han 1827-1828.

An Masunoron nga Hadi

Hi Hadi Nangklao kilalado tungod han iya pagsunod han Buddhismo. Iya ginpakaon an mga kablas ha tagsa adlaw katapos han iya pagin-prinsipe, ngan iya ginbuhi-an in mga hayop kada adlaw han monasteryo. Sobra 50 nga mga templo an ginhimo ngan gin-ayad dida han iya paghadi, upod an syahan nga Intsek-hin-estilo nga templo ha Rajaorasa, an gihataasi nga stupa ha Wat Arun, an Bulawan nga Bukid ha Wat Sraket, an metal nga templo ha Wat Ratchanadda, ngan an Templo Chetupol Temple o Wat Pho. An Wat Pho amo an nahamutangan han syahan nga universidad ha Thailand.

Katapos hin paghadi hin karuhaan kag unom (26) ka tuig, hi Hadi Nangklao ginsundan han iya bugto nga hi Prinsipe Mongkut.

Gin-unahan ni: Buddha Loetla Nabhalai (Rama II)

Hadi han Siam 1824 – 1851

Ginsundan ni: Mongkut (Rama IV)

Mga Sumpay ha Gawas

• http://www.thailandguidebook.com/provinces/bangkok.html Ginhipos 2008-12-04 han Wayback Machine