L' anêye des cwate soleas (roman)

L' anêye des cwate soleas (L'anéye dès quate solias), c' est on roman da Lucyin Somme, eplaidî e 2007 dins l' coleccion Somme Denis di romans e walon.

Coviete do live

C' est on roman classike, avou ene sipoûle ki rote cronolodjicmint a pårti del pådje 20. Et ki s' disrôle, pitchote a midjote, po-z ariver a ene fén a môde di pont di dmande al pådje 98. Mins on-z advene ki ci serè ene plaijhante fén.

Rascourti

Djan (c' est sovint li ptit no des mwaisses persounaedjes då Lucyin Somme), c' est on scolî d' reto a Djiblou. Li djoû del rintrêye, i tchait båbe a båbe avou ene novele sicolresse, èn an ådzo d' lu, ki s' lome Sabine.

Mins on-z aprind bénrade ki cisse djonnete la, foirt coixhe å cminçmint, c' est èn "efant d' djudje". Et on va spåde li brut totavå k' elle a l' sida.

Mins nosse Djan, lu, d' astcheyance, toume sol pa da Sabine, k' on lyi a disfindou di vey si båshele. Li djonnea et l' ome fwaiynut camaeråde. D' èn ôte des costés, Djan est relî pa ene prof did la po copler Sabine po rpasser ses lçons. Disk' å djoû k'il aprind çou k' on bruteye sol laide maladeye da Sabine...

Plaeçaedje dins li spåce et dins l' tins

Li roman s' passe "l' anêye des cwate soleas", çou ki corespond a l' anêye 2003. On l' voet bén avou l' vicaedje des djins. Les telefones axhlåves (k' on lome cial "telefone di potche", "pitit telefone", "djé") xhiltêynut tocosté. Li pa da Sabine a ene copiutrece poirtåve. Les djonnes do sgondaire boevnut do coca.

Gn a djusse on passaedje k' est dispwairyî. Li pa da Djan cåze des iviers di s' djonne tins, divant l' guere di 40. Çou ki n' va waire avou l' ådje da Djan.^[1]

Li roman s' passe a Djiblou.

Môde di racontaedje

Li sudjet cåzant, c' est l' Djan, l' ero. C' est don on live fwait al prumire djin. Portant, tenawete, li persounaedje di dit "dji", c' est èn ôte :

• Sabine al p. 82 :

Li Djan, dji l' åreu télmint vlou houkî, ni fouxhe k' ene pitite munute, tot rexhant foû d' l' eglijhe.

• Marcel Tîlman, li pa da Sabine al p. 92 :

Cwè çk' i m' dijheut la, hon, lu ? Mi feye ki m' voleut rescontrer !

• Li djudje k' a l' dossire da Sabine al p. 89

Si vos sårî djamåy, Monsieu Tîlman, tot çki s' a passé dins m' tiesse tins ki vos estîz ashid padvant mi, e buro !

Mins ces passaedjes la sont foirt courts. Ci rest docô après li Djan ki rdit "dji".

Sourdants & pî-notes

1. Djan, k' a 18 ans e 2003, åreut skepyî e 1985. Si pa, ki s' rapele di 1939, diveut aveur, al boune, 6 ans. Dabôrd, il åreut vnou å monde e 1932, å pus tård, et "fé" Djan a 63 ans, çou ki n' est nén corant. Dins on roman, ça s' direut.