Họ Diệp hạ châu

Họ Diệp hạ châu (danh pháp khoa học: Phyllanthaceae) là một họ thực vật, trước đây được coi là phân họ Phyllanthoideae của họ Đại kích (Euphorbiaceae).^[2] Phân họ Phyllanthoideae đã được chia tách từ họ Euphorbiaceae theo kết quả của phân tích các dòng dõi trong cây tiến hóa. Họ mới này bao gồm 8 tông, 55-59 chi và khoảng 1.725-1.745 cho tới 2.000 loài^[3][4] cây thân gỗ, cây bụi và cây thân thảo, phân bố trong khu vực nhiệt đới. Chi Phyllanthus, một trong các chi lớn nhất trong thực vật có hoa, chứa trên 1.200 loài, hay trên một nửa số loài trong họ^[5].

Họ Diệp hạ châu
Breynia disticha
Phân loại khoa học
Giới:	Plantae
nhánh:	Tracheophyta
nhánh:	Angiospermae
nhánh:	Eudicots
nhánh:	Rosids
Bộ:	Malpighiales
Họ:	Phyllanthaceae Martynov, 1820[1]
Loài điển hình
Phyllanthus L., 1753
Phân họ
Xem phân loại

Họ hàng gần gũi nhất của nó được coi là họ Picrodendraceae^[6].

Họ Phyllanthaceae đông đảo số lượng nhất tại khu vực nhiệt đới, với nhiều loài tại khu vực ôn đới phía nam, và một ít loài sống xa về phía bắc tới miền trung khu vực ôn đới phía bắc^[7].

Phân loại

Định nghĩa và giới hạn của họ này gần như trùng khớp với định nghĩa và giới hạn của phân họ Phyllanthoideae trước đây, ngoại trừ tông Drypeteae hiện nay được coi là họ Putranjivaceae và chi Centroplacus, trước đây tạo ra tông Centroplaceae, thì hiện nay là một phần của họ Pandaceae. Theo website của APG, truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2008 thì họ này có thể được chia thành 2 phân họ là:

• Phân họ Antidesmatoideae Hurusawa với khoảng 21 chi, bao gồm tông Antidesmeae (trừ phân tông Porantherinae), tông Bischofieae, tông Hymenocardieae và chi Cleistanthus của tông Bridelieae.
• Phân họ Phyllanthoideae Kostelevsky (nghĩa hẹp) với khoảng 38 chi còn lại.

Dưới đây liệt kê các chi theo từng tông.

