De Germaansche toalfamilie is e familie van styf verwante toaln, die up zyn toer dêel uutmakt van 't Indo-Europees. Oloewel da 't nie de grotste toalfamilie van de weireld is, is 't wel 'n belangryksn omdat Iengels voe vele zoakn e lingua franca is, e toale die deur bykan iederêen gebruukt is om in de vrimde makoar te verstoan.
't Bestoat e masse discuusje over d'ounderverdêlienge van de Germaansche toaln, ierounder oglyk en overzichtje.
Nôord-Germaans
Oost-Scandinoavisch
- Zweeds (9,3 meljoen)
- kerngebied: Zweedn
- Deens (5,5 meljoen)
- kerngebied: Denemarkn
West-Scandinoavisch
- Nôors (4,5 meljoen)
- kerngebied: Nôorweegn
- Yslands (300 000)
- kerngebied: Ysland
- Fareurs (70 000)
- kerngebied: Fareureilandn
Ôost-Germaans
'n Dag va vadoage zyn der gin levende Ôost-Germaanse toaln ne mi. 't Krimgotisch e bestoan toet in d'achttienste êeuwe.
- Bourgondisch (†)
- Gotisch (†)
- Vandaals (†)
West-Germaans
- Duuts (110 meljoen)
- kerngebied: Duutsland, Ôostnryk, Zwitserland
- Fries (400 000)
- Iengels (tusschn 350 en 400 meljoen)
- kerngebied: Verênigd Keunienkryk, VSA, Canada, Australië,...
- Nederlands (22 meljoen)
- Afrikaans (16 meljoen, dochtertoale, apart ereeknd)
- kerngebied: Zuud-Afrika, Namibië
- Nedersaksisch (Duutsland:officiële taal, Olland: erkende toale)
- kerngebied: N.-Duutsland, N.O.-Olland
- Schots (mêestol by't Iengels ereeknd, 1,5 meljoen)
Oek in 't Papiamento of Papiaments (e creoolntoale van up de Ollandsche Antilln) zittn der West-Germaansche invloedn, mêerbepoald van 't Nederlands en van 't Iengels.
| Dit ôofdstik es geschreevn in 't Ypers. |
Dizze tabelle toont de evoleusje van de Germoansche toaln. De toaln/toalgroepn stoan verticoal upgesomd in kolommn, under toalstadia orizountoal in reekn. De volgorde van de toalgroepn zegt nietn over eventuele ounderlienge overeenkomstn.
| Yzertyd 500 v.C.–n.C. 200 |
Oergermoans | |||||||||||||||
| Oost-Germoans | West-Germoans | Noord-Germoans | ||||||||||||||
| Zuud-Germoans | Anglo-Fries | |||||||||||||||
| Volksveruziengn n.C. 200–700 |
Gotisch, | Lombardisch1 | Oudfrankisch | Oudsaksisch | Oudfries | Oudiengels | Proto-Noors | |||||||||
| Vandoals, Bourgondisch | Oudoogduuts | |||||||||||||||
| Vroege middelêeuwn 700–1100 |
Oudnederlands | Runen Oudwestnoors | Runen Oudoostnoors | |||||||||||||
| Oge middelêeuwn 1100–1350 |
Middeloogduuts | Middelnederlands | Middelsaksisch | Middeliengels | Oudyslands | Oudnoors | Vroeg Ouddeens | Vroeg Oudzweeds | Vroeg Oudgutnish | |||||||
| Loate middelêeuwn2 1350–1500 |
Middeliengels | Vroeg Schots | Loat Oudyslands | Oud Fareus | Oud Norn | Middelnoors | Loat Ouddeens | Loat Oudzweeds | Loat Oudgutnish | |||||||
| Nieuwn tyd 1500–1700 |
Krimgotisch | Vroeg modern Oogduuts | Nederfrankische toaln (o.a. Nederlands, West-Vlams) | Middelfries | Vroeg modern Iengels | Middelschots | Yslands | Fareus | Norn | Noors | Deens | Zweeds | Gutnish | |||
| Nieuwstn tyd 1700 tot vandoage |
ollemoale uutgestorvn | Oogduutsche toaln | Nedersaksische toaln | Friesche toaln | Iengelsche toaln | Schots/ Schots-Iengelsche toaln | uutgestorvn3 | uutgestorvn3 | ||||||||
Nota 1: 't Lombardisch èt ier e geïsoleerde classificoasje gekreegn. Andere bronn classificeern 't idder by 't Oudoogduuts of Oudsaksisch.
Nota 2: Mè loate middeleeuwn verwyzn m'ier ook na de periode achter 'n tyd van 'n Zwortn Dood. Dat es belangryk vo d'evoleusje van et Noors te verstoane.
Nota 3: De vroegere sprekers van et Norn spreekn nu Schots, en et Gutisch es geëvolueerd tot e Zweeds dialect.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
