From Wikipedia, the free encyclopedia
Nông lâm kết hợp hay nông lâm nghiệp là một hệ thống quản lý sử dụng đất, trong đó cây hàng năm, cây bụi, cây thân thảo được trồng xung quanh hoặc xen giữa các cây trồng lâu năm, cũng có thể kết hợp đồng cỏ hoặc chăn nuôi. Sự kết hợp này có thể tiến hành đồng thời hoặc kế tiếp theo không gian, thời gian để tạo ra đa dạng hơn, năng suất hơn, lợi nhuận hơn, sinh thái và bền vững các hệ thống sử dụng đất.[1][2]
Các cơ sở lý thuyết cho nông lâm kết hợp xuất phát từ sinh thái môi trường gần với sinh thái nông nghiệp, sinh thái lâm nghiệp.[3] Từ quan điểm này, nông lâm kết hợp là một trong ba ngành khoa học sử dụng đất chủ yếu cùng với nông nghiệp và lâm nghiệp.[4]
Nông lâm kết hợp có rất nhiều điểm chung với trồng xen canh. Cả hai đều có hai hoặc nhiều loài thực vật trong tương tác chặt chẽ, cả hai cung cấp nhiều đầu ra, năng suất tổng thể cao hơn trong khi đó đầu vào được chia sẻ và giảm chi phí.
Nông lâm kết hợp và các phương pháp tương tự đã được sử dụng lâu đời bởi các thổ dân châu Mỹ. Thổ dân miền tây nước Mỹ từng có những quy định ngặt nghẽo và vận dụng mô hình quản lý lửa rừng để tạo ra môi trường sống tốt hơn cho cây cối về dinh dưỡng và kiểm soát mầm bệnh.[5]
Tại châu Á, ở Trung Quốc và Việt Nam mô hình canh tác kết hợp cây gỗ với cây nông nghiệp đã có từ lâu đời. Từ thời nhà Hán, người ta đã khuyến cáo phát triển cây gỗ cũng với chăn nuôi và cây nông nghiệp ngắn ngày. Trong tàng thư sách cổ của người Trung Quốc có ghi chép trong cuốn Trí dân yếu thư hướng dẫn nông dân trộn lẫn hạt cây Hòe (Styphnolobium japonicum) và hạt cây Gai dầu (Cannabis spp.) để gieo trồng và tạo ra những cây Hòe có chiều cao đều nhau.[6]
Một hệ thống sử dụng đất nông lâm kết hợp thường gồm các đặc điểm sau:[7]
Các hệ thống nông lâm kết hợp có thể thuận lợi hơn các phương pháp sản xuất truyền thống nông nghiệp và lâm nghiệp. Chúng có thể đem đến năng suất tăng cao và các lợi ích kinh tế, đa dạng hơn về hàng hóa nông sản cà cung cấp các mô hình sinh thái.
Đa dạng sinh học trong các hệ thống nông lâm kết hợp thường cao hơn trong hệ thống nông nghiệp thông thường. Với hai hay nhiều loài thực vật tương tác trên một diện tích đất nhất định, nó tạo ra một môi trường sống phức tạp hơn có thể hỗ trợ đa dạng hơn cho các loài côn trùng, chim chóc và các loài động vật khác.[8] Tùy thuộc vào các ứng dụng, tác động của nông lâm kết hợp có thể bao gồm:
Phương thức nông lâm kết hợp cũng đem lại nhiều mục tiêu môi trường khác như:
Nhiều trang trại và hộ nông dân đã lựa chọn chuyển đổi sang mô hình nông lâm kết hợp nhằm thích ứng với các tác động của hiện tượng biến đổi khí hậu. Khảo sát từ các chương trình nghiên cứu CGIAR về biến đổi khí hậu, nông nghiệp và an ninh lương thực (CCAFS) đối với hơn 700 hộ gia đình ở Đông Phi có ít nhất 50% số hộ gia đình đã bắt đầu thay đổi mô hình trồng cây trên trang trại của họ so với cách đó 10 năm.[9] Những cây trồng hạn chế các tác động của biến đổi khí hậu bằng cách tăng độ ổn định của đất bề mặt, giảm tác động của xói mòn đất, cải thiện chất lượng nước, độ dinh dưỡng trong đất, tăng sản lượng cung cấp trái cây, trà, cà phê, dầu, thức ăn gia súc và các sản phẩm dược liệu, và thêm sản phẩm mới vào thu hoạch thông thường của họ. Nông lâm kết hợp là một trong những chiến lược thích ứng biến đổi khí hậu được nghiên cứu ứng dụng rộng rãi nhất cùng với việc sử dụng các giống cây trồng cải thiện và biện pháp xen canh.[9]
.jpg)
Nông lâm kết hợp đại diện cho sự đa dạng rộng rãi trong ứng dụng và trong thực tế. Có khoảng hơn 50 ứng dụng khác nhau, chúng có các điểm tương đồng về quan điểm thực hành và chủ yếu được phân loại trên cơ sở các vấn đề mà ứng dụng đó giải quyết được cũng như những trở ngại kinh tế hay mục tiêu hướng tới.[3] Các loại bao gồm:
Nông lâm kết hợp có liên quan đến gần như tất cả các môi trường và là một phản ứng tiềm năng cho những vấn đề phổ biến trên toàn cầu, các hệ thống nông lâm kết hợp có thể có lợi thế hơn so với nông nghiệp truyền thống hoặc lâm nghiệp truyền thống.[8][10] Tuy nhiên, nông lâm kết hợp không phải là hệ thống phổ biến, ít nhất là cho tới hiện tại theo các cuộc điều tra không đầy đủ của Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) tháng mười một, năm 2013.[10][11]
Theo đề nghị từ một cuộc khảo sát của chương trình khuyến nông tại Hoa Kỳ một số trở ngại (sắp xếp từ quan trọng nhất đến ít quan trọng) đối với nông lâm kết hợp bao gồm:[11]
Một số giải pháp cho những trở ngại đã được đề nghị mặc dù còn phụ thuộc nhiều vào hoàn cảnh cụ thể.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