• Tông Bischofieae chỉ có 1 chi
  • Bischofia (gộp cả Microelus, Stylodiscus)
• Tông Hymenocardieae gồm 2 chi
  • Didymocistus
  • Hymenocardia
• Tông Antidesmeae có 5 phân tông và 19 chi:
  • Phân tông Antidesminae gồm 5 chi
    • Antidesma (gộp cả Bestram, Coulejia, Minutalia, Rhytis, Rubina, Stilago)
    • Celianella
    • Hieronyma (gộp cả Hieronima, Hyeronima, Stilaginella)
    • Leptonema
    • Thecacoris (gộp cả Baccaureopsis, Cyathogyne, Henribaillonia)
  • Phân tông Scepinae gồm 10 chi
    • Apodiscus
    • Aporosa (gộp cả Aporusa, Leiocarpus, Lepidostachys, Scepa, Tetractinostigma)
    • Ashtonia
    • Baccaurea (gộp cả Adenocrepis, Calyptroon, Coccomelia, Everettiodendron, Gatnaia, Hedycarpus, Microsepala, Pierardia)
    • Distichirhops
    • Jablonskia
    • Maesobotrya (gộp cả Staphysora)
    • Nothobaccaurea
    • Protomegabaria
    • Richeria (gộp cả Bellevalia, Guarania)
  • Phân tông Spondianthinae gồm 1 chi
    • Spondianthus (gộp cả Megabaria)
  • Phân tông Uapacinae gồm 1 chi
    • Uapaca (gộp cả Canariastrum)
  • Phân tông Porantherinae gồm 2 chi
    • Oreoporanthera
    • Poranthera
• Tông Bridelieae gồm 2 chi
  • Bridelia (gộp cả Candelabria, Gentilia, Pentameria, Tzellemtinia)
  • Cleistanthus (gộp cả Clistanthus, Godefroya, Kaluhaburunghos, Lebidiera, Lebidieropsis, Leiopyxis, Nanopetalum, Neogoetzia, Paracleisthus, Schistostigma, Stenonia, Stenoniella, Zenkerodendron)
• Tông Amanoeae có 2 chi:
  • Amanoa (còn gọi là Micropetalum)
  • Pentabrachion
• Tông Martretieae chỉ gồm 1 chi
  • Martretia
• Tông Phyllantheae gồm 6 phân tông và 18 chi.
  • Phân tông Andrachinae gồm 1 chi
    • Andrachne (gộp cả Eraeliss, Thelypotzium)
  • Phân tông Astrocasiinae gồm 1 chi
    • Astrocasia
  • Phân tông Flueggeinae gồm 8 chi
    • Breynia (gộp cả Foersteria, Forsteria, Melanthes, Melanthesa, Melanthesopsis)
    • Flueggea (gộp cả Bessera, Colmeiroa, Geblera, Neowawraea, Pleiostemon, Villanova)
    • Glochidion (gộp cả Agyneia, Bradleia, Bradleja, Coccoglochidion, Diasperus, Episteira, Glochidionopsis, Glochisandra, Gynoon, Lobocarpus, Pseudoglochidion, Tetraglochidion, Zarcoa)
    • Margaritaria (gộp cả Calococcus, Prosorus, Wurtzia, Zygospermum)
    • Phyllanthus (gộp cả Anisonema, Aporosella, Arachnodes, Ardinghalia, Asterandra, Cathetus, Ceramanthus, Chorisandra, Cicca, Clambus, Conami, Dendrophyllanthus, Dicholactina, Dimorphocladium, Emblica, Epistylium, Eriococcus, Fluggeopsis, Genesiphylla, Hemicicca, Hemiglochidion, Kirganelia, Leichhardtia, Lomanthes, Maborea, Macraea, Menarda, Mirobalanus, Moeroris, Nellica, Niruri, Nymania, Nymphanthus, Orbicularia, Oxalistylis, Ramsdenia, Reidia, Rhopium, Roigia, Scepasma, Staurothylax, Synexemia, Tricarium, Uranthera, Urinaria, Williamia, Xylophylla)
    • Reverchonia
    • Richeriella
    • Sauropus (gộp cả Aalius, Breyniopsis, Ceratogynum, Diplomorpha, Heterocalymnantha, Hexadena, Hexaspermum, Ibina, Synastemon, Synostemon)
  • Phân tông Leptopinae gồm 1 chi
    • Leptopus (gộp cả Arachne, Chorisandrachne, Hexakestra, Hexakistra)
  • Phân tông Pseudolachnostylidinae gồm 6 chi
    • Chascotheca (gộp cả Chaenotheca)
    • Keayodendron
    • Meineckia (gộp cả Cluytiandra, Neopeltandra, Peltandra)
    • Pseudolachnostylis
    • Zimmermannia
    • Zimmermanniopsis
  • Phân tông Securineginae gồm 1 chi
    • Securinega
• Tông Wielandieae gồm 10 chi
  • Actephila (gộp cả Anomospermum, Lithoxylon)
  • Blotia
  • Chonocentrum
  • Discocarpus
  • Gonatogyne
  • Heywoodia
  • Lachnostylis
  • Petalodiscus
  • Savia (gộp cả Charidia, Geminaria, Kleinodendron, Maschalanthus)
  • Wielandia

Phát sinh chủng loài

Sửa đổi họ Phyllanthaceae của Hoffmann và các đồng tác giả dựa trên 2 nghiên cứu phát sinh chủng loài phân tử công bố năm 2005^[3][4]. Kể từ sửa đổi này, các nghiên cứu phát sinh chủng loài đã được thực hiện trên một số tông^[5][8].

Cây phát sinh chủng loài dưới đây dựa trên các kết quả của một vài nghiên cứu^{[5][9][10][11]}. Năm mươi mốt chi được thể hiện. Chonocentrum (Phyllanthaceae, incertae sedis), và ba thành viên của tông Scepeae (Ashtonia, Distichirrhops, Nothobaccaurea) vẫn chưa được lấy mẫu DNA. Chonocentrum được biết đến từ một mẫu vật đơn lẻ thu thập trong thập niên 1850.^[12].

Trong cây phát sinh chủng loài này, hỗ trợ thống kê cho các nhánh được đo theo phần trăm tự hỗ trợ. Mọi nhánh đã chỉ ra có hỗ trợ tự khởi động độ tiết kiệm tối đa ít nhất là 70%.

