Komunidad autonoma han Espanya
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
An komunidad autonoma han Espanya (Kinatsila: comunidad autónoma, Vinasco: autonomia erkidegoa, Kinatalan: comunitat autònoma, Ginalyego: comunidade autónoma)[lower-alpha 1] amo in usa nga entidad ha teritoryo nga, pinaagi han sugo han batakan-balaod han Estado espanyol, in gintaga-an hin autonomiya lehislatiba ngan mga ehekutiba nga gahom, agod magmadali an pagdumara han mga ginrerepresenta hini.
| Espanya |
.svg) Ini nga barasahon kabahin han serye nga: |
|
Kitaa gihapon:
|
| Politika nga Ganghaan · edit |
An istruktura han Estado Espanyol ha mga Komunidad Autonoma ginkilala ngan gin-garantiya dida han Konstitusyon Espanyola han 1978. An artículo 2 hini nakilala ngan nagarantiya han katungod han autonomiya han mga nasyonalidad ngan mga rehiyon nga amo an nakompone han Estado. Ini nga disposisyon nahibase dida han premisa han diri-mawawara nga kahiusa han nasod espanyola, patria han ngatanan nga espanyol.
An texto dida han Konstitusyon nag-establisar han mga gahom nga puyde gamiton han mga Komunidad Autonoma ngan han mga poder nga nahapabilin han Estado.
An pagbahin ha politika ngan administratiba han Espanya ada hin forma hin napulo kag pito (17) nga komunidad autonoma, ug dugang han Ceuta ngan Melilla, nga diin an mga estatuto hin autonomiya naghahatag hini nga mga syudad han ranggo nga mga syudad autonoma.
An pagpromulgar han Konstitusyon Espanyola han 1978, nga naghatag hin katungod ha autonomiya han mga nasyonalidad ngan mga rehiyon nga nakompone han nasod espanyola, nag-implementa hin pagbalhin hin 180 ka grados tikang han patakaran han naha-una nga rehimen, nga nahibase ha mga tradisyonal nga plano ha pag-sentralisar. Ini naghatag hin solusyon hin problema nga pirme nagbabalik-balik ha kaagi han Espanya komo resulta han mga dirudilain nga identidad nga diin ginhimo an kahiusa han nasod espanyola.
Katapos han pagratifika han Konstitusyon, ngan komo resulta han pag-implementa han mga prinsipiyo nga nahimutang han Título VIII hini, dida han paglabay hin pira la ka mga tuig, natapos an proseso han pag-instaurar han mga 17 ka komunidad autonoma ngan nahi-aprobado an mga Estatuto hin autonomiya. Ginpanaga-an gihapon ini hin mga ira kalugarinon nga mga organo hin gobyerno ngan mga institusyon representatiba. Usa nga importante nga detalye han proseso nga nahabutang han Konstitusyon Espanyola, amo nga an diri ini gin-oobliga ha mga rehiyon, pero, ini, usa nga katungod para han mga rehiyon.
Tikang han tuig 2003 ngan para hin mga panuyo estadístiko, nga nahabase dida han mga normativa europea ngan gin-determina pinaagi han EUROSTAT, mabibilngan an mga unidad NUTS ha kabaskog ha Unyon Europeo. An 17 nga komunidad autonoma espanyola mabibilngan nga nahiklasipika dida han mga handana nga NUTS-2.
Waray mga precedente han mga Komunidad Autonoma ha iba nga mga ordenamiento nga huridiko, usa ini nga bag-o nga formula huridika.
