truyện cổ tích From Wikipedia, the free encyclopedia
Người đẹp ngủ trong rừng hay có tên tiếng Anh là Sleeping Beauty (tiếng Pháp: La Belle au bois dormant), hoặc Little Briar Rose (tiếng Đức: Dornröschen), tựa tiếng Anh khác là The Sleeping Beauty in the Woods, là một câu chuyện cổ tích cổ điển kể về một nàng công chúa bị vướng lời nguyền của một bà tiên độc ác, phải ngủ say một trăm năm và cuối cùng sẽ được một chàng hoàng tử đẹp trai đánh thức. Bà tiên tốt bụng nghĩ rằng công chúa sẽ sợ hãi nếu ở một mình khi thức dậy, nên đã dùng đũa phép để đưa mọi người và động vật sống trong cung điện cũng chìm vào giấc ngủ và sẽ cùng thức dậy với công chúa.[1]
| Người đẹp ngủ trong rừng | |
|---|---|
 Hoàng tử tìm thấy Người đẹp ngủ trong rừng, đang chìm trong giấc ngủ sâu giữa những bụi cây. | |
| Câu chuyện dân gian | |
| Tên | Người đẹp ngủ trong rừng |
| Tên khác | La Belle au bois dormant ; (The Sleeping Beauty in the Woods); Dornröschen (Little Briar Rose) |
| Thông tin | |
| Nhóm Aarne-Thompson | ATU 410 (Sleeping Beauty) |
| Khu vực | Pháp (1528) |
| Xuất bản | Perceforest (1528) Pentamerone (1634), bởi Giambattista Basile Histoires ou contes du temps passé (1697), bởi Charles Perrault |
| Liên quan | Mặt trời, Mặt trăng và Talia |
Phiên bản sớm nhất từng được biết đến của câu chuyện này là trong bản tự sự Perceforest sáng tác từ khoảng năm 1330 đến năm 1344. Câu chuyện được Giambattista Basile xuất bản lần đầu trong tuyển tập truyện có tựa đề The Pentamerone (xuất bản năm 1634).[2] Sau đó Charles Perrault chuyển thể phiên bản của Basile và xuất bản trong Histoires ou contes du temps passé năm 1697. Phiên bản mà anh em nhà Grimm sưu tầm và in là một phiên bản truyền miệng dựa trên câu chuyện của Perrault.[3]
Hệ thống phân loại Aarne-Thompson đã phân loại truyện dân gian "Người đẹp ngủ trong rừng" là loại truyện 410, có nghĩa truyện có một nàng công chúa bị ép buộc phải ngủ một giấc ngủ mê hoặc và là sau đó thức tỉnh khỏi phép thuật ám lên cô. Câu chuyện đã được chuyển thể nhiều lần trong suốt lịch sử và những người kể chuyện hiện đại tiếp tục kể lại trên khắp các phương tiện truyền thông khác nhau.
Yếu tố lãng mạn hoàng tộc thời trung cổ Perceforest (xuất bản năm 1528) đã đóng góp rất nhiều ý tưởng cho câu chuyện này.[4] Truyện kể về một công chúa tên là Zellandine, cô phải lòng một người đàn ông tên là Troylus. Cha cô sai anh đi thực hiện các nhiệm vụ để chứng minh bản thân xứng đáng với cô, và trong khi anh đi, Zellandine bỗng chìm vào giấc ngủ mê hoặc. Troylus tìm thấy cô và làm cô có thai trong khi cô vẫn say ngủ; khi đứa con của họ được sinh ra, đứa trẻ rút sợi lanh từ ngón tay của cô, chính là thứ ám lời nguyền ngủ say. Cô thức tỉnh và nhận ra chiếc nhẫn mà Troylus đã để lại nhằm báo cho cô biết anh chính là cha của đứa trẻ, sau đó Troylus quay lại và kết hôn với cô.[5] Phiên bản trước đó là cuốn tiểu thuyết Provençal Fraire de Joi e sor de Plaser (c. 1320-1340).[6][7]
Phần thứ hai của câu chuyện Người đẹp ngủ trong rừng kể về công chúa và những đứa con của cô, nhưng tất cả gần như bị đưa vào chỗ chết, nhưng thay vào đó ý này lại bị ẩn đi, có thể đã bị ảnh hưởng từ Genevieve of Brabant.[8] Những ý tưởng trước đó thậm chí còn lấy ý tưởng từ các câu chuyện về Brynhild say ngủ trong truyện cổ Volsunga và những cuộc khổ nạn của các thánh nữ tử đạo trong các công ước thánh tích học của Cơ đốc giáo thời kỳ đầu. Sau những lần tái bản này, nhà thơ Ý Giambattista Basile (1575-1632) là người đầu tiên xuất bản câu chuyện hoàn chỉnh.
