Tibî Meyî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Aplacaedje di : «Tibî» (pitit no walon) + «meyî» (sins sinse e walon), tot xhinant les mots laténs «tibi mei» (sinse ?).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /ti.biː.mɛ.jiː/ /ti.bi.mɛ.ji/ /ti.bi.mɛ.i/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /tiː.biː.mɛ.jiː/
• Ricepeures : Ti·bî Me·yî

Sustantivire

Tibî Meyî neute todi singulî

1. djin k' on n' sait nén s' no, ou k' on nel vout nén dire, ou ki candje a tchaeke côp.
   • Et ndaler pormoenner drî l' håye Avou vijhene Tibî Meyî — Josée Mathot (fråze rifondowe).
   • Li gaztî mete cobén ådzo d' on responda: ramexhné pa (Tibî Meyî).
   • Dji vos l' dirè, kî k' c' est, mins s' nel fåt nén brutyî, savoz ! C' est Tibî Meyî (ene djin k' i cnoxhént bén tos les deus, mins ki mi, l' romantî, dji n' vos di nén co asteure, po wårder l' suspinse). — Lucyin Mahin, Vera.
2. ene djin ou l' ôte.
   • Li coibjhî n' esteut måy lontins tot seu:
     Gn aveut todi Tibî Meyî
     Po lyi tni on pô copagneye — Josée Schneider (fråze rifondowe).
   • Ele end a fwait des påters por lu, po ls ôtes, po l' Bon Diè, po s' Fi, po Tibî Meyî et po Tibî Wåtî — Stéphane Quertinmont.
3. tolminme kî.
   • Il est co evoye bate si copene amon Tibî Meyî — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
   • I n' fåt nén dner ça a Tibî Meyî (c' est co des bounès lokes k' i va mezuzer) — Lucyin Mahin.
   • Signeur, ki fwait droets les pas del djin, loukîz milouteuzmint vost ovrî Tibî Meyî, et fé ene croes so tos ses petchîs — George Staelens.
   • Cwand t' es dins ces cofrereyes la, to boes on vere avou Tibî Meyî, et to rvéns a meynute meyzeure.
4. tertos, tertot.
   • I savént bén k' el båshele do telefone aléve aler al canlete et s' raconter l' novele a Tibî Meyî — Lucyin Mahin.
5. les djins do payis.
   • Les ptits tchîfs do F.P.R. ont passé dipus di dijh ans e l' Ouganda. I n' conoxhèt pus Tibî Meyî — Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.

Sinonimeye

• (djin k' on n' sait nén kî) : Tibî Wåtî, Pire, Djåke et På, Chôze
• (djin k' on n' vout nén dire si no) : Onté

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• Tibi-mèi : S109
• Tibî Mèyî : S117

E rfondou walon :

• Tibî Meyî : R13

Li mot n’ est nén dins : C13

Ratournaedjes

djin k' on n' vout nén dire si no

• Arabe : فلان ^(ar) = فُلان =‎ foulân
• Arabe marokin : فلان ^(ary) = فْلان =‎ flan omrin; فلان بن فلان ^(ary) = فْلان بن فْلان =‎ flan ben flan omrin; فلانة ^(ary) = فْلانة =‎ flana femrin
• Almand : Otto Normalverbraucher ^(de)
• Inglès : John Doe ^(en), so-and-so ^(en)
• Espagnol : Fulano ^(es)
• Francès : Untel ^(fr), Tartempion ^(fr), Machin ^(fr)

tolminme kî

• Francès : monsieur tout le monde ^(fr)