An mga napulo kag pito (17) nga komunidad autonoma, upod an ira mga probinsya ngan an ira mga tagsa-tagsa nga kapital, amo an:
| Bandira | Ngaran | Estatuto hin Autonomiya | Pamunuan | Mga probinsya | Pamunuan han probinsya | Nahamutangan |
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Andalucía1 | Estatuto de Autonomía de 2007 (ha pagsaliwan han kasanhi nga Estatuto, han 1981) |  Sevilla |
 Almería |  Almería |
 |
 Cádiz |  Cádiz | |||||
 Córdoba | .svg){kind=small} Córdoba | |||||
.svg){kind=small} Granada | .svg){kind=small} Granada | |||||
 Huelva |  Huelva | |||||
 Jaén |  Jaén | |||||
 Málaga |  Málaga | |||||
 Sevilla |  Sevilla | |||||
 |
Aragón1 | Estatuto de Autonomía de 2007 (ha pagsaliwan han kasanhi nga Estatuto, han 1982) |  Zaragoza |
.svg){kind=small} HuescaAr. Uesca |  HuescaAr. Uesca |
 |
.svg){kind=small} TeruelAr. Tergüel |  TeruelAr. Tergüel | |||||
.svg){kind=small} Zaragoza |  Zaragoza | |||||
 |
Asturias (Principado de Asturias) Ast.Principáu d'Asturies2 |
Estatuto de Autonomía de 1981 (ginreporma han 1991, 1994 y 1999) |  OviedoAst.Uviéu |
Asturias |  OviedoAst.Uviéu |
 |
 |
Baleares (Illes Balears)3 |
Estatuto de Autonomía de 2007 (ha pagsaliwan han kasanhi nga Estatuto, han 1983) |  Palma de Mallorca |
Islas Baleares Cat. Illes Balears | Palma de Mallorca |  |
 |
Canarias1 | Estatuto de Autonomía de 1982 (ginreporma han 1996) |  Las Palmas de Gran Canaria ngan  Santa Cruz de Tenerife (ginsaro) |
 Las Palmas |  Las Palmas de Gran Canaria |
 |
 Santa Cruz de Tenerife |  Santa Cruz de Tenerife | |||||
 |
Cantabria4 | Estatuto de Autonomía de 1981 (ginreporma han 1991, 1994, 1997, 1998 ngan 2002) |  Santander |
Cantabria | .png){kind=small} Santander |
 |
 |
Castilla-La Mancha1 | Estatuto de Autonomía de 1982 (ginreporma han 1991, 1994 ngan 1997) |  Toledo |
 Albacete |  Albacete |
 |
 Ciudad Real |  Ciudad Real | |||||
 Cuenca |  Cuenca | |||||
 Guadalajara |  Guadalajara | |||||
 Toledo |  Toledo | |||||
 |
Castilla y León1 | Estatuto de Autonomía de 1983 (reformado en 1988, 1994, 1999 y 2007) |  Valladolid |
 Ávila |  Ávila |
 |
 Burgos |  Burgos | |||||
 León | .svg){kind=small} León | |||||
 Palencia |  Palencia | |||||
 Salamanca |  Salamanca | |||||
 Segovia |  Segovia | |||||
 Soria |  Soria | |||||
 Valladolid |  Valladolid | |||||
 Zamora |  Zamora | |||||
 |
Cataluña Cat. Catalunya Arn. Catalonha |
 Barcelona |
.svg){kind=small} Barcelona |  Barcelona |
 | |
 Gerona |  Gerona | |||||
 Lérida |  Lérida | |||||
 Tarragona |  Tarragona | |||||
.svg){kind=small} |
Comunidad Valenciana | Valencia |
 Alicante |  Alicante |
 | |
 Castellón |  Castellón de la Plana | |||||
 Valencia |  Valencia | |||||
 |
Extremadura |  Mérida |
 Badajoz |  Badajoz |
 | |
 Cáceres |  Cáceres | |||||
 |
Galicia | 
|
A Coruña |  A Coruña |
 | |
 Lugo |  Lugo | |||||
 Ourense |  Ourense | |||||
 Pontevedra |  Pontevedra | |||||
.svg){kind=small} |
La Rioja |  Logroño |
La Rioja |
 Logroño |
 | |
 |
Madrid | Madrid Madrid | Madrid |
 Madrid |
 | |
 |
Murcia |  Murcia |
Murcia |
 Murcia |
 | |
 |
Navarra |  Pamplona |
Navarra |
 Pamplona |
 | |
 |
País Vasco |  Vitoria-Gasteiz |
 Álava |  Vitoria-Gasteiz |
 | |
 Guipúzcoa |  San Sebastián | |||||
 Vizcaya |  Bilbao | |||||
| tigamnan1 = Han mga Estatuto hin Autonomiya han Andalucía, han Aragón, han Canarias, han Castilla-La Mancha ngan han Castilla y León waray gin-ispesipika nga opisyal nga pagtawag para hini nga mga Komunidad Autonoma. tigmani2 = "La Comunidad Autónoma, comunidad histórica constituida en el ejercicio del derecho al autogobierno amparado por la Constitución, se denomina Principado de Asturias" (An Komunidad Autonomoa, komunidad ha kaagi nga nahimo han kusog ngan katungdanan han autogobyerno nga gintugon han Konstitusyon, tinatawag nga Prinsipado han Asturias)(art. 1.2 del Estatuto de Autonomía de Asturias). | ||||||
An mga Syudad Autonoma (Ciudad autónoma) mga syudad nga mayda mga katungod nga harutaas kaysa hin munisipyo (ini puyde magpagawas hin mga regulasyon nga ehektutiba, upod hin dugang pa nga mga katungdanan) pero diri sugad hin usa nga komunidad autonoma (waray ini mga kalugaringon nga kamara lehislatiba).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