Câu chuyện cổ tích bắt đầu với một nàng công chúa, cha mẹ nàng bị một bà tiên độc ác nguyền rủa rằng con gái của họ sẽ chết ngay khi cô ấy chạm ngón tay vào một món đồ. Trong phiên bản của Basile, công chúa dùng ngón tay chạm vào một mảnh vải lanh. Trong phiên bản của Perrault và Anh em nhà Grimm, vật đó là con quay se chỉ. Cha mẹ của nàng đã ra lệnh phá hủy hết tất cả vật này trong vương quốc với hy vọng điều đó sẽ bảo vệ con gái của họ, nhưng bất chấp tất cả, lời tiên tri đã ứng nghiệm. Thay vì chết đi như đã được báo trước, công chúa chìm vào giấc ngủ sâu. Sau một thời gian, một hoàng tử tìm thấy và đánh thức cô. Phiên bản Người đẹp ngủ trong rừng của Giambattista Basile là Mặt trời, Mặt trăng, và Talia, người đẹp ngủ trong rừng Talia chìm vào giấc ngủ sâu sau khi bị một mảnh lanh đâm vào ngón tay. Một vị vua lang bạt phát hiện ra cô, rồi "đưa nàng lên giường, nơi anh ta thu hoạch những trái ngọt đầu tiên của tình yêu."[9] Sau đó anh ta bỏ đi và cô ấy sinh đôi.[10]
Theo Maria Tatar, có những dị bản của câu chuyện có cả phần thứ hai kể chi tiết những rắc rối của cặp đôi sau khi họ kết hôn; một số nhà nghiên cứu dân gian tin rằng hai phần ban đầu là những câu chuyện riêng biệt.[11]
Phần hai bắt đầu sau khi hoàng tử và công chúa đã có con. Thông qua quá trình của câu chuyện, công chúa và các con của cô ấy theo một cách nào đó được giới thiệu với một người phụ nữ khác trong cuộc đời của hoàng tử. Người phụ nữ khác này không thích gia đình mới của hoàng tử, và ra lệnh cho đầu bếp giết những đứa trẻ và nấu chúng cho bữa tối. Thay vì nghe lời, người đầu bếp giấu lũ trẻ và phục vụ thịt gia súc. Tiếp theo, người phụ nữ kia ra lệnh cho đầu bếp giết công chúa. Trước khi điều này có thể xảy ra, bản chất thật của người phụ nữ kia được tiết lộ cho hoàng tử và sau đó chính người phụ nữ đó phải chịu cái chết thê thảm mà cô ấy đã lên kế hoạch cho công chúa. Công chúa, hoàng tử và các con của họ sống hạnh phúc mãi mãi về sau.[12]
Truyện cổ tích của Anh em nhà Grimm cũng có một phiên bản Người đẹp ngủ trong rừng, ''Little Briar Rose'', trong bộ sưu tập của họ (1812).[13] Phiên bản này kết thúc khi hoàng tử đến đánh thức Người đẹp ngủ trong rừng (tên là Rosamund) và không gồm phần hai như trong phiên bản của Basile và Perrault.[14] Hai anh em cân nhắc việc bỏ đi một số yếu tố từ câu chuyện gốc với lý do nó bắt nguồn từ phiên bản của Perrault, nhưng sự hiện diện của câu chuyện Brynhild đã thuyết phục họ đưa nó vào danh sách một câu chuyện xác thực của nước Đức. Quyết định của họ gây chú ý vì không có câu chuyện thần thoại nào trong thần thoại Teutonic, nghĩa là Thơ và Prose Edda hoặc Volsunga Saga, là những người đang ngủ sẽ bị đánh thức bằng một nụ hôn, một sự thật mà Jacob Grimm đã biết kể từ khi ông viết một bộ sách bách khoa về Thần thoại Đức. Phiên bản của ông là phiên bản tiếng Đức duy nhất từng được biết đến, và ảnh hưởng của Perrault là gần như chắc chắn.[15] Trong phiên bản gốc của Anh em nhà Grimm, các bà tiên thay thế cho người phụ nữ khôn ngoan.[16]
Trong ấn bản đầu tiên của truyện cổ của Anh em nhà Grimm có một câu chuyện cổ tích rời rạc về "The Evil Mother-in-law" (Mẹ kế ác độc). Câu chuyện này bắt đầu với nhân vật nữ chính, một người mẹ đã có gia đình của hai đứa con, và mẹ kế của cô định ăn thịt cô và những đứa trẻ. Nhân vật nữ chính đã nảy ra ý tưởng thay thế bằng một con vật trong bữa ăn, và câu chuyện kết thúc với sự lo lắng của nữ chính liệu cô ấy có thể giữ cho những đứa trẻ không khóc, thu hút sự chú ý của mẹ kế. Giống như nhiều câu chuyện của Đức thể hiện ảnh hưởng của Pháp, nó không xuất hiện trong các phiên bản tiếp theo.[17]
"Người đẹp ngủ trong rừng" nổi tiếng trong nhiều truyện kể truyện thần tiên tưởng tượng. Một số ví dụ được liệt kê dưới đây:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
