Rolarius is een Roeseloarsche reus. Volgns een oude sage is de stad Roeseloare deur Rolarius gesticht.
De reus Rolarius, geboorn in 1324, was den oudstn inweuner van Roeseloare. Je was getrouwd met Carlotta Vulgo en under zeune noemde Opsinjoorke. Ze weundn in ’t Groavnkastêel ip de Mote, ten westn van de Sint-Michielskerke van nu. Van doaruut was Rolarius boas over de scheepvoart ip de Mandel en je beschermde de stad. Zolange dat ’n in Roeseloare blêef wast ’n ounsterfelik. J’oad wel de gruwelike gewente van kindervlêes t’eetn, woadeure dat iederêen benauwd van em was. Da kost azô nie bluuvn deurn en ip den oavend van Driekeuningn inviteerdn de kabouters, de busbeweuners, de reus en z’n menoage ip e fêeste. D’r wierd vele g’eetn en gedrounkn en os de reuzn ounder invloed van vele bier en wyn in sloape gevalln woarn wierdn z’ip boomwoagns geboundn en in de Mandel gesmeetn. ’t Kastêel wierd hêlegans ofgebrand en ôok een grôot dêel van ’t bus ip de Mote. Sedertdien verbouwdn de Roeseloarenoars doa vruchtboare landbouwground.
De stoet van de reuznfamilie met de batjies is een vaste folkloristische traditie die ingeburgerd is in de stad Roeseloare. Neffest Rolarius en z’n vrouwe loopn ôok de zunne en de moane mee en verre kozyns en nichtn van de reuzn, die vernoemd zyn noa plekkn en wykn van de stad, lik Rooboart de vismarchang en z’n vrouwe Batavia, tante Babiele met eur dochter Koba van ‘t Fort, en Langemarksgie, de volksvriend. De stoet is een triomftocht van de overwinninge van goed over kwoad.
‘t Êerste iptreedn van de reuzn dateert van de kerremesse van 1891. De reuzn danstn ton ip de tôonn van ’t reuznlied:
- "Er was een reus in Rousselaar,
- Rolarius was zijn name;
- Hij woonde in een groot kasteel
- met zijnen zoon en Dame".
- Sindsdien is hij echter weer verrezen;
- zijn kroost is weelderig aangegroeid,
- en éénmaal in het jaar,
- op het feest der "Braderie"
- komt hij thans, met zijn vrouw en zoon,
- met Mane zijn lachende knaap,
- en ook zijn jongstgeboren Zonnekind
- gedoken in zijn reuze-kinderwagen,
- uit stof en droom gestegen,
- en samen met baker en kindermeid,
- met tante Koba van 't Fort,
- en met de koning der dwergen
- en zijn rode kaboutergevolg,
- doet hij, tot vreugd van jong en oud,
- zijn triomfantelijke zegetocht
- door de juichende straten van de stad.
En ’t reuznlied geschreevn deur Sylveer Carlier vo de wykkerremesse van ‘t Sint-Alfonsuskwartier ip 28 juni 1891:
- Daar kwam ne reus van Rousselaar,
- 't Eeuwenlang geleên,
- Hij joeg met enen mispelaar
- De dwergen hier uiteen.
- De Kaboutermannekens vluchtten snel
- Maar wreken zich toch evenwel;
- De Reus Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- De reuze trouwde Carlotta
- Zij hielden bruiloftfeest,
- En de dwergen loechen, ha,
- En dansten om ter meest.
- Zij dansten op nen glazen trog
- En 's anderdaags zij dansten nog
- Met Reus Rolarius ha – ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- Een zoontje sproot al uit den echt
- 't Was Opsinjoorken schoon,
- En naar hetgeen d'historie zegt
- Hij spande alhier de kroon.
- Men danste weer op enen glanzenen trog
- En 's anderdaags men danste nog
- Met Reus Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- De reuze at al de kinderen op
- Per week een stuk of tien,
- In enen slok hij zwolg den kop
- 't Was waarlijk wreed om zien.
- Kaboutermannekens peisden wel:
- Eens stroppen wij den reus zijn vel
- Den Reus Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- De dwergen zijn niet dom van geest
- En gaven zekeren keer
- Op 't Mandelplein een kermisfeest
- Den groten reus ten eer.
- De reus ledigde glas op glas
- Tot dat hij peerdedronken was
- De Reus Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- Hij viel in slape langs de beek
- Op klokslag middernacht,
- En daar de maan niet uit en keek
- Zo was het goede jacht.
- Kaboutermannekens één voor één
- Zij kropen rond de beek bijeen
- Bij Reus Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- Zij mieken ras een net van draân
- Zijn reuzenlijk rondom
- En lieten dan het water gaan
- Tot dat hij er in zwom.
- En daar hij dronken en vaste lag
- En door het water niet en zag
- Verdronk Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala
- Als hij daar nu verdronken lag
- De droefheid was niet groot
- Een ieder die hem bezag;
- Rolarius is dood.
- De klokken luidden van bim, bam, bom
- Die dood is keert niet wederom
- Rolarius bleef dood ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.
- De dwergen waren blij van geest
- En gaven reeds van toen
- Op 't Patersplein een kermisfeest
- Gelijk wij ook nu doen.
- De klokskens luiden van bin, bon, bon
- Helaas waar blijft nu 't karillon
- Van Reus Rolarius ha - ha
- 't Is wel zei Pierlala.