Antidesmatoideae	Bischofieae Bischofia     Uapaceae Uapaca   Spondiantheae Spondianthus   Scepeae   Protomagabaria       Richeria       Aporosa       Maesobotrya     Baccaurea           Jablonskieae   Jablonskia     Celianella     Antidesmateae   Hieronyma     Leptonema       Martretia     Apodiscus         Hymenocardia     Didymocistus         Thecacoris     Antidesma
Phyllanthoideae	Bridelieae     Securinega     Lachnostylis             Gonatogyne     Savia         Tacarcuna     Discocarpus     Croizatia           Cleistanthus     Pseudolachnostylis     Pentabrachion     Bridelia       Keayodendron     Amanoa       Phyllantheae   Plagiocladus     Margaritaria       Lingelsheimia         Heterosavia     Flueggea       Phyllanthus         Wielandieae     Heywoodia       Chascotheca     Astrocasia           Wielandia       Dicoelia     Chorisandrachne         Poranthereae   Andrachne     Meineckia       Notoleptopus       Pseudophyllanthus     Poranthera           Phyllanthopsis       Actephila     Leptopus

Xem thêm

• Phân loại họ Đại kích

Chú thích

1. Angiosperm Phylogeny Group (2009). “An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III”. Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 25 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2013.
2. Kathriarachchi H, Hoffmann P, Samuel R, Wurdack KJ, Chase MW (2005). “Molecular phylogenetics of Phyllanthaceae inferred from five genes (plastid atpB, matK, 3'ndhF, rbcL, and nuclear PHYC)”. Mol. Phylogenet. Evol. 36 (1): 112–34. doi:10.1016/j.ympev.2004.12.002. PMID 15904861.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
3. Hashendra S. Kathriarachchi, Petra Hoffmann, Rosabelle Samuel, Kenneth J. Wurdack, and Mark W. Chase (2005). “Molecular phylogenetics of Phyllanthaceae inferred from five genes (plastid atpB, matK, 3'ndhF, rbcL, and nuclear PHYC)”. Molecular Phylogenetics and Evolution. 36 (1): 112–134. doi:10.1016/j.ympev.2004.12.002.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
4. Rosabelle Samuel, Hashendra S. Kathriarachchi, Petra Hoffmann, Michael H.J. Barfuss, Kenneth J. Wurdack, Charles C. Davis, and Mark W. Chase. 2005. "Molecular phylogenetics of Phyllanthaceae: evidence from plastid matK and nuclear PHYC sequences." American Journal of Botany 92(1):132-141.
5. Hashendra S. Kathriarachchi, Rosabelle Samuel, Petra Hoffmann, Jelena Mlinarec, Kenneth J. Wurdack, Hélène Ralimanana, Tod F. Stuessy & Mark W. Chase. 2006. "Phylogenetics of tribe Phyllantheae (Phyllanthaceae) based on nrITS and plastid matK DNA sequence data." American Journal of Botany. 93(4):637-655.
6. Kenneth J. Wurdack, Charles C. Davis. 2009. "Malpighiales phylogenetics: Gaining ground on one of the most recalcitrant clades in the angiosperm tree of life." American Journal of Botany 96(8):1551-1570.
7. Petra Hoffman. 2007. "Phyllanthaceae" tr. 250-252. Trong: Vernon H. Heywood, Richard K. Brummitt, Ole Seberg, Alastair Culham. Flowering Plant Families of the World. Firefly Books: Ontario, Canada.
8. Maria S. Vorontsova, Petra Hoffmann, Olivier Maurin, Mark W. Chase. 2007. "Phylogenetics of tribe Poranthereae (Phyllanthaceae)." American Journal of Botany 94(12):2026-2040.
9. Petra Hoffmann, Hashendra S. Kathriarachchi, and Kenneth J. Wurdack. 2006. "A Phylogenetic Classification of Phyllanthaceae." Kew Bulletin 61(1):37-53.
10. Petra Hoffmann. 2008. "Revision of Heterosavia, status novus, with notes on Gonatogyne and Savia (Phyllanthaceae)." Brittonia 60(2):136-166.
11. Maria S. Vorontsova and Petra Hoffmann. 2008. "A phylogenetic classification of tribe Poranthereae (Phyllanthaceae)." Kew Bulletin 63(1):41-59.
12. W. John Hayden and Sheila M. Hayden (1996). “Two enigmatic biovulate Euphorbiaceae from the Neotropics: relationships of Chonocentron and the identity of Phyllanoa”. American Journal of Botany. 83 (6): 162.

Liên kết ngoài

• Họ Diệp hạ châu trên website của APG
• Phyllanthaceae trong phân loại của NCBI.
• Dữ liệu liên quan tới Phyllanthaceae tại Wikispecies
• Tư liệu liên quan tới Phyllanthaceae tại Wikimedia Commons