Gerard David

Gerard David (Oudewater, ca. 1460 – Brugge, 13 ogustus 1523) was de latste grôte kunstschilder uut de schole van de Vlamsche Primitievn.

Zyn leevn

Je krêeg z’n schildersipleidienge verzekers in z’n geboorteplatse Oudewater in Olland en loater ook in Haarlem.

In 1484 weundeg't ie in Brugge. Je was doa lid van ’t schildersambacht. ’t Ende van de 15e êeuwe was nie zo’n goe moment vor in Brugge te kommn werkn. De goeie tydn woarn gepasseerd. Den ounverwachtn dôod van hertog Karel den Stoutn ip ’t slagveld van Nancy in 1477, brocht vo de Bourgondische Nederlandn e periode van ounzekerheid en socioale ounruste. D’ipstandn en oorloogn woarn slicht vo ’t artistiek leevn. Moar oundanks den economischn achteruutgank van Brugge eet ’t atelier van Gerard David toch veertig joar goe gedroaid. J’a goeie reloaties me d’hoge kriengn, je trouwde me de dochter van e rykn goudsmed en je krêeg ipdrachtn van de kerke en ’t stadsbestier. En achter da Hans Memling gestorvn was in 1494, kwamt 'n in zyn plekke.

Je stierf in Brugge in 1523.

Zyn werk

In ’t werk Den doop van Christus (Groeningemuseum Brugge), is ‘t dudelik te zien da David enerzyds beïnvloed was deur de precisie, ’t realisme en de techniek van de grôte mêesters van de 15e eeuwe, Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes en Hans Memling. Mor anderzyds stound 'n oopn vo d’artistieke vernieuwienge die uut Itoalië overgewoaid kwam. Je was êen van d’êeste kunstenoars in de Lêge Landn die renaissancemotievn in z’n schilderyen verwerkte, ultramoderne versieriengn van Italioansche origine.

Deur z’n andacht vo volumewerkienge, de nateuralistische effectn en de renaissance-siermotievn kondigt 'n de 16e êeuwe an.

Den doop van Christus.

Te zien in ’t Groeningemuseum

• Den doop van Christus (begun 16e eeuwe)
• ’t Oordeel van Cambyses (1498)

Volgns ’n oud Perzisch verhoal was Sisamnes e corruptn rechter, die ip bevel van keunink Cambyses leevnd gevild wierd. Ip ’t lienkerluuk is d’arrestoatie van Sisamnes me Cambyses te zien, die de beschuldegiengn an ’t ipnoemn is. Ip ’t rechterluuk de villienge van Sisamnes. Reksboovn zit Otanes, z’n zeune en ipvolger ip de rechterlikke zetel die beklid is met ’t vel. De zeune most dus ip ’t vel van z’n voader zittn.

De paneeln zoatn oorsprounkelik an makkoar vaste en hiengn in de scheepnkoamer (de gerechtszoale) van ’t stadhuus van Brugge. ‘t Was e voorbeeld vo de rechters wat dat er koste gebeurn on ze corrupt woarn. D’openboare locoatie verkloart d’ofmetiengn van ’t werk en ook woarom dat ip ’t lienkerpaneel de woapnschildn van Filips den Schoonn en Johanna van Aragon, en ip ’t rechterpaneel de woapns van Brugge stoan.

’t Oordeel van Cambyses (lienkerluuk)

't Oordeel van Cambyses (rechterluuk)

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Gerard David van Wikimedia Commons.