From Wikipedia, the free encyclopedia
Ounder de Karolingische kunste verstoan me de maniere van bouwn en de sierkunste ounder de dynastie van de Karoliengers. 't Wos keizer Karel den Grootn die gezorgd hèit voe e culturele, economische en weetnschappelikke heruplevienge in 't Frankisch Ryk tusschn 750 en 950. 't Es doamei da me die periode ook de Karolingische renaissance noemn. 't Hof van Karel wos toun 't centrum van 't intellectueel leevn van West-Europa. De Romeinse cultuur wos 't ideoal dat 'n hem nastreefde.
De paltskapelle da Karel in zyn hoofdstee Aken liet bouwn, wos 't lichtend voorbeeld vo veel bouwwerkn in de rèiste van zyn ryk, dus ook in uze streekn. Zo stound den dom van Aken model vo de Sint-Donaaskerke van Brugge. De paltskapelle zevve wos g'inspireerd up de Byzantynsche architecteure, en up de koepelkerke van de San Vitale in Ravenna in 't byzounder.
Typische kenmerkn van die gebouwn zyn:
Da type van gebouwn hèit hem nie vodder ountwikkeld.
Oe 'n andern kant ha je d'abdykerkn die in dienen tyd e basilicoal groundplang han omda datte praktischer wos vo d'eredienstn. Vernieuwiengn woarn de toevoegienge van e koor en van ne westbouw da diende lik inkom (beneen) en twidde koor (up 't eeste verdiep). Den romoanschn styl hèit hem hier uut ountwikkeld.
Moa de religieuze gebouwtjes da je 't meest van ol vound, woarn simpele zoalkerkn. Ze woarn zynder gemakt van hout (vakwerk) of steen.
D'r zyn nog relatief veel handschriftn en miniateurn overgebleevn, surtout evangelische. D'ofbeeldiengn besloan meestol e heel blad en zyn dikkers felgekleurd.
Ook d'ivoorsnykunste stound in hoog anzien. De ivoorn plaquetjes stelln meestol religieuze tafereeln voorn en woarn gemakt vo in te leggn in boekn en kistjes.
Vodder van de rèiste zyn d'r moa letter andere kunstwerkn uut dienen tyd overgebleevn. De brounzn deure van de dom van Aken es nog oorsprounkelik. Meer bekend es 't ruuterbeeldje van Metz. 't Beeldje hèit ofgekeekn gewist van e Romeins voorbeeld moa den Romeinsn keizer es vervangn gewist deur nen Germoanschn keizer uut de Karolingische dynastie. 't Stoat nu in 't Louvre in Parys.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.