Nüdrän Rusäna ini Lukrayän ün 2022

Nüdrän Rusäna ini Lukrayän ün 2022 (ü lenod Rusäna ta Lukrayän, ü krig Rusäna⸗Lukrayänik, ü „lebit patik militik in Lukrayän”) äprimon tü 2022, febul, 24 za düp lulid göda ma tim di ‚Kyiv’. Lemilit Rusänik änükömon ini ziläk Lukrayäna se Rusän, Toriän pekoupöl e Vieta⸗Rusän. I pö komips äprimons ad kompenön milits Pöparepüblika di ‚Doneck’ (‚DNR’) e Pöparepüblika di ‚Lugansk’ (‚LNR’). Krigamilit äprimon tatakis ma lüods cifik fol, sevabo: de nolüd lüodü ‚Kiev’, de nolüdalofüd lüodü ‚Harkiv’, de sulüdalofüd se ‚Donbass’, e de sulüd efe se Toriän (ü tinisul di ‚Krym’). Bü jenots at lemilit Rusänik pizänädon in miedalän nilü Lukrayän ön kodül manövas skilüköl.

Nuneds mödik dö nüdrän päpreparöl pänotükons medü nunama⸗medäds sis tobul yela 2021id. Ye löpacalilabans Rusänik änoons preparami kriga ta Lukrayän.

Zeils veratik kriga ma disins cifodanas Rusänik no binons fümiks. In lüspikot televedik hiel Vlamidir Putin: presidal Rusäna < tü del 24id febula älesagom, das zeils „lebita patik militik” in Lukrayän äbinons säfüni milita Lukrayänik e nosükami netätima us (zeils bofik äbaiädons-la ad bolit tatas ivikodöl tefü Deutän pos volakrig telid). Otüpo id älesagom, das „nula⸗netätimans” (vöd at äjonidon ad memükön dö cifodans netasogädimik Deutäna dü volakrig telid) „edagetons mekädo nämädi in Lukrayän”, e das koup Lukrayäna no pädisinon. Zeils palenunöl kriga suvo pavotükons bai votükams stada pö komipafront. Primü prilul ela 2022 pösods Rusänik calöfo pidälädöls ämäniotons labedi mekädik ziläka: ‚Donbass’ asä zeilis militagoläda lölik. Taätans bolitik in Rusän äblamons eli Putin, das isludom-la ad ökonkerön dönu länis u ziläkis anikis lampöräna Rusänik, ab lised kuratik länas tefik no sevädon. Finü febul ganet Rusänik pro nunam: ‚Novosti’ (= Nuns) tuspido äpübon yegedi tiädü „Lüdrän Rusäna e prim vola<stada> nulik” fa hiel Pjotr Akopov (latikumo vödem at pämoükon de resodatoped calöfik ganeta pro nunam), in yeged kelik lautan äpenom, das Rusän „dönulebumon baläti oka” fomü fed seimik ko foms fifümo fütüro pölonöls länas kil, sevabo Rusäna, Lukrayäna e Vieta⸗Rusäna. Mödikans äcedons ettimo, das vödemi at äviloy-la pübön pos konker benoplöpik cifazifa Lukrayänik: ‚Kyiv’.

Krig at binon konflit gretamafädikün in Yurop ko geb vafas nulädik pos volakrig telid.

Ma nüns Netas pebalöl, jü del velid gustula kodü krigaduns belödans sifädik no läs 5401 pädeidons, ed utans no läs 7466 pävunons. Krigamilit Rusänik suvo äbejüton lödadomis, julis, malädanöpis e bumotis votik no militikis, ägebölo bevü votikos lutaotatakis me rakets. Zifs anik pädistukons tio lölöfiko (sams: ‚Volnovaha’, ‚Mariupol'’, ‚Popasna’). Krigamilit Rusänik päkusadon dö krims krigik (as sam, lemödasasen belödanas sifädik in ‚Bucha’).

Kodü krigaduns fugans mö balions 6,8 älüvons Lukrayäni (ma nüns jü del 29id mayula pegetöls), za mens jölbalion pämütons ad fealotädön ninü län (ma nüns jü prim mayula pegetöls).

Tats mödikün tala äblamons dunis Rusäna. Tü del telid mäzula lonäd lasama valemik Netas pebalöl äblamon dunis Rusäna asä utis tata dalebitik ed älevokon oni ad modugön militi oka se Lukrayän (sek vögodama: „baicedö!” = tats 141, „ta atos” = tats 5, neud = tats 35, tats 12 äfabinons pö vögodam). Rusän as liman laidüpik konsälanefa sefa pö Nets pebalöl änemögükon nogane at ad flunön finükami kriga.

Ünü muls anik pos prim krigadunas boykot bevünetik Rusäna flanaü läns flunilabik mödikün ävedon klülik. Sekü krig mibläfods konömavik vesüdäna ta Rusän päjenöfükons, zuo fiams foginänik mödik ito älüvons Rusäni ad jonülön kesenäli tefü neläbs Lukrayäna. Sluds dabinik dö jenükam mätas bevünetik spotik in Rusän päsädunons, leklubs bevünetik spotik äsädütons spotanes se Rusän e Vieta⸗Rusän gitäti ad kompenön pö mäts bevünetik ud ad gebön pö atos sümbolis calöfik tatas oksik. Dakosäd medü veigöms, mu pato flitöms, ed igo potadakosäd Rusäna ko läns mödik ön mafäd gretik päproibon.

In Rusän demü krig sänsur ävemikumon, gaseds e bevüresodatops aniks ko lüäl bolitiko taätik päproibons u päsästidons. I päproibons sogädaresods: ‚Facebook’, ‚Instagram’. Bai noms nulik pos prim kriga idavedöls sifalonema e krimalonema Rusänans no ädalons notidiko blamön krigi ta Lukrayän, nunön dö krims milita tata okas, levüdön ad püdön. Meugijons püdimik päproibons. Protestans bolitik pämütons ad pelön suämis gretik kodü pön u päfanäböpons. Protestaspikeds püdimik benosevädik in Rusän äbinons: „Eli „nö!” krige!” (‚Net vojne!’), „Krig diabiö!” (‚Huj vojne!’). Too nek äsevon ud äkanon niludön, num (dötumanum) kinik Rusänanas ädeimon ud älobülon krigi at.

Krig Rusäna⸗Lukrayänik ävedon katastrof vemik e pro Lukrayän, e pro Rusän, zuo äsüükon krisidi konömavik in vol lölik.