Remove ads
Người Azerbaijan (tiếng Azerbaijani: Azərbaycanlılar, آذربایجانلیلار) hoặc Azeri là một dân tộc người Turk sống chủ yếu ở Cộng hòa Azerbaijan và vùng Azerbaijan ở phía tây bắc Iran. Họ còn có tên khác là "người Thổ Azerbaijan" (Azərbaycan Türkləri),[48] họ sống trong một khu vực rộng lớn, kéo dài từ Kavkaz tới sơn nguyên Iran. Người Azerbaijan chủ yếu theo Hồi giáo Shia,[49] và có một di sản văn hóa pha trộn, bao gồm cả văn hóa của các dân tộc Iran,[50] dân tộc Turk[51] và các dân tộc vùng Kavkaz. Họ là nhóm dân tộc lớn nhất ở Cộng hòa Azerbaijan và đến nay là nhóm dân tộc lớn thứ hai ở hai nước láng giềng Iran và Gruzia.[52]
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Tổng dân số | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| khoảng 28–35 triệu[1][2] | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Khu vực có số dân đáng kể | |||||||||||||||||||||||||||||||
 Iran | 12–23 triệu[3][4][5][6][7][8][9][10] 6–6,5 triệu người (Arakelova)[11] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Azerbaijan | 7–8.172.800[10][12][13] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Iraq | 657.000–3.000.000 Ghi chú; Con số chỉ tính ở Iraq được gọi là người Turkmen Iraq. Đang tranh cãi liệu họ là người Azerbaijan hay người Thổ Nhĩ Kỳ.[14][15][16] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Nga | 603.070–1.500.000[17][18] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Thổ Nhĩ Kỳ | 530.000–800.000[18][19] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Gruzia | 284.761[20] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Kazakhstan | 85.292[21] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Ukraina | 45.176[22] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Uzbekistan | 44.400[23] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Turkmenistan | 33.365[24] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Syria | 30.000[25] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Hoa Kỳ | 24.377–400.000[26][27][28] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Hà Lan | 18.000[29] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Kyrgyzstan | 17.823[30] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Đức | 15.219[31] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất | 7000[32] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Anh Quốc | 6220[33] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Belarus | 5567[34] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Canada | 4580[35] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Latvia | 1657[36] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Áo | 1000[37] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Estonia | 923[38] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Litva | 788[39] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Na Uy | 501[40] | ||||||||||||||||||||||||||||||
 Úc | 290[41] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ngôn ngữ | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Tiếng Azerbaijan, Tiếng Ba Tư, Tiếng Turk | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Tôn giáo | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Chủ yếu là Hồi giáo Shia; một bộ phận thiểu số theo Hồi giáo Sunni, Bahá'í,[42][43] Hỏa giáo[44] Không tôn giáo,[45] Kitô giáo[46][47] | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Sắc tộc có liên quan | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Các dân tộc Turk (người Turk Oghuz), (đặc biệt người Ba Tư và người Tat), người Kavkaz | |||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
Sau Chiến tranh Nga-Ba Tư từ năm 1813 đến 1828, lãnh thổ của Qajar Iran ở Kavkaz đã bị nhượng lại cho Đế quốc Nga.[53][54] Hiệp ước Gulistan năm 1813 và Turkmenchay năm 1828 đã hoàn tất biên giới giữa Nga và Iran. Và sau hơn 80 năm dưới ách thống trị của Đế quốc Nga ở Kavkaz, Cộng hòa Dân chủ Azerbaijan đã được thành lập vào năm 1918, hình thành nên lãnh thổ của Cộng hòa Azerbaijan ngày nay.
Remove ads
Các cư dân cổ đại ở khu vực này nói tiếng Azeri cổ thuộc ngữ chi Iran của ngữ hệ Ấn-Âu.[55] Vào thế kỷ 11 CN, với các cuộc chinh phạt của Seljuq, các bộ lạc Turk Oghuz bắt đầu di chuyển qua cao nguyên Iran tới Kavkaz và Anatolia. Về sau càng nhiều bộ lạc Oghuz và Turkmen tới đây do cuộc xâm lược của Mông Cổ.[56] Những bộ lạc Turkmen lan rộng thành các nhóm nhỏ, một số định cư ở Kavkaz, khiến cư dân địa phương bị Thổ Nhĩ Kỳ. Theo thời gian thì họ cải đạo sang Hồi giáo Shia.[57]
Thời cổ đại
Thời Trung Cổ
Thời cận đại
Thời hiện đại ở Cộng hòa Azerbaijan
Thời hiện đại ở Iran
Remove ads
Nguồn gốc Turk và Thổ Nhĩ Kỳ hóa
Nguồn gốc Iran
Nguồn gốc Kavkaz
Di truyền học
Ở Cộng hòa Azerbaijan
Ở Iran
Các nhánh phụ
Kiều dân
Phụ nữ
Ngôn ngữ và văn học
Tôn giáo
Nghệ thuật trình diễn
Thể thao
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads